Ήταν στα τέλη του 1983 όταν η εφημερίδα «Toronto Star» ζήτησε από τον γίγαντα της επιστημονικής φαντασίας Ισαάκ Ασίμοφ να προβλέψει πώς θα ήταν ο κόσμος το 2019.
Κι ενώ κάποιες από τις «προφητείες» του έμελλε να αποδειχθούν εξαιρετικά αισιόδοξες, όσα είπε για μια σειρά από άλλα θέματα ήταν ανησυχητικά ακριβή!
Ως ένας από τους παραγωγικότερους και πιο γνωστούς συγγραφείς επιστημονικής φαντασίας του καιρού του, ο Ασίμοφ των 500 βιβλίων και άρθρων και των 40 ετών λογοτεχνικής καριέρας φάνταζε ο πλέον κατάλληλος να μιλήσει για την τεχνολογία του μέλλοντος.
Η επιλογή μάλιστα της χρονιάς 2019 δεν ήταν καθόλου τυχαία, γιατί το 1983 (το 1984 ουσιαστικά) σηματοδοτούσε 35 χρόνια από το «1984» του Τζορτζ Όργουελ που εκδόθηκε το 1949. Οι συντάκτες της «Toronto Star» θεώρησαν λοιπόν ταιριαστό να τον ρωτήσουν «Πώς θα μοιάζει ο κόσμος το 2019», σε άλλα 35 χρόνια δηλαδή. Και λέμε 35 γιατί το δημοσίευμα κυκλοφόρησε στις 31 Δεκεμβρίου 1983, μια μέρα πριν την αυγή του 1984 δηλαδή.
Ο Ασίμοφ τους χρέωσε 1 δολάριο τη λέξη και έγραψε όσα πίστευε πως θα συμβούν το 2019. Αφού έσπευσε πρώτα να παρατηρήσει πως θα ήταν μάταιο να φανταστούμε οποιοδήποτε μέλλον αν ΗΠΑ και Σοβιετική Ένωση επιδίδονταν τελικά σε πυρηνικό πόλεμο. «Αν υποθέσουμε πως αυτό δεν θα συμβεί», παρατηρεί δαιμόνια («όχι απαραίτητα μια ασφαλής υπόθεση»), τότε μπορούμε να πούμε μερικά πράγματα για το αύριο της ανθρωπότητας.
Πράγματα που χώρισε σε δύο βασικές θεματικές: τη μηχανοποίηση του κόσμου και την εκμετάλλευση του Διαστήματος.
Για το μέλλον της πληροφορικής, της ρομποτικής και των αυτοματισμών, ο Ασίμοφ ήταν αρκετά ακριβής στις εκτιμήσεις του. Έστω κι αν κάποιες ήταν αρκετά γενικές για να μην επαληθευτούν, όταν έλεγε για παράδειγμα πως «Η πληροφορική δίχως αμφιβολία θα συνεχιστεί αναπόφευκτα».
Είπε όμως πως «το φορητό υπολογιστικό αντικείμενο» θα «εισβάλει στο σπίτι» και η αυξανόμενη πολυπλοκότητα της κοινωνίας θα κάνει αδύνατη τη ζωή χωρίς αυτή την τεχνολογία. Οι υπολογιστές θα αλλάξουν τα εργασιακά ήθη και θα αντικαταστήσουν τις παλιές δουλειές με καινούριες που θα είναι δραστικά διαφορετικές. Αλλά και η ρομποτική θα σκοτώσει «τις συνήθεις δουλειές γραφείου και τις θέσεις στις γραμμές παραγωγής».
Θεωρούσε επίσης πως το 2019 ολόκληροι πληθυσμοί θα πρέπει να είναι «πληροφορικά εγγράμματοι», καθώς οφείλουν να μπορούν να «διαχειρίζονται έναν κόσμο υψηλής τεχνολογίας». Σε όλα αυτά είχε δίκιο, καθώς και στη δυσκολία που θα αντιμετωπίσουν πολλοί να προσαρμοστούν στα νέα δεδομένα, ήταν όμως υπερβολικός όταν προφήτευε πως τα σχολεία δεν θα είναι απαραίτητα το 2019, καθώς όλοι θα μαθαίνουν τα πάντα στους υπολογιστές των σπιτιών: «Τα σχολεία θα συνεχίσουν αναμφίβολα να υφίστανται, αλλά ο καλός δάσκαλος δεν θα μπορεί να κάνει τίποτα καλύτερο από το να εξάπτει απλώς τη φαντασία»…
Κοιτώντας εκεί πάνω, ο Ασίμοφ προφήτευσε πως «μπήκαμε στο Διάστημα για να παραμείνουμε» και είχε φυσικά δίκιο, καθώς ο Διεθνής Διαστημικός Σταθμός κατοικείται αδιαλείπτως από αστροναύτες για περισσότερα από 18 χρόνια. Υπεραισιόδοξος ήταν όταν έβλεπε πως «θα επιστρέψουμε με πυγμή στο Φεγγάρι» με εξορυκτικές δραστηριότητες κατά νου, όταν προφήτευε για εργοστάσια που «θα χρησιμοποιούν τις ιδιαίτερες ιδιότητες του Διαστήματος» και για παρατηρητήρια και ηλιακούς σταθμούς ενέργειας που θα μετατρέπουν την ηλιακή ενέργεια σε μικροκύματα και θα τα στέλνουν πίσω στη Γη.
«Μέχρι το 2019, ο πρώτος διαστημικός οικισμός θα είναι ήδη στα χαρτιά και μπορεί ίσως να βρίσκεται και σε κατάσταση κατασκευής», έγραφε, «θα είναι ο πρώτος από πολλούς στους οποίους οι άνθρωποι θα μπορούν να ζουν κατά δεκάδες χιλιάδες». Η NASA σκοπεύει, όπως ξέρουμε, να ξαναστείλει αστροναύτες στο Φεγγάρι σε μια δεκαετία, αν και για μόνιμη σεληνιακή αποικία δεν υπάρχουν ακόμα σκέψεις.
Τι άλλο είπε; «Πρώτον, ο πληθυσμός θα συνεχίσει να αυξάνει για μερικά χρόνια από σήμερα και αυτό θα κάνει τη μετάβαση ακόμα πιο επώδυνη … Δεύτερον, οι επιπτώσεις της ανθρώπινης ανευθυνότητας σε όρους μόλυνσης και ρύπανσης θα γίνουν ακόμα πιο εξόφθαλμες και αβάσταχτες με τον χρόνο και ξανά, οι προσπάθειες να το διαχειριστούμε αυτό θα γίνουν πιο επίπονες».
«Εκτός από αυτές τις αρνητικές εξελίξεις», παρατηρεί, «τη διαφαινόμενη ήττα του υπερπληθυσμού, της μόλυνσης και του μιλιταρισμού, θα υπάρχουν και θετικές εξελίξεις».
Όπως; «Μέχρι το 2019, μπορεί τα έθνη να τα πηγαίνουν τόσο καλά μεταξύ τους ώστε να επιτρέψουν στον πλανήτη να ζει κάτω από τη φαινομενική ύπαρξη μιας παγκόσμιας κυβέρνησης συνεργασίας, παρά το γεγονός ότι μπορεί κανείς να μην παραδέχεται την ύπαρξή της».
Το κείμενό του κλείνει ως εξής: «Στην ουσία, παρά το γεγονός ότι ο κόσμος το 2019 θα είναι πολύ αλλαγμένος από τον σημερινό κόσμο του 1984, αυτό θα είναι μόνο ένα βαρόμετρο των ακόμα μεγαλύτερων αλλαγών που προγραμματίζονται για τα χρόνια που θα έρθουν μετά»…
