Καθώς η Ουάσιγκτον παρουσιάζει το νέο πλαίσιο Εθνικής Ασφαλείας, γίνεται ξεκάθαρο ότι η αμερικανική εξωτερική πολιτική αλλάζει κατεύθυνση. Η έμφαση που δίνει ο Τραμπ στις «δεσμεύσεις» των συμμάχων και στη διαχείριση παγκόσμιων ισορροπιών δημιουργεί νέο περιβάλλον για Ελλάδα και Τουρκία, ένα περιβάλλον όπου οι ΗΠΑ θέτουν πλέον σαφείς γραμμές και απαιτήσεις.

Η νέα στρατηγική δεν περιορίζεται σε θεωρίες: δείχνει τι περιμένει η Υπερδύναμη από τους εταίρους της και πώς αξιολογεί τις επιλογές τους. Και μέσα σε αυτό το πλαίσιο, η Ελλάδα και η Τουρκία εμφανίζονται ως δύο χώρες που θα επηρεαστούν άμεσα από τις προτεραιότητες της Ουάσινγκτον. Το ερώτημα είναι με ποιους όρους και σε ποια κατεύθυνση, κάτι που αποκαλύπτεται μέσα από το περιεχόμενο του επίσημου εγγράφου.

Ο Πρόεδρος των ΗΠΑ αποκάλυψε πρόσφατα μέσω εγγράφου 33 σελίδων την Στρατηγική Εθνικής Ασφαλείας της χώρας του σε Παγκόσμιο επίπεδο σε θέματα εξωτερικής πολιτικής.

Μέσα στο εν λόγω έγγραφο υπάρχουν αναφορές που υποδηλώνουν τη στάση, τους στόχους και τις επιδιώξεις της Υπερδύναμης, οι οποίες επηρεάζουν την Ελλάδα. 

Ποιες συνομιλίες Ελλάδος-Τουρκίας; Η Άγκυρα ετοιμάζει να βάλει “φωτιά” για δήθεν δικαιώματα “ Τούρκων” σε Κω και Ρόδο!

Η Στρατηγική Εθνικής Ασφαλείας των ΗΠΑ  σε Παγκόσμιο επίπεδο

Γενικά θα λέγαμε ότι  η Στρατηγική Εθνικής Ασφάλειας του Τραμπ, δίνει βαρύτητα στην Αμερικανική κυριαρχία στο Δυτικό ημισφαίριο και την Αμερικανική Ήπειρο, εμπεριέχει σκληρή κριτική για την Ευρώπη , δίνει σχετικά μικρή προσοχή στη Μέση Ανατολή και την Αφρική, σε αντίθεση με την Κίνα που θεωρεί πρώτη προτεραιότητα και εν δυνάμει απειλή για την Παγκόσμια κυριαρχία των ΗΠΑ .

Η στρατηγική αναφέρει ότι οι ΗΠΑ θέλουν να αποτρέψουν τον πόλεμο στον Ινδο-Ειρηνικό - μια νεύση στις αυξανόμενες εντάσεις στην περιοχή, συμπεριλαμβανομένων μεταξύ της Κίνας και συμμάχων των ΗΠΑ, όπως η Ιαπωνία και οι Φιλιππίνες.

Τέλος αναφορικά με την Ρωσία το έγγραφο αναφέρει ότι «είναι βασικό συμφέρον των Ηνωμένων Πολιτειών να διαπραγματευτούν μια ταχεία παύση των εχθροπραξιών στην Ουκρανία» και να μετριάσουν τον κίνδυνο ρωσικής αντιπαράθεσης με άλλες χώρες στην Ευρώπη.

Η στρατηγική φαίνεται επίσης να υποδηλώνει ότι η μετανάστευση θα αλλάξει ριζικά την ευρωπαϊκή ταυτότητα σε βαθμό που θα μπορούσε να βλάψει τις συμμαχίες των ΗΠΑ. 

Ωστόσο, το έγγραφο αναγνωρίζει τα οικονομικά και άλλα πλεονεκτήματα της Ευρώπης, καθώς και το πώς η συνεργασία της Αμερικής με μεγάλο μέρος της ηπείρου έχει βοηθήσει τις ΗΠΑ. «Όχι μόνο δεν μπορούμε να διαγράψουμε την Ευρώπη - κάτι τέτοιο θα ήταν αυτοκαταστροφικό για αυτό που στοχεύει να επιτύχει αυτή η στρατηγική», αναφέρει.

«Στόχος μας θα πρέπει να είναι να βοηθήσουμε την Ευρώπη να διορθώσει την τρέχουσα πορεία της», αναφέρει.

Πως βλέπουν τους  Συμμάχους τους οι ΗΠΑ;

Για να ρθούμε στα της Ελλάδας, η νέα Στρατηγική Εθνικής Ασφάλειας αναφέρει μεταξύ άλλων  ότι οι ΗΠΑ πρέπει να κάνουν δύσκολες επιλογές , επισημαίνοντας ότι:

«Μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου, οι ελίτ της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής έπεισαν τους εαυτούς τους ότι η μόνιμη αμερικανική κυριαρχία σε ολόκληρο τον κόσμο ήταν προς το συμφέρον της χώρας μας.

Ωστόσο, οι υποθέσεις άλλων χωρών μας αφορούν μόνο εάν οι δραστηριότητές τους απειλούν άμεσα τα συμφέροντά μας.

Οι όροι των συμμαχιών μας και οι όροι με τους οποίους παρέχουμε οποιοδήποτε είδος βοήθειας πρέπει να εξαρτώνται από την εξάλειψη της αντίπαλης εξωτερικής επιρροής , από τον έλεγχο στρατιωτικών εγκαταστάσεων, λιμένων και βασικών υποδομών έως την αγορά στρατηγικών περιουσιακών στοιχείων με την ευρεία έννοια».

Ο αντίκτυπος για την Ελλάδα

Από τα παραπάνα αντιλαμβανόμασχτε ότι  οι ΗΠΑ δεν θέλουν διπλά παιγνίδια από τους συμμάχους τους.

Οι όροι που θα υπαγορεύουν  την βοήθεια των ΗΠΑ  σε χώρα Σύμμαχο τους , θα εξαρτάται από την μη ύπαρξη  Κινεζικής πρωτίστως και  Ρωσικής δευτερευόντως  επιρροής σε αυτήν.

Άρα αντιλαμβανόμαστε ότι η γεωπολιτική αναβάθμιση της χώρας μας από τις ΗΠΑ, ως πύλη εισόδου του Αμερικανικού LNG στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη, είναι απότοκο της σταθερής εξωτερικής φιλοαμερικανικής  πολιτικής μας, των τελευταίων χρόνων.

Επίσης και η αναβάθμιση της στρατιωτικής συνεργασίας-βοήθειας των ΗΠΑ προς την Ελλάδα, είναι απότοκο του γεγονότος ότι η Ελλάδα απέδειξε ότι είναι αξιόπιστη σύμμαχος.

Κατά συνέπεια τα παραπάνω σε συγκερασμό με το γεγονός ότι οι ΗΠΑ δεν επιθυμούν περιφερειακούς πολέμους, ερμηνεύεται ότι ο Τράμπ δεν επιθυμεί να υποδαυλίσει στρατιωτική αναμέτρηση Τουρκίας-Ελλάδας και πως μέσω διπλωματίας, ανταλλαγμάτων και πιέσεων θα επιχειρήσει να λειάνει τα προβλήματα μεταξύ των δύο χωρών.

Ο ρόλος της Τουρκίας μέσα από την Στρατηγική Εθνικής  Ασφαλείας των ΗΠΑ

"Η νέα στρατηγική ασφαλείας του Τραμπ υπογραμμίζει τον αυξανόμενο περιφερειακό ρόλο της Τουρκίας", αναφέρει επισημαίνοντας μεταξύ άλλων:

Το έγγραφο, που αποκαλύφθηκε από τον Λευκό Οίκο , περιγράφει τις αλλαγές στις προτεραιότητες των ΗΠΑ, τις οποίες οι διπλωμάτες θεωρούν ως ενίσχυση της στρατηγικής θέσης της Τουρκίας σε πολλαπλά μέτωπα.

Οι ΗΠΑ δεν θεωρούν πλέον την Ευρώπη ως αξιόπιστο πυλώνα, σημείωσαν οι πηγές, γεγονός που ενισχύει τον εξισορροπητικό ρόλο της Τουρκίας μέσω της στρατιωτικής της δύναμης και του πολιτισμικού της βάθους.

Επιπλέον, η έμφαση στην επιδίωξη μιας ταχείας κατάπαυσης του πυρός στην Ουκρανία αυξάνει τη διπλωματική επιρροή της Τουρκίας στην περιοχή.

Η δήλωση της Ουάσιγκτον ότι η Μέση Ανατολή δεν αποτελεί πλέον κορυφαία προτεραιότητα δημιουργεί ευκαιρίες για την Τουρκία να καλύψει τα αναδυόμενα κενά, υποδηλώνουν οι αξιολογήσεις.

Η στρατηγική υποδεικνύει το αποδυναμωμένο κράτος του Ιράν, τοποθετώντας την Τουρκία ως φυσικό αντίβαρο στην περιοχή.

Η εστίαση των ΗΠΑ στην επέκταση των εξαγωγών ενέργειας και στην επίτευξη παγκόσμιας ενεργειακής κυριαρχίας ανοίγει τον δρόμο για να διαδραματίσει η Τουρκία έναν πιο κεντρικό ρόλο σε βασικούς διαδρόμους, συμπεριλαμβανομένης της Ανατολικής Μεσογείου, του Ιράκ και του Καυκάσου.

Αντιμετώπιση της ανόδου της Κίνας, η στρατηγική στοχεύει στον περιορισμό της πρόσβασης του Πεκίνου σε παγκόσμιους ενεργειακούς πόρους, ενδεχομένως καθιστώντας την Τουρκία στρατηγικό εταίρο σε ζωτικούς ενεργειακούς κόμβους.

Αυτή η προσέγγιση με επίκεντρο την Κίνα τοποθετεί την Τουρκία στο επίκεντρο της ευρασιατικής δυναμικής, όπου οι ΗΠΑ θα μπορούσαν να τη θεωρήσουν ως βασική οδό διέλευσης και βάση παραγωγής για να αντιμετωπίσουν την κινεζική επιρροή.

Ωστόσο, η Άγκυρα αναμένει αυξημένη πίεση από τις ΗΠΑ στους δεσμούς της Τουρκίας με την Πρωτοβουλία «Μία Ζώνη, Ένας Δρόμος» της Κίνας και τις τεχνολογικές της εταιρείες.

Η μετανάστευση χαρακτηρίζεται ρητά ως απειλή για την εθνική ασφάλεια στο έγγραφο, γεγονός που θα μπορούσε να ενισχύσει τις συζητήσεις ΗΠΑ-Τουρκίας για το θέμα.

Η Τουρκία αναμένεται να αποκτήσει μεγαλύτερη διαπραγματευτική ισχύ όσον αφορά τα μεταναστευτικά της βάρη και τις ανησυχίες για την ασφάλεια των συνόρων.

Η έκκληση προς τους συμμάχους να αυξήσουν τις αμυντικές δαπάνες και να επωμιστούν μεγαλύτερα βάρη καθιστά τις δυνατότητες της αμυντικής βιομηχανίας της Τουρκίας ακόμη πιο πολύτιμες για την Ουάσινγκτον.

Συνολικά η Τουρκία αναδύεται με ισχυρότερη διαπραγματευτική επιρροή, αυξημένη περιφερειακή ηγεσία και κεντρικότητα σε τομείς από την ενέργεια έως την άμυνα, σύμφωνα με πηγές.

Ο  Πρέσβης των ΗΠΑ στην Τουρκία "ξαναχτυπά"

Ο ενεργειακός διάδρομος που εκτείνεται από τη Συρία στην Τουρκία και, περαιτέρω, από την Τουρκία στο Αζερμπαϊτζάν, έχει σημαντική μελλοντική κερδοφορία, δήλωσε ο Πρέσβης των ΗΠΑ στην Τουρκία, Τομ Μπαράκ, κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης «Μέση Ανατολή και Αφρική 2025» που διοργάνωσε το Αναλυτικό Κέντρο του Ινστιτούτου Μίλκεν.

Μιλώντας στο φόρουμ, ο Μπαράκ υπογράμμισε τον καθοριστικό ρόλο της Τουρκίας στην περιοχή, σημειώνοντας ότι παραμένει μια χώρα-κλειδί όχι μόνο για το Αζερμπαϊτζάν αλλά και για την Αρμενία.

Υποστήριξε ότι θα μπορούσαν να ξεσπάσουν ουσιαστικές γεωπολιτικές αλλαγές μετά την υπογραφή ειρηνευτικής συμφωνίας μεταξύ Μπακού και Ερεβάν, ανανεώνοντας τις προσδοκίες για το τελικό άνοιγμα των αρμενοτουρκικών συνόρων.

Σύμφωνα με τον διπλωμάτη, η δημιουργία μιας αδιάλειπτης διαδρομής που θα εκτείνεται «από την Κασπία Θάλασσα έως τη Μεσόγειο» θα δημιουργούσε ένα στρατηγικό κανάλι που θα μπορούσε να βοηθήσει στην αντιμετώπιση μακροχρόνιων ενεργειακών προκλήσεων σε όλη την περιοχή. Ένας τέτοιος διάδρομος, πρόσθεσε, θα ξεκλειδώσει νέες ευκαιρίες συνδεσιμότητας και θα αναδιαμορφώσει το περιφερειακό ενεργειακό τοπίο.

Επισήμανση

Κλείνοντας, επισημαίνουμε ότι ο Τραμπ έχει δείξει στο παρελθόν μεταβαλλόμενες θέσεις, επομένως είναι δύσκολο να προβλέψουμε αν και για πόσο θα εμμείνει στη νέα στρατηγική.

Ένα απροσδόκητο παγκόσμιο γεγονός θα μπορούσε επίσης να ανακατευθύνει τον τρόπο σκέψης του, όπως έχει κάνει για τους πρόσφατους προέδρους από τον Τζορτζ Μπους μέχρι τον Τζο Μπάιντεν