Με την Ευρώπη να στρέφεται αποφασιστικά προς την αμυντική αυτονομία, δίνοντας προτεραιότητα σε μεγάλα χρηματοδοτικά προγράμματα όπως το "ReArm Europe" και το "SAFE", η Ελλάδα ανταποκρίνεται με δυναμικές πρωτοβουλίες που ενισχύουν την εγχώρια καινοτομία και την τεχνολογική της ανάπτυξη.
Το ΕΛΚΑΚ στην πρώτη γραμμή της τεχνολογικής εξέλιξης
Στο πλαίσιο αυτής της στρατηγικής, το Ελληνικό Κέντρο Αμυντικής Καινοτομίας (ΕΛΚΑΚ) έχει ήδη από τις αρχές του έτους ανακοινώσει σειρά διαγωνισμών και προσκλήσεων εκδήλωσης ενδιαφέροντος, καλύπτοντας σχεδόν ολόκληρο το φάσμα των αμυντικών τεχνολογιών. Οι πρωτοβουλίες αυτές ανοίγουν νέους δρόμους για την τεχνολογική υπεροχή και την αναβάθμιση των ελληνικών αμυντικών δυνατοτήτων.
Τα έργα που προκηρύσσονται ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις του σύγχρονου πεδίου μάχης, ενώ προσαρμόζονται και στις ανάγκες της Πολιτικής Προστασίας και των Σωμάτων Ασφαλείας. Οι διαγωνισμοί απευθύνονται σε εταιρείες κάθε μεγέθους και προφίλ, καθώς και σε ερευνητικά και ακαδημαϊκά ιδρύματα, μέσω κατάλληλων κοινοπραξιών. Επιπλέον, επιχειρήσεις που δεν δραστηριοποιούνται αποκλειστικά στον αμυντικό τομέα καλούνται να παρουσιάσουν τεχνολογίες που μπορούν να αξιοποιηθούν επιχειρησιακά.
Τα έργα που ξεχωρίζουν
Ανάμεσα στα έργα που έχουν ήδη ανακοινωθεί, ξεχωρίζει η προκήρυξη για την εγχώρια ανάπτυξη δορυφόρου τύπου ISR, με συνολικό προϋπολογισμό 25 εκατ. ευρώ. Ο δορυφόρος θα κατασκευαστεί εξ ολοκλήρου στην Ελλάδα, ενισχύοντας την εγχώρια βάση στον τομέα των διαστημικών συστημάτων. Θα βασίζεται στην τεχνολογία SAR για Space-based Imaging, προσφέροντας επιχειρησιακά χαρακτηριστικά που υπερβαίνουν τις διεθνώς διαθέσιμες δυνατότητες, εξασφαλίζοντας επιτήρηση ανεξαρτήτως συνθηκών φωτισμού.
Παράλληλα, έχει προκηρυχθεί έργο για την ανάπτυξη Περιπλανώμενου Πυρομαχικού Υψηλής Ακριβείας, με προϋπολογισμό 15 εκατ. ευρώ. Το σύστημα θα είναι αυτόνομο, με δυνατότητα εντοπισμού, αναγνώρισης, στοχοποίησης και προσβολής στόχων υψηλής αξίας, περιορίζοντας τις παράπλευρες απώλειες.
Στις δράσεις του ΕΛΚΑΚ περιλαμβάνεται και πρόσκληση για την ανάπτυξη αρθρωτού και προσαρμοστικού δικτύου ασύρματων κινητών επικοινωνιών 5G, προϋπολογισμού 8 εκατ. ευρώ. Το σύστημα θα προσφέρει αυξημένη ανθεκτικότητα, διαλειτουργικότητα, ασφάλεια και χαμηλή καθυστέρηση μετάδοσης δεδομένων, ενισχύοντας την επικοινωνιακή δυνατότητα των Ενόπλων Δυνάμεων.
Με τη διαδικασία του Ανταγωνιστικού Διαλόγου προκηρύχθηκε και το έργο "Αναβάθμιση Επιχειρησιακών Δυνατοτήτων Τακτικού Συστήματος Διοίκησης και Ελέγχου Ειδικών Επιχειρήσεων", αξίας 1,5 εκατ. ευρώ. Το σύστημα θα βασίζεται στην αυτοματοποιημένη συλλογή δεδομένων από αισθητήρες και ανάλυση με μοντέλα AI/ML, προσφέροντας ευελιξία και αποτελεσματικότητα στις μονάδες Ειδικών Επιχειρήσεων.
Τον Μάρτιο είχε προηγηθεί διαγωνισμός 24 εκατ. ευρώ για την ανάπτυξη Μη Επανδρωμένου Αεροσκάφους μεταφοράς φορτίου, κατάλληλου για στρατιωτική, εμπορική ή ανθρωπιστική χρήση. Το αεροσκάφος θα εξασφαλίζει ταχεία και ακριβή παράδοση εφοδίων, μειώνοντας την έκθεση προσωπικού σε κινδύνους.
Τον Φεβρουάριο προκηρύχθηκε έργο 12 εκατ. ευρώ για την ανάπτυξη Μη Επανδρωμένων Θαλάσσιων Σκαφών Επιφανείας, με δυνατότητα αυτόνομης ή ημιαυτόνομης πλοήγησης. Οι αποστολές τους περιλαμβάνουν επιτήρηση, έρευνα και διάσωση, προστασία υποδομών και αντιμετώπιση απειλών.
Επιπλέον, μικρότερα έργα αφορούν την ανάπτυξη Συστήματος Περιορισμού Μεταβατικών Υπερτάσεων (1,5 εκατ. ευρώ) και Συστήματος Διαχείρισης Μάχης (ΣΔΜ) (1,4 εκατ. ευρώ), με εφαρμογή σε πλοία τύπου Κανονιοφόρος. Το πρώτο θα παρακολουθεί την τάση του δικτύου σε πραγματικό χρόνο, ενώ το δεύτερο θα συνθέτει την τακτική εικόνα του θεάτρου επιχειρήσεων.
Νέες προσκλήσεις στον ορίζοντα
Σύμφωνα με τον ανανεωμένο Προγραμματικό Ορίζοντα για το 2025, προγραμματίζονται έξι επιπλέον προσκλήσεις έως το τέλος του έτους. Αυτές θα αφορούν:
- Ανίχνευση και Παρεμβολή Συστημάτων Ραντάρ και Επικοινωνιών
- Ασφαλή Δρομολόγηση Δεδομένων μέσω Ετερογενών Δικτύων με AI
- Counter-UAS με παρεμβολή GNSS
- Κατευθυνόμενη Δέσμη Ενέργειας – HELs
- Οπλισμένο UCAV-Drone
Το ΕΛΚΑΚ στη ΔΕΘ 2025
Το ΕΛΚΑΚ θα συμμετάσχει στην 89η Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης, με δικό του περίπτερο στον θεματικό χώρο του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας. Θα λειτουργήσει Pitching Booth για παρουσίαση τεχνολογιών από ελληνικές επιχειρήσεις, ενώ θα ανακοινωθεί και νέο Innovation Challenge.
Η αποστολή του ΕΛΚΑΚ
Το ΕΛΚΑΚ Α.Ε., με μετόχους το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας (67%) και το Υπερταμείο (33%), έχει ως αποστολή την καλλιέργεια ενός ισχυρού εγχώριου οικοσυστήματος αμυντικής καινοτομίας, καλύπτοντας τις εθνικές ανάγκες ασφάλειας και αξιοποιώντας καινοτόμες ελληνικές τεχνολογικές λύσεις. Εστιάζει σε έργα διττής χρήσης, ενισχύοντας την επιχειρησιακή ικανότητα των Ενόπλων Δυνάμεων και την οικονομική ανάπτυξη της χώρας.
Χρηματοδότηση μέσω του SAFE
Η Ελλάδα έχει ήδη υποβάλει αίτημα ένταξης στο πρόγραμμα SAFE, αξιοποιώντας δημοσιονομικό χώρο ύψους 1,2 δισ. ευρώ, όπως ανακοίνωσε ο Υπουργός Εθνικής Άμυνας Νίκος Δένδιας. Ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης τόνισε ότι η άμυνα και η ασφάλεια της πατρίδας είναι εθνική υπόθεση, και πως η κυβέρνηση συνεχίζει με στρατηγική ευθύνη την ενίσχυση της αποτρεπτικής ισχύος.
Η ένταξη στο SAFE ενισχύει το Μακροπρόθεσμο Πρόγραμμα Αμυντικών Εξοπλισμών (ΜΠΑΕ), το οποίο αυξάνεται από 28,8 σε 30 δισ. ευρώ για την περίοδο 2025–2036. Το πρόγραμμα αναμένεται να τονώσει την ελληνική αμυντική και τεχνολογική βιομηχανία, να δημιουργήσει επενδυτικές ευκαιρίες και να προωθήσει την εθνική αυτονομία.
Το SAFE αποτελεί βασικό χρηματοδοτικό εργαλείο της Ε.Ε. για την ανθεκτικότητα και ασφάλεια, υποστηρίζοντας επενδύσεις σε άμυνα, υποδομές διπλής χρήσης, κυβερνοχώρο και στρατηγικές αλυσίδες εφοδιασμού.
Ευρωπαϊκή στρατηγική και προθεσμίες
Η Λευκή Βίβλος για την Ευρωπαϊκή Άμυνα – Ετοιμότητα 2030 και το σχέδιο ReArm Europe/Readiness 2030 αποτελούν τον πυλώνα της στρατηγικής. Η ενεργοποίηση της εθνικής ρήτρας διαφυγής και το SAFE επιτρέπουν στα κράτη-μέλη να αυξήσουν γρήγορα και σημαντικά τις στρατιωτικές τους δαπάνες.
18 κράτη-μέλη της Ε.Ε. έχουν καταθέσει αίτημα ένταξης στο SAFE, το οποίο μπορεί να χορηγήσει έως 150 δισ. ευρώ. Η προθεσμία για εκδήλωση ενδιαφέροντος ήταν η 31 Ιουλίου, ενώ η τελική υποβολή αιτήσεων λήγει στις 30 Νοεμβρίου 2025.
