Η πολιτική ατζέντα του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ συνεχίζει να προκαλεί αντικρουόμενες καταστάσεις στην αμερικανική οικονομία, δημιουργώντας μια εύθραυστη ισορροπία ανάμεσα σε αναπτυξιακά κίνητρα και επιβαρυντικούς παράγοντες. Οι δασμοί που ανακοινώθηκαν στο πλαίσιο του εορτασμού της «Ημέρας της Απελευθέρωσης» προκάλεσαν αρχικά κραδασμούς, ρίχνοντας τον δείκτη S&P 500 κατά 18,9% από το ιστορικό υψηλό του Φεβρουαρίου. Ωστόσο, σύμφωνα με το κείμενοτου Jeffrey Schulze στο Forbes, άλλες πολιτικές πρωτοβουλίες συνέβαλαν στη γρήγορη ανάκαμψη των αγορών και στην επαναφορά τους σε νέα ρεκόρ.

Θετικές πολιτικές δυνάμεις

Οι εξελίξεις αυτές δεν ήρθαν χωρίς αντίβαρα. Η σταδιακή υποχώρηση των αρχικών δασμών, καθώς και οι συμφωνίες εμπορικής συνεργασίας με χώρες όπως το Ηνωμένο Βασίλειο, η Κίνα και το Βιετνάμ, έδρασαν καθησυχαστικά. Ακόμα σημαντικότερη για τις αγορές υπήρξε η ψήφιση του «μεγάλου, όμορφου νομοσχεδίου» (One Big Beautiful Bill Act), με τις υποσχέσεις για φοροελαφρύνσεις και ενίσχυση του διαθέσιμου εισοδήματος. Παράλληλα, η προοπτική για περαιτέρω μειώσεις επιτοκίων από τη Federal Reserve πρόσθεσε άλλη μια δόση αισιοδοξίας.

Αν και οι επιδράσεις από αυτές τις πολιτικές παρεμβάσεις βρίσκονται ακόμη σε πρώιμο στάδιο, έχουν ήδη ξεκινήσει να διαμορφώνουν τις προσδοκίες των επενδυτών για το υπόλοιπο του έτους.

Ήπια φάση, όχι ύφεση

Τα οικονομικά δεδομένα αποτυπώνουν ήδη μια μεταβατική φάση, με έντονη αβεβαιότητα. Η στέγαση, οι επιχειρηματικές επενδύσεις και η καταναλωτική δαπάνη παρουσιάζουν επιβράδυνση. Ωστόσο, οι ενδείξεις δεν δείχνουν ύφεση. Αντιθέτως, όπως επισημαίνει ο οικονομολόγος Jeffrey Schulze, η υπερψήφιση του νομοσχεδίου αποτελεί «μαξιλάρι» έναντι των καθοδικών κινδύνων.

Κρίσιμος δείκτης για την ανθεκτικότητα της αγοράς παραμένει η απασχόληση. Οι νέες αιτήσεις για επίδομα ανεργίας ακολουθούν τα τελευταία χρόνια ένα ασυνήθιστο εποχικό μοτίβο: αυξάνονται το καλοκαίρι και μειώνονται με το άνοιγμα των σχολείων. Γι’ αυτό, οι αναλυτές εστιάζουν στα μη εποχικά προσαρμοσμένα στοιχεία, που προς το παρόν δεν δείχνουν ανησυχητική επιδείνωση.

Νέα «κανονικότητα» στη δημιουργία θέσεων εργασίας

Η αγορά εργασίας φαίνεται να αναπροσαρμόζει τις προσδοκίες της. Ο ρυθμός δημιουργίας θέσεων εργασίας μειώνεται σταθερά μετά την πανδημία: από τις 216.000 το 2023, στις 168.000 το 2024 και στις 130.000 το 2025. Οι εκτιμήσεις για το δεύτερο εξάμηνο του έτους υποδεικνύουν μια μέση μηνιαία αύξηση μόλις 74.000 θέσεων. Αν κάποτε αυτή η επίδοση θεωρούνταν απογοητευτική, σήμερα ερμηνεύεται ως «νέα κανονικότητα», λόγω παραγόντων όπως οι απολύσεις σε τομείς σχετιζόμενους με την τεχνολογία, η γήρανση του πληθυσμού και η πτώση της μεταναστευτικής ροής.

Το πλήγμα του ΑΕΠ από τις εισαγωγές

Η πιο έντονη αρνητική επίδραση της δασμολογικής πολιτικής καταγράφηκε στο ΑΕΠ του πρώτου τριμήνου του 2025. Η εκτόξευση των εισαγωγών ενόψει των νέων δασμών είχε ως αποτέλεσμα το ΑΕΠ να μειωθεί κατά 4,7%. Αυτό αποδίδεται σε εταιρείες και ιδιώτες που έσπευσαν να εισάγουν αγαθά πριν από την εφαρμογή των νέων φόρων.

Ωστόσο, οι εισαγωγές αναμένεται να υποχωρήσουν το β’ τρίμηνο, καθώς οι αποθήκες γεμίζουν και η ζήτηση μετριάζεται. Αυτό θα μπορούσε να λειτουργήσει ενισχυτικά για το ΑΕΠ. Ενδεικτικά, οι πραγματικές τελικές πωλήσεις σε ιδιώτες αγοραστές διατηρήθηκαν στο 2,6% τα τελευταία δύο χρόνια, ενώ στο πρώτο τρίμηνο του 2025 μειώθηκαν στο 1,9%.

Η επόμενη ώθηση στην ανάπτυξη

Το βάρος για τη διατήρηση της ανάπτυξης μετατοπίζεται τώρα στη δημοσιονομική πολιτική. Το «μεγάλο, όμορφο νομοσχέδιο» προβλέπει σημαντικές φορολογικές ελαφρύνσεις, οι οποίες θα αρχίσουν να γίνονται αισθητές από το φθινόπωρο, ιδιαίτερα στα εισοδήματα από υπερωρίες και φιλοδωρήματα. Η επίδραση θα είναι ακόμα μεγαλύτερη το πρώτο εξάμηνο του 2026, όταν θα υποβληθούν οι νέες φορολογικές δηλώσεις.

Οι επιχειρήσεις θα αρχίσουν να επωφελούνται το φθινόπωρο, καθώς πολλές διατάξεις ισχύουν αναδρομικά από 1η Ιανουαρίου 2025. Οι φοροελαφρύνσεις αναμένεται να προσθέσουν περίπου 1% του ΑΕΠ το 2026, προσφέροντας νέα δυναμική στην οικονομία.

Το δημοσιονομικό κόστος και οι ανησυχίες για το χρέος

Το Γραφείο Προϋπολογισμού του Κογκρέσου εκτιμά ότι το αρχικό κόστος του νομοσχεδίου θα προσέγγιζε τα 3,3 τρισ. δολάρια σε βάθος δεκαετίας. Αν και η τελική εκδοχή του νομοσχεδίου έχει μικρότερο δημοσιονομικό αποτύπωμα, οι φόβοι για τη βιωσιμότητα του χρέους παραμένουν. Οι δασμολογικές αλλαγές εκτιμάται ότι θα αποφέρουν περίπου 2,8 τρισ. δολάρια, δημιουργώντας μια σχετική ισορροπία.

Παρά τις ανησυχίες, οι αγορές φαίνεται να αποτιμούν θετικά τις μεσοπρόθεσμες προοπτικές. Οι φόβοι για το χρέος, σύμφωνα πάντα με το Forbes, δεν αναμένεται να μετατραπούν σε κρίση, τουλάχιστον στον πενταετή επενδυτικό ορίζοντα.