Με σοβαρά πνευμονολογικά προβλήματα κινδυνεύουν όσοι διασώθηκαν από την πύρινη λαίλαπα της 23ης Ιουλίου, καθώς η συγκέντρωση τοξικών ουσιών στις πυρόπληκτες περιοχές της ανατολικής Αττικής είναι πολύ αυξημένη. Οι ειδικοί κρούουν το καμπανάκι του κινδύνου, με την Ιατρικό Σύλλογο να ζητά να γίνουν μετρήσεις για την ποιότητα του νερού και του αέρα, ενώ οι κάτοικοι καταγγέλουν πως δεν τους έχει γίνει κάποια ενημέρωση.
Όπως προκύπτει από ανάλογες μελέτες, ακόμα και μια πενταετία ύστερα από μια μεγάλη πυρκαγιά παρατηρείται αύξηση του άσθματος και συχνότερες παροξύνσεις σε άτομα με πνευμονολογικά προβλήματα στις πληγείσες περιοχές.
Τα άτομα που βρίσκονται στο χώρο της πυρκαγιάς έχουν άμεσες συνέπειες, καθώς εισπνέουν τοξικές ουσίες απο τον καπνό και τα σωματίδια που απελευθερώνονται, σύμφωνα με τον καθηγητή Πνευμονολογίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας Kωνσταντίνο Γουργουλιάνη.
Από την πλευρά του, ο πνευμονολόγος Αλέξανδρος Ρεμούνδος σημειώνει πως «τα αποτελέσματα της φωτιάς αφήνουν τοξικές ουσίες ως εισπνεόμενη σκόνη» και επισημαίνει πως όσοι βρίσκονται στις πληγείσες περιοχές, πρέπει απαραιτήτως να φορούν έστω μάσκες, αν όχι στολές προστασίας!
«Υπάρχει η σκόνη της αιθάλης, η οποία είναι καρκινογόνα και μπορεί και στο δέρμα και στο σώμα να συσσωρευτεί και να προκαλέσει προβλήματα. Υπάρχουν καμένα πλαστικά, απότοκα της καύσεως μηχανημάτων, μετάλλων και αμιάντου. Όλα αυτά τα αποκαϊδια, είναι μια υγειονομική επιβαρυντική βόμβα σε εκείνους που δρουν στα καμένα», προσθέτει.
Γρίφος η απομάκρυνση και επεξεργασία των μπάζων
Τα καμένα σπίτια και αυτοκίνητα στο Μάτι αποτελούν εκρηκτικό συνονθύλευμα απορριμμάτων.
Όπως αναφέρει η «Καθημερινή», η διαχείριση των μπάζων από διαφορετικής σύστασης υλικά εξελίσσεται σε έναν ακόμα «πονοκέφαλο» της επόμενης μέρας για τις Αρχές, καθώς δεν υπάρχει εμπειρία από ανάλογη επιχείρηση καθαρισμού, ενώ διαφαίνονται και ορισμένα κενά της νομοθεσίας.
Τα ερωτήματα που ανακύπτουν είναι τόσα όσα και τα υλικά που κάηκαν μαζί. Οι εταιρείες επεξεργασίας στερεών αποβλήτων έχουν άδεια για τη διαχείριση συγκεκριμένων κωδικών αποβλήτων, π.χ. δομικά υλικά, όπως τούβλα και πέτρες. Σε μια, όμως, τόσο μαζική καύση σπιτιών, κάποιος δεν μπορεί με ακρίβεια να προσδιορίσει τα υλικά με τα οποία είχαν κτιστεί. Οπως περιγράφει άνθρωπος του χώρου, «ο υαλοβάμβακας, που έχει χρησιμοποιηθεί σε κατασκευές, όταν καίγεται γίνεται τοξικός». Ομως και άλλα δομικά υλικά, που δεν χαρακτηρίζονται ως επικίνδυνα, μετά την καύση δύνανται να αλλάξουν σύσταση. «Εχουν καεί πολλά πλαστικά, που εμπεριέχονταν στις μονώσεις και τις ηλεκτρικές συσκευές των νοικοκυριών, συσσωρευτές και μείγματα, από τα οποία απελευθερώνονται διοξίνες», εξηγεί στην «Κ» ο κ. Φίλιππος Κυρκίτσος, πρόεδρος της Οικολογικής Εταιρείας Ανακύκλωσης και εκπρόσωπος των οικολογικών οργανώσεων στον ΕΟΑΝ (Ελληνικός Οργανισμός Ανακύκλωσης). Οπως επισημαίνει, «έχουν ξεκινήσει οι συναντήσεις μεταξύ των αρμόδιων φορέων, για να αποφασιστούν οι επόμενες κινήσεις». Σύμφωνα με τον ίδιο, «η διαδικασία εμπίπτει στις αρμοδιότητες του ΕΟΑΝ και του υπουργείου Περιβάλλοντος».
Τα σπίτια που έχουν ολοσχερώς καεί, πρέπει να κατεδαφιστούν. Μετά πρέπει να ακολουθήσει αξιολόγηση των απορριμμάτων και επεξεργασία βάσει πρωτοκόλλου από εξειδικευμένες εταιρείες διαχείρισης στερεών αποβλήτων και επικίνδυνων αποβλήτων, ενώ ίσως ορισμένα άκαυτα αντικείμενα να είναι και ανακυκλώσιμα υλικά ή συσκευασίες. «Τα καμένα αυτοκίνητα είναι τοξικά απόβλητα, όμως το σασί και ο σκελετός, αφού καθαριστούν, ενδείκνυνται να πάνε για ανακύκλωση», εξηγεί ο κ. Κυρκίτσος. «Είναι κρίσιμο, όμως, όλα αυτά να γίνουν γρήγορα, αφενός για να προλάβουμε τις φθινοπωρινές βροχές, αφετέρου για να μειώσουμε την επικινδυνότητα όσων εισπνέουμε από τα αποκαΐδια». Η επικινδυνότητα των οσμών λόγω χημικής σύστασης και μεγέθους είναι μεγάλη: πρόκειται για μικροσωματίδια τόσο μικρά που μπορούν να εισχωρήσουν στους πνεύμονες.
Καίριο, ωστόσο, για την αποπεράτωση της επιχείρησης παραμένει το ερώτημα ποιος θα αναλάβει το κόστος της σύνθετης διαδικασίας καθαρισμού της περιοχής, που προβλέπεται να είναι πολύ υψηλό. Ο «κλήρος» ενδέχεται να πέσει στην Περιφέρεια Αττικής, η οποία θα κληθεί να κάνει την παραπάνω ενορχήστρωση.
ΙΣΑ: Να γίνουν μετρήσεις στο νερό και τον αέρα
Λάθη διαρκείας από τους φορείς του τομέα Υγείας, τα οποία συνετέλεσαν στην έκταση που πήρε η εθνική τραγωδία στο Μάτι, αλλά και εξακολουθούν να θέτουν σε κίνδυνο κατοίκους και εθελοντές, καταγγέλει ο Ιατρικός Σύλλογος Αθηνών, θέτοντας παράλληλα τέσσερα κρίσιμα ερωτήματα για πράξεις και παραλείψεις.
Ειδικότερα, ο ΙΣΑ διαπιστώνει και ρωτά τους αρμοδίους:
1.Γιατί δεν λειτουργούσε το Κέντρο Εκτίμησης Κινδύνου και Αντιμετώπισης Οξέων Συμβάντων του ΚΕΕΛΠΝΟ, το βράδυ της φονικής πυρκαγιάς; Ποιός αποφάσισε τη διακοπή της 24ωρης λειτουργίας του, στις 12 Ιουλίου 2018 , μετά από 14 χρόνια λειτουργίας. Είχε ενημερωθεί για αυτή την απόφαση, ο Υπουργός Υγείας και η Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας;
Πώς είναι δυνατόν να μην υπάρχουν κονδύλια, για να πληρωθούν οι εφημερίες των υπαλλήλων, προκειμένου να συνεχίσει τη λειτουργία του το Κέντρο, και την ίδια ώρα να εξασφαλίζονται χρήματα, για τους μισθούς του Προέδρου και του Αντιπροέδρου του ΚΕΕΛΠΝΟ, που μέχρι το 2017 ήταν θέσεις άμισθες;
2.Έγιναν από το ΚΕΕΛΠΝΟ, μετρήσεις του αέρα, για την αιθαλομίχλη και τον καπνό και ποια είναι τα αποτελέσματά τους; Γιατί δεν ενημερώθηκαν άμεσα, οι κάτοικοι των πληγεισών περιοχών, για τα μέτρα προστασίας που έπρεπε να λάβουν;
3. Γιατί το Υπουργείο Υγείας , έβγαλε οδηγίες, εννέα ημέρες μετά την πυρκαγιά, στις 31 Ιουλίου 2018, αφήνοντας τους κατοίκους των περιοχών και τους εθελοντές εκτεθειμένους σε κινδύνους, κατά τα πρώτα κρίσιμα 24ωρα;
4. Έγιναν δειγματοληψίες νερού, στην περιοχή μετά την αποκατάσταση των αγωγών και των δικτύων ύδρευσης; Να δοθούν στη δημοσιότητα, τα στοιχεία από τις μετρήσεις καταλληλότητας.
Η ανακοίνωση του ΙΣΑ καταλήγει: «Ο ΙΣΑ εκφράζει για άλλη μια φορά την οδύνη του, για τους τραγικούς και άδικους θανάτους των συμπολιτών μας και ζητά να αποδοθούν οι ευθύνες σε όσους με λάθη και παραλείψεις τους ,συνετέλεσαν στην έκταση που έλαβε η τραγωδία καθώς και σε όσους δεν προστάτεψαν τη δημόσια υγεία το επόμενο κρίσιμο χρονικό διάστημα».
Βήχας έως και αιφνίδιος θάνατος οι συνέπειες της φωτιάς
Το πρώτο σύμπτωμα που αποτελεί και αμυντικό μηχανισμό είναι ο βήχας, αναφέρει παράλληλα ο κ. Γουργουλιάνης, στο Πρακτορείο Fm και εξηγεί: Οι πνεύμονες προσπαθούν να διώξουν τον αέρα κι αυτό γίνεται με τον βήχα. Επομένως κάποιος βήχει για να αποβάλλει τον καπνό και τις ουσίες που είναι ρυπογόνες και από κει και πέρα αν δεν το καταφέρει, τότε δυσπνοεί, έχει πόνο και βάρος στο στήθος και αν αυτό παραταθεί και συνοδεύεται με εγκαύματα, οδηγείται κάποιος στο να χάσει τις αισθήσεις του και δυστυχώς σε κάποιες περιπτώσεις επέρχεται το μοιραίο. Επίσης τα χαμηλά επίπεδα οξυγόνου κάνουν υποξαιμία, δεν αιματώνεται ο εγκέφαλος, δεν αιματώνονται ζωτικά όργανα κι αυτό οδηγεί σε διαταραχή της διανοητικής λειτουργίας, σύμφωνα με τον καθηγητή. Από την άλλη μεριά τα αυξημένα επίπεδα του διοξειδίου του άνθρακα προκαλούν μία κατάσταση σαν μέθη. Αυτό δυσχεραίνει τις κινήσεις, τα άτομα δεν μπορούν να αντιδράσουν και να τρέξουν για να σωθούν, με αποτέλεσμα τις τραγικές συνέπειες.
Καρδιοπαθείς και πνευμονοπαθείς ανήκουν στις πιο ευάλωτες ομάδες, γιατί όπως μας εξηγεί ο καθηγητής έχουν μειωμένους αμυντικούς μηχανισμούς. Δηλαδή οι αεραγωγοί τους είναι μειωμένοι, έχουν μειωμένο εύρος αναπνοής και δεν μπορούν να αποβάλλουν τον καπνό. Από την άλλη μεριά οι τοξικές ουσίες περνάνε τους αεραγωγούς, φτάνουν τις κυψελίδες και από κει μπαίνουν πολύ εύκολα στο αίμα, με αποτέλεσμα στους πνευμονοπαθείς να προκαλείται παρόξυνση και να χρειάζεται νοσηλεία στο νοσοκομείο. Όσον αφορά τους καρδιοπαθείς, σύμφωνα με τον κ. Γουργουλιάνη χάνεται το ισοζύγιο μεταξύ οξειδωτικών και αντιοξειδωτικών, επειδή οι τοξικές ουσίες ταξιδεύουν στο αίμα. Δηλαδή ουσιαστικά η πυρκαγιά μετακινείται στους αεραγωγούς προς την καρδιά και τα ζωτικά όργανα. Αυτό έχει σαν συνέπεια να έχουν συχνότερα στεφανιαία σύνδρομα, προβλήματα με την καρδιά και αιφνιδίους θανάτους.
Αν τα άτομα αυτά διαμένουν κοντά στην περιοχή της πυρκαγιάς, τις επόμενες μέρες θα πρέπει να περιορίσουν τη φυσική δραστηριότητα και να παραμένουν σε χώρους ερμητικά κλεισμένους, που μπορούν να κλιματιστούν. Και το ερώτημα για το πόσα 24ωρα πρέπει κανείς να παραμείνει κλεισμένος στο σπίτι του εύλογο. Ξέρουμε ότι υπάρχει αθροιστική δράση, όταν κάποιος εκτίθεται σε μία τέτοια ατμόσφαιρα. Το καλύτερο που έχει να κάνει είναι να ακούσει το μετεωρολογικό δελτίο και σε περίπτωση που υπάρχει καπνός και ρύπανση στην περιοχή του, να μη βγει έξω για τα επόμενα δύο, τρία 24ωρα. Επίσης αυτές οι δύο ομάδες (καρδιοπαθείς και πνευμονοπαθείς) θα πρέπει να είναι συνεπείς με την φαρμακευτική τους αγωγή και αν παρατηρήσουν συμπτώματα να επικοινωνήσουν αμέσως με το γιατρό τους, είτε για τροποποίηση της αγωγής, είτε για να δοθεί οδηγία να πάνε στο νοσοκομείο.
Ωστόσο, σύμφωνα με τον ίδιο, η πιο ευάλωτη ομάδα είναι τα παιδιά, καθώς τα πνευμόνια μεγαλώνουν μέχρι την ηλικία των 8 ετών. Όταν μάλιστα αυτά τα παιδιά ζουν σε ένα σπίτι που οι γονείς καπνίζουν, ή κινούνται σε δημόσιους χώρους που επιτρέπεται το κάπνισμα, τότε η επιβάρυνση είναι αθροιστική και οι συνέπειες δεν είναι άμεσες. Ως εκ τούτου θα πρέπει να πάρουμε μέτρα και για να σταματήσουμε τον κίνδυνο των πυρκαγιών, αλλά και να εφαρμόσουμε τα μέτρα ως προς το κάπνισμα.
