Είναι γεγονός πως η πτώση της κυβέρνησης του Σύρου προέδρου Μπασάρ Άσαντ, έχει ως αποτέλεσμα την επιδείνωση των ήδη τεταμένων σχέσεων Τουρκίας-Ισραήλ, με τα συγκρουόμενα συμφέροντά τους στη Συρία να ωθούν τη σχέση προς μια πιθανή πορεία σύγκρουσης.
Η στάση της Τουρκίας στη Συρία μετά την πτώση του Άσαντ
Η Τουρκία, η οποία υποστήριζε εδώ και καιρό ομάδες που αντιτίθενται στον Άσαντ, έχει αναδειχθεί σε βασικό παράγοντα στη Συρία και υποστηρίζει μια σταθερή και ενωμένη Συρία, στην οποία μια κεντρική κυβέρνηση θα διατηρεί την εξουσία σε ολόκληρη τη χώρα, επισημαίνει σε σχετικό άρθρο του , υπογραμμίζοντας:
Χαιρέτισε μια σημαντική συμφωνία που υπέγραψε αυτή την εβδομάδα η νέα προσωρινή κυβέρνηση της Συρίας με τις Συριακές Δημοκρατικές Δυνάμεις υπό την ηγεσία των Κούρδων, ή SDF, για να ενσωματωθούν στη συριακή κυβέρνηση και τον στρατό.
Η "καχυποψία" του Ισραήλ απέναντι σε Τουρκία και νέα ηγεσία της Συρίας
Το Ισραήλ, από την άλλη πλευρά, παραμένει βαθιά καχύποπτο με τον μεταβατικό πρόεδρο της Συρίας, Ahmad al-Sharaa, παραπέμποντας στις ρίζες του στην Αλ Κάιντα.
Είναι επίσης επιφυλακτική για την επιρροή της Τουρκίας στη Δαμασκό και φαίνεται να θέλει να δει τη Συρία να παραμένει κατακερματισμένη, αφού η χώρα υπό τον Άσαντ μετατράπηκε σε πρωτεκτοράτο του Ιράν και τους πληρεξούσιους της Τεχεράνης.
«Η Συρία έχει μετατραπεί σε πεδίο ανταγωνισμού μεταξύ της Τουρκίας και του Ισραήλ, τα οποία αντιλαμβάνονται σαφώς ο ένας τον άλλον ως περιφερειακούς ανταγωνιστές», δήλωσε η Asli Aydintasbas, του Ινστιτούτου Brookings που εδρεύει στην Ουάσιγκτον.
«Αυτή είναι μια πολύ επικίνδυνη δυναμική γιατί σε όλες τις διαφορετικές πτυχές της μετάβασης της Συρίας, υπάρχει μια σύγκρουση τουρκικών και ισραηλινών θέσεων».
Η κατάληψη Συριακών εδαφών από το Ισραήλ
Μετά την πτώση του Άσαντ, το Ισραήλ κατέλαβε εδάφη στη νότια Συρία, τα οποία ισραηλινοί αξιωματούχοι είπαν ότι είχε ως στόχο να κρατήσει τις εχθρικές ομάδες μακριά από τα σύνορά του.
Η νέα συριακή κυβέρνηση και τα Ηνωμένα Έθνη έχουν πει ότι οι εισβολές του Ισραήλ παραβιάζουν τη συμφωνία κατάπαυσης του πυρός του 1974 μεταξύ των δύο χωρών και ζήτησαν από το Ισραήλ να αποσυρθεί.
Το Ισραήλ έχει επίσης πραγματοποιήσει αεροπορικές επιδρομές με στόχο στρατιωτικά μέσα που άφησαν πίσω οι δυνάμεις του Άσαντ και έχει εκφράσει σχέδια να διατηρήσει μια μακροπρόθεσμη παρουσία στην περιοχή.
Η τουρκική στρατιωτική παρουσία στη Συρία
Αναλυτές λένε ότι το Ισραήλ ανησυχεί για το ενδεχόμενο η Τουρκία να επεκτείνει τη στρατιωτική της παρουσία στη Συρία.
Από το 2016, η Τουρκία έχει ξεκινήσει επιχειρήσεις στη βόρεια Συρία για να απωθήσει Σύριους Κούρδους πολιτοφύλακες που συνδέονται με το απαγορευμένο Εργατικό Κόμμα του Κουρδιστάν ή PKK, και διατηρεί επιρροή στο βόρειο τμήμα της χώρας μέσω στρατιωτικών βάσεων και συμμαχιών με ομάδες που αντιτίθενται στον Άσαντ.
Τούρκοι αμυντικοί αξιωματούχοι δήλωσαν ότι η Τουρκία και η Συρία συνεργάζονται τώρα για την ενίσχυση της άμυνας και της ασφάλειας της χώρας και ότι μια στρατιωτική αντιπροσωπεία θα επισκεφθεί τη Συρία την επόμενη εβδομάδα.
Ο Nimrod Goren, πρόεδρος του Ινστιτούτου Mitvim, μιας ισραηλινής δεξαμενής σκέψης εξωτερικής πολιτικής, είπε ότι σε αντίθεση με την Τουρκία, η οποία υποστηρίζει μια ισχυρή, συγκεντρωτική και σταθερή Συρία, το Ισραήλ αυτή τη στιγμή φαίνεται να προτιμά την κατακερματισμένη Συρία, με την πεποίθηση ότι θα μπορούσε να ενισχύσει καλύτερα την ασφάλεια του Ισραήλ.
Είπε ότι το Ισραήλ ανησυχεί για τον αλ-Σαράα και τους ισλαμιστικούς δεσμούς του και φοβάται ότι η παγιωμένη δύναμή του θα μπορούσε να αποτελέσει αυτό που το Ισραήλ αποκάλεσε «τζιχαντιστική απειλή» κατά μήκος των βόρειων συνόρων του.
Η "κόκκινη γραμμή" του Ισραήλ
Ισραηλινοί αξιωματούχοι λένε ότι δεν θα ανεχθούν μια συριακή στρατιωτική παρουσία νότια της Δαμασκού και απείλησαν να εισβάλουν σε προάστιο της Δαμασκού για να υπερασπιστούν τα μέλη της μειονότητας των Δρούζων, που ζουν τόσο στο Ισραήλ όσο και στη Συρία, μετά από βραχύβιες συγκρούσεις μεταξύ των νέων δυνάμεων ασφαλείας της Συρίας και των ένοπλων φατριών των Δρούζων.
Η απόσταση από τη Δαμασκό έως τα υψώματα του Γκολάν που ελέγχονται από το Ισραήλ είναι περίπου 60 χιλιόμετρα (37 μίλια).
Οι ταραχώδεις σχέσεις Τελ Αβιβ-Άγκυρας
Η Τουρκία και το Ισραήλ ήταν κάποτε στενοί σύμμαχοι, αλλά η σχέση έχει χαρακτηριστεί από βαθιές εντάσεις υπό τη διακυβέρνηση του Τούρκου Προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, παρά τις σύντομες περιόδους συμφιλίωσης.
Ο Ερντογάν είναι επικριτής των πολιτικών του Ισραήλ έναντι των Παλαιστινίων, ενώ το Ισραήλ έχει εξοργιστεί από την υποστήριξη του Ερντογάν στην τρομοκρατική οργάνωση Χαμάς.
Μετά τον πόλεμο στη Γάζα, η Τουρκία κατήγγειλε σθεναρά τις στρατιωτικές ενέργειες του Ισραήλ, ανακοίνωσε ότι διακόπτει τις εμπορικές σχέσεις μαζί του και εντάχθηκε σε μια υπόθεση γενοκτονίας της Νότιας Αφρικής που ασκήθηκε κατά του Ισραήλ στο Διεθνές Δικαστήριο του ΟΗΕ.
Ο Aydintasbas είπε ότι οι τουρκικές αρχές ανησυχούν τώρα όλο και περισσότερο ότι το Ισραήλ «υποστηρίζει τα αιτήματα αυτονομίας από τους Κούρδους, τους Δρούζους και τους Αλαουίτες».
Ο Ερντογάν εξέπεμψε μια καλυμμένη απειλή κατά του Ισραήλ την περασμένη εβδομάδα, λέγοντας: «Όσοι επιδιώκουν να προκαλέσουν εθνοτικές και θρησκευτικές διαιρέσεις στη Συρία για να εκμεταλλευτούν την αστάθεια στη χώρα, πρέπει να γνωρίζουν ότι δεν θα μπορέσουν να επιτύχουν τους στόχους τους».
Την περασμένη εβδομάδα, φατρίες που συμμάχησαν με τη νέα συριακή κυβέρνηση - φέρεται να περιλαμβάνουν κάποιες που υποστηρίζονται από την Τουρκία - εξαπέλυσαν επιθέσεις εκδίκησης σε μέλη της αίρεσης των Αλαουιτών του Άσαντ μετά την επίθεση των ομάδων υπέρ του Άσαντ στις κυβερνητικές δυνάμεις ασφαλείας στις ακτές της Συρίας.
Σύμφωνα με αναφορές εκατοντάδες άμαχοι σκοτώθηκαν. Ο Ερντογάν καταδίκασε έντονα τη βία και πρότεινε ότι οι επιθέσεις είχαν στόχο «την εδαφική ακεραιότητα και την κοινωνική σταθερότητα της Συρίας».
Ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών του Ισραήλ, Σαρέν Χάσκελ, είπε ότι η θανατηφόρα θρησκευτική βία ισοδυναμούσε με «εθνοκάθαρση» από ισλαμιστικές ομάδες υπό την ηγεσία «μιας τζιχαντιστικής ισλαμιστικής τρομοκρατικής ομάδας που κατέλαβε τη Δαμασκό με τη βία και υποστηρίχθηκε από την Τουρκία».
Το Ισραήλ στηρίζει τους Δρούζους της Συρίας
Η εμπλοκή του Ισραήλ στη Συρία βαθαίνει, με τη χώρα να δεσμεύεται για προστασία και οικονομική βοήθεια στην κοινότητα των Δρούζων στη νότια Συρία σε μια περίοδο αυξανόμενων θρησκευτικών εντάσεων.
Οι Δρούζοι, μια μικρή θρησκευτική αίρεση, βρίσκονται παγιδευμένοι ανάμεσα στη νέα κυβέρνηση της Συρίας υπό την ηγεσία των ισλαμιστών στη Δαμασκό και το Ισραήλ, την οποία πολλοί Σύροι θεωρούν ως εχθρικό γείτονα που αξιοποιεί τη δεινή θέση των Δρούζων για να δικαιολογήσει την παρέμβασή τους στην περιοχή.
Το Ισραήλ λέει ότι έστειλε φορτηγά επισιτιστικής βοήθειας στους Δρούζους στη νότια Συρία και επιτρέπει σε κάποιους Σύρους Δρούζους να περάσουν στο ελεγχόμενο από το Ισραήλ τμήμα των Υψιπέδων του Γκολάν για να εργαστούν.
Ο Αλ-Σαράα ήταν κάπως συμφιλιωτικός απέναντι στο Ισραήλ στις πρώτες του δηλώσεις, λέγοντας ότι δεν επεδίωκε σύγκρουση. Η γλώσσα του όμως έχει γίνει πιο δυνατή. Σε μια ομιλία σε πρόσφατη έκτακτη συνεδρίαση του Αραβικού Συνδέσμου στο Κάιρο, είπε ότι η «επιθετική επέκταση του Ισραήλ δεν είναι μόνο παραβίαση της συριακής κυριαρχίας, αλλά άμεση απειλή για την ασφάλεια και την ειρήνη σε ολόκληρη την περιοχή».
Ο Aydintasbas του Ινστιτούτου Brookings είπε ότι η κλιμάκωση της έντασης προκαλεί σοβαρή ανησυχία.
«Πριν είχαμε το Ισραήλ και την Τουρκία να εμπλέκονται περιστασιακά σε διαμάχες. Αλλά αυτή τη στιγμή, προσπαθούν ενεργά να υπονομεύσουν ο ένας τον άλλον. Το ερώτημα είναι, γνωρίζουν αυτές οι χώρες τις κόκκινες γραμμές της άλλης;».
Το συμφέρον Αθήνας-Λευκωσίας
Ελλάδα και Κύπρος είναι γνωστό πως είναι στενοί σύμμαχοι του Ισραήλ, κάτι που θα πρέπει να προσέξουν να μην διαταχθεί, αφού οι Ισραηλινοί ήταν είναι και θα είναι οι κυριότεροι σύμμαχοι των ΗΠΑ παγκοσμίως, οι οποίοι ανεξαρτήτως Προέδρου δεν το εγκαταλείπουν ποτέ.
Συνεπώς η αντιπαλότητα Τουρκίας-Ισραήλ για τη Συρία , είναι προς το συμφέρον του Ελληνισμού.
Θεωρούμε ωστόσο ότι αυτή δεν θα μπορούσε να μετουσιωθεί σε στρατιωτική σύγκρουση στην παρούσα φάση, λόγω της μη ειρήνευσης στην Ουκρανία, αλλά και της συνέχισης πυρηνικού προγράμματος του Ιράν, με την Τεχεράνη να μην ακούει τον Λαβρόφ που την προειδοποίησε για τις καθόλου καλές σκέψεις-σχέδια Τράμπ-Νετανιάχου, πως μπορεί να βγούν σύντομα από το συρτάρι.
