Οδικό χάρτη για την περαιτέρω σταδιακή χαλάρωση των περιορισμών στην ανάληψη μετρητών και τη μεταφορά κεφαλαίων, με στόχο την πλήρη άρση τους, έδωσε στη δημοσιότητα το υπουργείο Οικονομικών.

Η υλοποίηση των βημάτων χαλάρωσης προβλέπεται να είναι σταδιακή, λαμβάνοντας υπ’ όψιν τις εξελίξεις στο οικονομικό περιβάλλον και κλίμα, ενώ η αλληλουχία των ενεργειών δεν είναι χρονικά οριοθετημένη, δηλαδή δεν υπάρχουν χρονικά όρια ως προς τη διάρκεια κάθε σταδίου.

Ο οδικός χάρτης συντάχθηκε σε συνεργασία του ΥΠΟΙΚ με την Τράπεζα της Ελλάδος και είναι ένα μη δεσμευτικό από νομικής άποψης κείμενο, το οποίο αποτυπώνει τη στρατηγική των αρμοδίων αρχών.

Όπως αναφέρεται στον οδικό χάρτη, τα επόμενα βήματα προς την περαιτέρω χαλάρωση των περιορισμών στην κίνηση κεφαλαίων θα πρέπει να πραγματοποιηθούν το συντομότερο δυνατόν. Ωστόσο, τα βήματα αυτά θα πρέπει να σχεδιαστούν και να υλοποιηθούν στο πλαίσιο μιας ολοκληρωμένης και προσεκτικής στρατηγικής, που θα βασίζεται σε προϋποθέσεις, ώστε να διαφυλαχθεί η χρηματοπιστωτική και μακροοικονομική σταθερότητα κατά τη διάρκεια της διαδικασίας.

Ο οδικός χάρτης προβλέπει ότι η περαιτέρω χαλάρωση θα τελεί υπό τις ακόλουθες προϋποθέσεις, οι οποίες περιγράφονται αναλυτικότερα στους παρακάτω πίνακες:  

• Βελτίωση των μακροοικονομικών συνθηκών, η οποία με τη σειρά της συμβάλλει αμφίδρομα στη βελτίωση του οικονομικού κλίματος.
• Βελτίωση του κλίματος στις αγορές και στο καταθετικό κοινό, αντανακλώμενη μεταξύ άλλων και στην αύξηση των καταθέσεων του ιδιωτικού τομέα. (Δεδομένου ότι η χαλάρωση των περιορισμών στην κίνηση κεφαλαίων συμβάλλει με τη σειρά της στη βελτίωση του οικονομικού κλίματος, πρόκειται και εδώ για αμφίδρομη σχέση.)
• Συνεχή πρόοδος όσον αφορά την υλοποίηση του προγράμματος προσαρμογής.
• Σταδιακή αποκατάσταση της πρόσβασης των ελληνικών τραπεζών και του Ελληνικού Δημοσίου στις χρηματοπιστωτικές αγορές.
• Προσεκτική παρακολούθηση και ανάλυση της ρευστότητας των ελληνικών τραπεζών κατά τη διαδικασία της χαλάρωσης των περιορισμών, καθώς και της ικανότητάς τους να αντεπεξέρχονται σε ενδεχόμενη μεταβλητότητα της ρευστότητάς τους κατά τη διαδικασία αυτή.

Η εκπλήρωση των συγκεκριμένων προϋποθέσεων κατά τη διαδικασία άρσης των περιορισμών στην ανάληψη μετρητών και στη μεταφορά κεφαλαίων θα μετριάσει τους εγγενείς κινδύνους και θα διασφαλίσει τη χρηματοπιστωτική και οικονομική σταθερότητα, όπως υπογραμμίζεται στο κείμενο.

Τονίζεται επίσης ότι η ενισχυμένη ρευστότητα των τραπεζών είναι σημαντική για τα περαιτέρω βήματα χαλάρωσης. Η πρόοδος στην υλοποίηση της στρατηγικής και των σχεδίων δράσης των τραπεζών για τη διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων, η συνεχής συμμόρφωση προς τις κεφαλαιακές απαιτήσεις, η διεύρυνση των διαθέσιμων εξασφαλίσεων και η μόνιμη βελτίωση της κερδοφορίας και της ανταγωνιστικότητάς τους θα επιτρέψουν στις τράπεζες να βελτιώσουν την πρόσβασή τους στις αγορές και να επεκτείνουν την παροχή πιστώσεων προς την πραγματική οικονομία, συμβάλλοντας έτσι στη διαδικασία χαλάρωσης.

Τα επόμενα βήματα χαλάρωσης θα επικεντρώνονται κυρίως στη σταδιακή άρση της απαγόρευσης ανοίγματος λογαριασμών από φυσικά πρόσωπα και επιχειρήσεις και στη χαλάρωση των προϋποθέσεων για τη δημιουργία νέου κωδικού πελάτη (customer ID).

Η μεταφορά κεφαλαίων στο εξωτερικό, θα είναι το τελευταίο σκέλος των περιορισμών που θα αρθεί, δεδομένου ότι η χαλάρωσή του συνδέεται στενά με την αποκατάσταση της πρόσβασης της χώρας στις χρηματοπιστωτικές αγορές, όπως επισημαίνει το ΥΠΟΙΚ.

Επιπροσθέτως, σύμφωνα με το υπουργείο Οικονομικών, προκειμένου να πραγματοποιηθούν τα βήματα χαλάρωσης, πρέπει να πληρούνται τα ακόλουθα κριτήρια:

• Πρώτον, οι μεταβολές του πλαισίου θα πρέπει να είναι άρτια σχεδιασμένες, ώστε η χαλάρωση των περιορισμών να γίνει με τρόπο που θα βελτιώνει τη λειτουργία της οικονομίας, χωρίς να υπονομεύεται η αποτελεσματικότητα των περιορισμών, που θα παραμένουν σε ισχύ ως προς τη διαφύλαξη της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας.
• Δεύτερον, οι μεταβολές θα πρέπει να γίνουν: (α) σταδιακά και προσεκτικά, προκειμένου να αποφευχθούν οπισθοδρομήσεις και (β) βάσει συγκεκριμένων  προϋποθέσεων, και όχι προκαθορισμένου χρονοδιαγράμματος, ώστε να μπορούν να αξιολογηθούν επαρκώς οι επιδράσεις των προηγούμενων μέτρων χαλάρωσης και οι συνθήκες που επικρατούν στο μεσοδιάστημα.
• Τρίτον, οι μεταβολές θα πρέπει να  πραγματοποιούνται στη βάση συναίνεσης, λαμβάνοντας υπόψη παραμέτρους, όπως η κοινωνική δικαιοσύνη και ο ηθικός κίνδυνος, με σκοπό την προστασία της εμπιστοσύνης και την υποστήριξη της στρατηγικής για την άρση των περιορισμών.
• Τέταρτον, ο αντίκτυπος των μεταβολών του πλαισίου στην οικονομία θα πρέπει να αξιολογείται προσεκτικά. Σκοπός των μεταβολών θα πρέπει να είναι η βελτίωση του επιχειρηματικού κλίματος, η προώθηση της επιχειρηματικότητας, η διευκόλυνση νέων επενδύσεων, περιλαμβανομένων των ξένων επενδύσεων, και η στήριξη της οικονομικής ανάπτυξης.
• Πέμπτον, οι μεταβολές θα πρέπει να περιορίζουν τη γραφειοκρατία και το σχετικό με αυτή κόστος στον αναγκαίο βαθμό.
• Έκτον, η συμμόρφωση, τόσο των τραπεζών όσο και των συναλλασσόμενων, με τους εναπομένοντες περιορισμούς πρέπει να παρακολουθείται στενά, προκειμένου να διασφαλίζεται η αποτελεσματικότητά τους.

Όπως σημειώνει το ΥΠΟΙΚ, ο πίνακας παρουσιάζει έναν οδικό χάρτη προς την πλήρη άρση των περιορισμών στην κίνηση κεφαλαίων. Περιγράφει, σε στάδια, τα ορόσημα που αποτελούν προϋποθέσεις για την υλοποίηση των βημάτων χαλάρωσης. Τα βήματα χαλάρωσης, ακόμη και κατά το ίδιο στάδιο, είναι δυνατόν να υλοποιούνται σταδιακά και όχι ταυτόχρονα, λαμβάνοντας υπ’ όψιν τις εξελίξεις στο οικονομικό περιβάλλον και κλίμα, και ανάλογα με τον δυνητικό αντίκτυπο των μέτρων χαλάρωσης στη ρευστότητα των τραπεζών και στην εμπιστοσύνη των καταθετών.  Τέλος, η αλληλουχία των ενεργειών, όπως περιγράφεται σε γενικές γραμμές στη συνέχεια, δεν είναι χρονικά οριοθετημένη, δηλαδή δεν υπάρχουν προκαθορισμένα χρονικά όρια ως προς τη διάρκεια του κάθε σταδίου, καθώς αυτό ουσιαστικά θα εξαρτηθεί από τον βαθμό εκπλήρωσης των συγκεκριμένων προϋποθέσεων.

Υπό υλοποίηση

Ενδιάμεσο Στάδιο Α

Ενδιάμεσο Στάδιο Β

Τελικό Στάδιο