Το πρώτο παγκοσμίως σύστημα τεχνητής νοημοσύνης, το οποίο έχει τη δυνατότητα να κάνει «ντιμπέιτ» με τους ανθρώπους για διάφορα θέματα, παρουσίασε η αμερικανική εταιρεία ΙΒΜ!

Το IBM Debater, όπως ονομάστηκε, μπορεί να ανοίξει διάλογο για περίπου 100 διαφορετικά θέματα. Αφού κάνει μια τετράλεπτη εισαγωγή πάνω στο υπό συζήτηση θέμα, το «έξυπνο» μηχάνημα ακούει τα επιχειρήματα του ανθρώπου συνομιλητή του, τα αντικρούει με μια νέα τετράλεπτη τοποθέτηση και στο τέλος κάνει ένα «κλείσιμο», παρουσιάζοντας επί δύο λεπτά συνοπτικά τη δική του θέση.

Προ μηνός, η Google παρουσίασε το σύστημα Duplex που μπορεί να τηλεφωνήσει σ΄ ένα εστιατόριο και να κάνει μια κράτηση ή να κλείσει ένα ραντεβού σε κομμωτήριο. Συστήματα όπως το IBM Debater και το Google Duplex αποτελούν σημαντικά βήματα προόδου για τη δημιουργία υπολογιστών ικανών να πιάνουν με φυσικό τρόπο συζήτηση με ανθρώπους. Τόσο φυσικό που να μην καταλαβαίνει ο συνομιλητής ότι έχει να κάνει με μηχανή και όχι με άνθρωπο (αυτό, άλλωστε, είναι και το βασικό κριτήριο επιτυχίας, που, από τη δεκαετία του 1950, έχει θέσει για τις «έξυπνες» μηχανές ο Βρετανός πρωτοπόρος της πληροφορικής 'Αλαν Τιούρινγκ).

Η ΙΒΜ έκανε επίδειξη του νέου συστήματος στο Σαν Φρανσίσκο, με 'αντίπαλο' μία ισραηλινή πρωταθλήτρια φοιτητικών «ντιμπέιτ», τη Νόα Οβάντια. Το αντικείμενο του διαλόγου ανθρώπου-μηχανής ήταν κατά πόσο πρέπει να υπάρχουν κυβερνητικές επιδοτήσεις για την εξερεύνηση του διαστήματος (όχι ακριβώς το πιο εύκολο ή το πιο ενδιαφέρον θέμα για συζήτηση, αλλά αυτή ήταν η επιλογή της ΙΒΜ...).

Το IBM Debater επιχειρηματολόγησε υπέρ των επιδοτήσεων και η Οβάντια εναντίον. Ένα γρήγορο «γκάλοπ» μεταξύ όσων παρακολούθησαν το ντιμπέιτ, έδειξε ότι οι περισσότεροι θεώρησαν πως το μηχάνημα εμπλούτισε καλύτερα τον προβληματισμό τους πάνω στο συγκεκριμένο ζήτημα από ό,τι η συνομιλήτριά του.

Ακολούθησε ένα δεύτερο ντιμπέιτ της μηχανής με έναν άλλο Ισραηλινό, τον Νταν Ζαφρίτ, με θέμα αν θα πρέπει να αυξηθεί ή όχι η χρήση της τηλεϊατρικής (ο υπολογιστής ήταν υπέρ, ενώ ο άνθρωπος εναντίον).

Με βάση τις έως τώρα δοκιμές, όπως ανέφερε ο ερευνητής της ΙΒΜ Νόαμ Σλόνιμ, το σύστημα -που αναπτύσσεται εδώ και έξι χρόνια με επικεφαλής το ερευνητικό εργαστήριο της εταιρείας στη Χάιφα του Ισραήλ- έχει μεγάλα περιθώρια βελτίωσης. Κατά καιρούς κάνει λάθη, ενώ τα καταφέρνει να κάνει διάλογο με νόημα πάνω σε αυτά τα 100 θέματα περίπου το 40% του χρόνου.

Κατά κάποιο τρόπο, το Debater αποτελεί το νέο φιλόδοξο πρόγραμμα τεχνητής νοημοσύνης της ΙΒΜ μετά τον υπολογιστή Deep Blue που είχε νικήσει τον πρωταθλητή στο σκάκι Γκάρι Κασπάροβ το 1997 και τον υπολογιστή Watson που νίκησε τους πρωταθλητές του παιγνιδιού γνώσεων Jeopardy το 2011.

Τα τελευταία χρόνια τα συστήματα τεχνητής νοημοσύνης γίνονται ολοένα πιο ικανά στην αναγνώριση ανθρώπων, εικόνων και αντικειμένων ή στη μετάφραση.

Όμως η κατανόηση της φυσικής ανθρώπινης γλώσσας -κάτι απαραίτητο σε ένα διάλογο- είναι μια πολύ πιο δύσκολη πρόκληση.