Του ΜΙΧΑΛΗ ΙΓΝΑΤΙΟΥ

Οι δηλώσεις του υφυπουργού Εξωτερικών των Ηνωμένων Πολιτειών, Γουές Μίτσελ στο Atlantic Council, που προέκυψαν μετά από σχετική ερώτηση της ιστοσελίδας μας, ομιλούν από μόνες τους.

Άλλωστε ο Αμερικανός υφυπουργός Εξωτερικών είναι ένας αξιωματούχος που εκφράζει αυτά που σκέφτεται, χωρίς φόβο και πάθος. Θα έλεγα ότι είναι τόσο ακριβής στις δηλώσεις και στην πολιτική του, όσο ο μακαρίτης, Ρίτσαρντ Χόλμπρουκ, που -για να λέμε και τα πράγματα με το όνομα τους- ήταν αυτός με τον μακαρίτη τον Γιάννο Κρανιδιώτη, που εμπνεύστηκαν τη διαδικασία εισόδου της Κυπριακής Δημοκρατίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Τα συμπεράσματα που εξάγονται από τις δηλώσεις του είναι πολλά, αλλά ας περιοριστούμε στα εξής για την ώρα:

Πρώτον: Οι Ηνωμένες Πολιτείες θα συνεχίσουν τις προσπάθειες για να επιστρέψει η Τουρκία στο δυτικό μαντρί. Είναι δύσκολο αυτή τη στιγμή, αν και μετά την απελευθέρωση του πάστορα Άντριου Μπράνσον οι Αμερικανοί και οι Τούρκοι άρχισαν να μιλούν και να διαπραγματεύονται.

Γνωρίζουν, βέβαια, ότι ο ισλαμιστής Πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν έχει μεγαλύτερη και περισσότερη εμπιστοσύνη στον Ρώσο ομόλογό του, Βλαντιμίρ Πούτιν, παρά στον Αμερικανό πλανητάρχη. Όπως και ο κ. Τραμπ, έχει απωλέσει εντελώς την πίστη του στον κ. Ερντογάν, για τον οποίο είχε πει στους συνεργάτες του, ότι τον είχε προδώσει. Στην περίπτωση αυτών των δύο ηγετών, ούτε ο ένας, ούτε ο άλλος, ξεχνούν.

Δεύτερον: Ο κ. Μίτσελ έθεσε δημόσια, για πολλοστή φορά, το θέμα της απόκτησης του ρωσικού συστήματος S-400 από την Τουρκία. Η Αμερική απαιτεί την ακύρωση της παραγγελίας, η οποία έχει προχωρήσει και σε μερικούς μήνες θα ξεκινήσει η παράδοση. Η Τουρκία αρνείται -προς το παρόν τουλάχιστον- να ακυρώσει την αγορά. Οπότε, ο καθένας μας αντιλαμβάνεται ότι υπάρχει σοβαρό πρόβλημα, που μολύνει τις τουρκοαμερικανικές σχέσεις. Η αμερικανική πλευρά έχει δηλώσει επανειλημμένα ότι η αγορά των S-400 σημαίνει την επιβολή κυρώσεων.

Πρόσφατα ο Πρόεδρος Τραμπ άφησε ξεκάθαρα να εννοηθεί ότι η Ουάσιγκτον προτίθεται να επιβάλει κυρώσεις και στην Ινδία, που επίσης αγόρασε τους S-400, παρά το γεγονός ότι δεν είναι μέλος του ΝΑΤΟ, ούτε στρατιωτική σχέση με τις Ηνωμένες Πολιτείες. Ο υπουργός Εξωτερικών, Μαικ Πομπέο, επανέλαβε την Τετάρτη στον κ. Ερντογάν και στον Μεβλούτ Τσαβούσογλου, ότι η αγορά των S-400 πρέπει να ακυρωθεί και πρότεινε την αγορά των Πάτριοτς.

Τρίτον: Ο κ. Πομπέο συζήτησε με τον πρόεδρο και τον υπουργό Εξωτερικών της Τουρκίας τις κυρώσεις εναντίον του Ιράν και μίλησε για την ανάγκη να τηρηθούν. Ο κ. Ερντογάν απάντησε ότι αυτό δεν μπορεί να γίνει διότι η Τουρκία έχει ανάγκη το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο που αγοράζει από την Τεχεράνη. Πρόσθεσε επίσης ότι οι τιμές είναι εξαιρετικά χαμηλές και δεν υπάρχουν αλλού στην αγορά.

Το θέμα των κυρώσεων εναντίον του Ιράν, πιστεύεται ότι θα είναι το νέο πεδίο αντιπαράθεσης μεταξύ της Ουάσιγκτον και της Άγκυρας. Οι Αμερικανοί πιστεύουν -και έχουν δίκιο- ότι την κρίση αυτή υποδαυλίζει και η Ρωσία, η οποία ελέγχει σε μεγάλο βαθμό αυτό το διάστημα τον Ταγίπ Ερντογάν.

Τέταρτον: Ο κ. Γουές Μίτσελ εξήγησε ότι η χώρα του συνεχίσει τη συνεργασία με την Αθήνα και τη Λευκωσία. Και αυτό ανεξάρτητα από τις καλές ή κακές σχέσεις με την Τουρκία. Οι Ηνωμένες Πολιτείες θα λάβουν μέρος και στην επόμενη τριμερή συνάντηση, που θα γίνει στο Τελ Αβίβ, μεταξύ του Ισραήλ, της Ελλάδας και της Κύπρου. Στην Ουάσιγκτον αυτή η εξέλιξη θεωρείται σημαντική για τη στρατηγική συνεργασία στη Μεσόγειο, που συνεχίζεται απρόσκοπτα.

Είναι γεγονός πως ανεξάρτητα από τη σχέση της Αμερικής και της Τουρκίας, η οποία προβλέπεται να είναι τρικυμιώδης, η υπερδύναμη αποφάσισε να κτίσει ένα νέο άξονα στη Μεσόγειο από χώρες που είναι πιστές στις ΗΠΑ: το Ισραήλ, την Αίγυπτο, την Ελλάδα και την Κύπρο. Αξίζει να σημειωθεί ότι στην τετράδα οι Αμερικανοί θα μπορούσαν να προσθέσουν και την Ιταλία. Η παρούσα ιταλική κυβέρνηση διατηρεί εξαιρετικές σχέσεις με την Αμερική.

Ο κ. Μίτσελ αποφάσισε να ταξιδεύσει στην Κύπρο την πρώτη εβδομάδα Νοεμβρίου, όταν θα διεξάγονται οι τελικές προετοιμασίες για τη γεώτρηση της Exxon Mobil στο οικόπεδο 10 της κυπριακής ΑΟΖ. Θα είναι ένα μήνυμα της Αμερικής προς την Τουρκία, αλλά και η έναρξη μίας νέας στρατηγικής σχέσης της Ουάσιγκτον με τη Λευκωσία.

Μας έλεγε χαρακτηριστικά ένας διπλωμάτης πως στην πρόσφατη συνάντηση του κ. Μίτσελ με τον υπουργό Εξωτερικών της Κύπρου, Νίκο Χριστοδουλίδη, η συζήτηση για το Κυπριακό κάλυψε το 5% μόνο της κουβέντας τους, καθώς οι Αμερικανοί βλέπουν την Κύπρο στρατηγικά και σε σχέση με τις συμμαχίες με τις γειτονικές χώρες.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες «βλέπουν» κίνδυνο διείσδυσης της Ρωσίας στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου και αυτό τους αναγκάζει να αναζητήσουν συμμάχους. Στο πλαίσιο αυτό, ο κ. Μίτσελ θα συζητήσει με τον Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας και την οικονομική διάσταση της ρωσικής διείσδυσης. Ως γνωστόν Ρώσοι επιχειρηματίες, αλλά και ρωσικά υπουργεία έχουν καταθέσεις δισεκατομμυρίων δολαρίων στις κυπριακές τράπεζες…

ΥΣΤΕΡΟΓΡΑΦΟ: Μετά την παραίτηση του υπουργού Εξωτερικών, Νίκου Κοτζιά, ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας πρέπει άμεσα να ορίσει ένα αξιόπιστο συνομιλητή, που θα συζητά τα θέματα στρατηγικής με την Αμερική, το Ισραήλ και την Αίγυπτο. Οι εξελίξεις δεν περιμένουν και δυστυχώς η αποχώρηση του κ. Κοτζιά ήρθε στη χειρότερη στιγμή…

Πηγή:hellasjournal.com