Του Μάνου Χατζηγιάννη

Η κρίση από την πανδημία του COVID-19 είναι πολυδιάστατη (κοινωνική, οικονομική, γεωπολιτική) σύμφωνα με τον καθηγητή Ouhab-Alathamneh Nassima. Ο ίδιος έχει διδακτορικό στην πολιτική επιστήμη, τη γεωπολιτική και την ενεργειακή γεωοικονομία , και διδάσκει οικονομικά στο Πανεπιστήμιο Paris-Nanterre. Σε πρόσφατη συνέντευξή του, αφενός καθησύχασε τους φόβους για πιθανή επισιτιστική κρίση, αλλά δήλωσε ανήσυχος για την οικονομική κρίση της Ρωσίας και της Σαουδικής Αραβίας.

Ιδιαίτερο όμως ενδιαφέρον έχει η θέση του αναφορικά με το κατά πόσο δύναται να αλλάξει ο γεωπολιτικός και οικονομικός χάρτης μετά το COVID-19.

“Το νεοφιλελεύθερο μοντέλο που γνωρίζουμε έδειξε απότομα τα όριά του και έχει τελειώσει από πολλές απόψεις. Παρά το σχέδιο στήριξης τρισεκατομμυρίων των ΗΠΑ που ενέκρινε το Κογκρέσο για την αντιμετώπιση των συνεπειών της κρίσης, οι ανισότητες στην αμερικανική κοινωνία γίνονται ολοένα και πιο εμφανείς. 

Επιπλέον, τα νοικοκυριά χαμηλού εισοδήματος, που ήδη έχουν τεράστιο χρέος και έχουν αναγκαστεί να μείνουν στο σπίτι για να σπάσουν την αλυσίδα μετάδοσης της νόσου, σίγουρα θα επηρεαστούν περισσότερο από άλλα από την εγχώρια οικονομική επιβράδυνση, η οποία απαιτεί αναδιοργάνωση των προτεραιοτήτων.  

Δεν νομίζω ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες θα χάσουν τη θέση τους ως παγκόσμια οικονομική δύναμη, αλλά σίγουρα δεν θα είναι η πρώτη, διότι οι αντιφάσεις του φιλελεύθερου συστήματος συνεχίστηκαν μέχρι τώρα και προκάλεσαν μεγάλη δυσπιστία στο εσωτερικό σχετικά με τις επιπτώσεις που προκάλεσε σε περισσότερα από 43 εκατομμύρια φτωχούς ανθρώπους, δηλαδή το 13,5% του πληθυσμού. 

Η επισφαλής πρόσβαση στην απασχόληση και στις βασικές υπηρεσίες, που έχουν ιδιωτικοποιηθεί σε μεγάλο βαθμό, προκαλεί αβεβαιότητες, όχι μόνο όσον αφορά τις εγγυήσεις που προσφέρει αυτό το σύστημα τοπικά, αλλά και την εικόνα που αντανακλά διεθνώς, στο βαθμό που οι χώρες που ακολουθούν το αμερικανικό σύστημα θα χάσουν την εμπιστοσύνη τους μέσα σε αυτό”

Σύμφωνα με τον καθηγητή οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν σίγουρα στρατιωτικούς και οικονομικούς πόρους για να αποτρέψουν τις ακραίες δυσμενείς εξελίξεις, ιδίως το δολάριο, το οποίο είναι το πρώτο διεθνές νόμισμα, αλλά όπως ο ίδιος εξηγεί η Κίνα κατάφερε να βελτιστοποιήσει γρήγορα τη φήμη της ως «soft δύναμης» πριν και ιδιαίτερα μετά την κρίση. Η επιστροφή στην παγκόσμια αγορά και η αλληλεξάρτηση των παγκόσμιων βιομηχανιών με τη δική της θα εξυπηρετήσουν τον ενισχυμένο ρόλο της στη διεθνή σκηνή, υποστηρίζει.

Τρομοκρατία

Σε ερώτημα αν το COVID-19 θα είναι μια ευκαιρία για την τρομοκρατική ομάδα του Ισλαμικού Κράτους (Daesh) ο Nassima απάντησε:

“Δεν νομίζω ότι αυτή η πανδημία είναι μια ευκαιρία για την ομάδα του Ισλαμικού Κράτους (IS), η οποία την θεωρεί «τιμωρία από τον Θεό». Αντιθέτως, οι ηγέτες του οργανισμού έχουν προειδοποιήσει τους μαχητές τους να μην πάνε στην Ευρώπη, την κύρια εστία του ιού. Ορισμένες δευτερεύουσες επιθέσεις από μοναχικούς λύκους έχουν συμβεί πρόσφατα στη Γαλλία και το Ηνωμένο Βασίλειο, αλλά ο κύριος τομέας των επιχειρήσεων της IS παραμένει σε ασταθείς χώρες όπως το Ιράκ και η Συρία.  

Ο περιορισμός των αεροπορικών ταξιδιών και των κινήσεων μεταξύ πόλεων έχει περιορίσει την πρόσβαση των IS στο εξωτερικό. Ωστόσο, λιγότερα στοχευμένα χτυπήματα, ιδιαίτερα στη Συρία, θα μπορούσαν να αναζωογονήσουν ορισμένες περιοχές που υπό το IS, οι οποίες θα μπορούσαν να γίνουν πιο ενεργές μόλις τεθεί υπό έλεγχο το ξέσπασμα του Coronavirus”