Ο Στίβεν Χόκινγκ είχε καταθέσει μια ερευνητική εργασία, δύο εβδομάδες προτού φύγει από τη ζωή.  Στην εργασία ανέπτυσσε τη θεωρία του για το πώς ο άνθρωπος θα μπορούσε να αποδείξει την ύπαρξη του πολυσύμπαντος, και προέβλεπε το τέλος της ύπαρξής μας μέσα στο σκοτάδι.

Το πολυσύμπαν ή μετασύμπαν (multiverse) είναι υποθετικό σύνολο των άπειρων ή πεπερασμένων δυνατών Συμπάντων, που περιέχει το ιστορικό σύμπαν όπου βιώνουμε, αλλά και όλα όσα θα μπορούσαν ποτέ να υπάρξουν. Η θεωρία αυτή βασίζεται στην ιδέα ότι το δικό μας σύμπαν μας είναι μόνο ένα από τα πολλά εκεί έξω, που προκλήθηκαν από το Big Bang.

Η εργασία, η οποία ολοκληρώθηκε λίγο πριν από τον θάνατο του λαμπρού αστροφυσικού, εξετάζει την ιδέα ότι ο άνθρωπος να μπορούσε να συλλέξει αποδείξεις για την ύπαρξη άλλων συμπάντων χρησιμοποιώντας έναν ανιχνευτή, τοποθετημένο σε ένα διαστημόπλοιο. Εάν οι αποδείξεις αυτές εντοπίζονταν κατά τη διάρκεια της ζωής του Χόκινγκ, θα του εξασφάλιζαν 100% ένα βραβείο Νόμπελ, μια τιμητική διάκριση που δεν του είχε αποδοθεί ποτέ όσο βρισκόταν εν ζωή.  

Ο Τόμας Χέρτογκ, ο οποίος έγραψε μαζί με τον Χόκινγκ την εργασία με τίτλο A Smooth Exit from Eternal Inflation, δήλωσε στους Sunday Times: «Τον είχαν προτείνει αρκετές φορές για το Νόμπελ και έπρεπε να το είχε κερδίσει. Τώρα είναι πολύ αργά για να συμβεί αυτό».

Σε εργασία που συνέγραψε το 1983 με τον Τζέιμς Χαρτλ, ο Χόκινγκ εξηγούσε πώς δημιουργήθηκε το σύμπαν, αλλά διατύπωνε επίσης την εκτίμηση ότι το Big Bang δημιούργησε και έναν απεριόριστο αριθμό άλλων «εκρήξεων», που η καθεμία παρήγαγε το δικό της σύμπαν.

Αυτή η θεωρία του «πληθωρισμού», δηλαδή της εκθετικής διαστολής του σύμπαντος προτού παγιωθεί σε βραδύτερους ρυθμούς επέκτασης, ήταν αδύνατο να επαληθευτεί επιστημονικά.

Ο Χέρτογκ ισχυρίζεται ότι ο ίδιος και ο Χόκινγκ ήθελαν να πάρουν την ιδέα ενός πολυσύμπαντος και να την μετατρέψουν σε ένα «επαληθεύσιμο επιστημονικό πλαίσιο».

Το «σκοτεινό» δεύτερο σκέλος της εργασίας του Χόκινγκ

Το αρκετά πιο... σκοτεινό δεύτερο σκέλος της εργασίας  αναπτύσσει τη θεωρία ότι η Γη θα εξαφανιστεί στο σκοτάδι όταν εξαντληθεί η ενέργεια των αστέρων.

Η ιδέα ότι τελικά το σκοτάδι θα «καταπιεί» τη ζωή, όπως την γνωρίζουμε, είναι αρκετά αμφιλεγόμενη και αποτελεί πεδίο αντιπαράθεσης για τους κοσμολόγους. Μεταξύ όσων βρίσκουν την εν λόγω θεωρία απλοϊκή και παρωχημένη συγκαταλέγεται και ο Νιλ Τούροκ, διευθυντής του διάσημου ερευνητικού κέντρου Perimeter Institute του Καναδά, ο οποίος έχει δηλώσει ότι δεν κατάλαβε ποτέ γιατί ο Στίβεν Χόκινγκ την θεωρούσε ενδιαφέρουσα.

Σύμφωνα με ορισμένα διεθνή ΜΜΕ, ορισμένοι κοσμολόγοι εκτιμούν ότι η τελευταία ερευνητική εργασία έρευνα του βρετανού επιστήμονα, ο οποίος έφυγε από τη ζωή 14 Μαρτίου, σε ηλικία 76 ετών, θα μπορούσε δυνητικά να αποτελέσει σταθμό για την εν λόγω επιστήμη. Κι αυτό χάρη σε ένα πολύ σημαντικό λόγο: Το γεγονός ότι αυτή η θεωρία του Χόκινγκ θα μπορούσε να επαληθευτεί. 

Ο καθηγητής κοσμολογίας, Κάρλος Φενκ, εξηγεί ότι μέχρι τώρα ήταν αδύνατο να «μετρηθεί» η ύπαρξη παραλλήλων συμπάντων. «Το πιο ενδιαφέρον στην εργασία του Χόκινγκ είναι η ιδέα οτι το πολυσύμπαν μπορεί να άφησε το «αποτύπωμά» του στην ακτινοβολία υπόβαθρου που διεισδύει στο σύμπαν μας και πως θα μπορούσαμε να «μετρήσουμε» αυτό το αποτύπωμα με έναν ανιχνευτή πάνω σε κάποιο διαστημόπλοιο». 

Όπως επισημαίνει ο ίδιος τυχόν απόδειξη της ύπαρξης παράλληλων συμπάντων θα άλλαζε ριζικά την εικόνα που έχει ο άνθρωπος για τη θέση που κατέχει στον κόσμο.