Όταν ο Μπασάρ αλ Άσαντ ανατράπηκε, άλλαξε σελίδα όχι μόνο η 24χρονη προεδρία του, αλλά και τα περισσότερα από 50 χρόνια διακυβέρνησης της Συρίας υπό την οικογένειά του.

Πριν ο Άσαντ αναλάβει τα καθήκοντά του το 2000, ο εκλιπών πατέρας του Χαφέζ ήταν πρόεδρος για τρεις δεκαετίες.

Τώρα, με τους αντάρτες υπό την ηγεσία της Hayat Tahrir-al Sham (HTS) να σχηματίζουν μεταβατική κυβέρνηση, το μέλλον του Άσαντ, της συζύγου του και των τριών παιδιών τους είναι αβέβαιο, όπως σημειώνει το BBC.

Βρίσκονται τώρα στη Ρωσία, όπου τους έχει προσφερθεί άσυλο, αλλά τι τους περιμένει;

Γιατί ο Άσαντ διέφυγε στη Ρωσία;

Η Ρωσία ήταν σταθερός σύμμαχος του Άσαντ κατά τη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου στη Συρία και διαθέτει δύο βασικές στρατιωτικές βάσεις στη χώρα της Μέσης Ανατολής.

Το 2015, η Ρωσία εξαπέλυσε μια αεροπορική εκστρατεία προς υποστήριξη του Άσαντ, η οποία έγειρε την πορεία του πολέμου υπέρ της κυβέρνησης.

Μια ομάδα παρακολούθησης με έδρα το Ηνωμένο Βασίλειο ανέφερε ότι περισσότεροι από 21.000 άνθρωποι, συμπεριλαμβανομένων 8.700 αμάχων, σκοτώθηκαν στις ρωσικές στρατιωτικές επιχειρήσεις τα επόμενα εννέα χρόνια.

Ωστόσο, αποσπασμένη από τον πόλεμό της στην Ουκρανία, η Ρωσία ήταν είτε απρόθυμη είτε ανίκανη να βοηθήσει την κυβέρνηση Άσαντ να σταματήσει την αιφνιδιαστική επίθεση των ανταρτών μετά την έναρξή της στα τέλη Νοεμβρίου.

Λίγες ώρες αφότου οι δυνάμεις των ανταρτών κατέλαβαν τον έλεγχο της Δαμασκού, μεταδόθηκε από τα ρωσικά κρατικά μέσα ενημέρωσης ότι ο Άσαντ και η οικογένειά του είχαν φτάσει στη Μόσχα και ότι τους παραχωρήθηκε άσυλο για «ανθρωπιστικούς λόγους».

Αλλά όταν ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ ρωτήθηκε από δημοσιογράφους σχετικά με την τοποθεσία του Άσαντ και το αίτημα ασύλου, είπε: «Δεν έχω τίποτα να σας πω... αυτή τη στιγμή. Φυσικά, μια τέτοια απόφαση [για τη χορήγηση ασύλου] δεν μπορεί να ληφθεί χωρίς τον αρχηγό του κράτους. Είναι δική του απόφαση».

Οι δεσμοί των Άσαντ με τη Ρωσία, και συγκεκριμένα με τη Μόσχα, είναι ισχυροί.

Αλλάζουν τα δεδομένα για τους αιτούντες άσυλο από τη Συρία μετά την πτώση Άσαντ

Σε έρευνα των Financial Times το 2019 διαπιστώθηκε ότι η ευρύτερη οικογένεια του Άσαντ είχε αγοράσει τουλάχιστον 18 πολυτελή διαμερίσματα στη ρωσική πρωτεύουσα, σε μια προσπάθεια να κρατήσει δεκάδες εκατομμύρια δολάρια μακριά από τη Συρία κατά τη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου.

Εν τω μεταξύ, ο μεγαλύτερος γιος του Άσαντ, ο Χαφέζ, είναι διδακτορικός φοιτητής στην πόλη - με μια τοπική εφημερίδα να μεταδίδει μόλις την περασμένη εβδομάδα για τη διδακτορική διατριβή του 22χρονου.

Εν μέσω του χάους το Σαββατοκύριακο, η ρωσική κρατική τηλεόραση ανέφερε ότι αξιωματούχοι στη Μόσχα βρίσκονταν σε συνομιλίες με τη «συριακή ένοπλη αντιπολίτευση» για να διασφαλίσουν τις βάσεις και τις διπλωματικές αποστολές της Ρωσίας.

Ποια είναι η σύζυγος και τα παιδιά του Άσαντ;

Ο Άσαντ είναι παντρεμένος με την Άσμα υπήκοο Βρετανίας και Συρίας, η οποία γεννήθηκε και μεγάλωσε στο δυτικό Λονδίνο από Σύρους γονείς.

Φοίτησε σε σχολείο και πανεπιστήμιο στο Λονδίνο πριν γίνει τραπεζικός επενδυτής.

Η Άσμα μετακόμισε στη Συρία το 2000 και παντρεύτηκε τον Άσαντ περίπου την εποχή που διαδέχθηκε τον πατέρα του στην προεδρία.

Ο Δρ Nesrin Alrefaai, συνεργάτης στη Σχολή Οικονομικών και Πολιτικών Επιστημών του Λονδίνου (LSE), δήλωσε στο BBC ότι η Άσμα «κατέχει βρετανικό διαβατήριο, οπότε θα μπορούσε να επιστρέψει στο Ηνωμένο Βασίλειο» αντί να παραμείνει στη Ρωσία.

«Ωστόσο, οι ΗΠΑ έχουν επιβάλει κυρώσεις στον πατέρα της, τον Δρ Fawaz al-Akhras, ο οποίος φέρεται επίσης να βρίσκεται στη Ρωσία», πρόσθεσε - γεγονός που υποδηλώνει ότι η Άσμα μπορεί να θέλει να παραμείνει στη Μόσχα προς το παρόν.

Σε δημοσίευμα της Mail Online, γείτονες φέρεται να ανέφεραν ότι ο πατέρας της Άσμα, καρδιολόγος, και η μητέρα της Sahar, πρώην διπλωμάτης, ήθελαν να βρίσκονται στη Μόσχα για να «παρηγορήσουν» την κόρη και τον γαμπρό τους.

Ο Άσαντ και η σύζυγός του έχουν τρία παιδιά: Χαφέζ, τον διδακτορικό φοιτητή, τον Ζεΐν και τον Καρίμ.

Μια έκθεση του 2022 του Στέιτ Ντιπάρτμεντ των ΗΠΑ προς το Κογκρέσο ανέφερε ότι η περιουσία της διευρυμένης οικογένειας Άσαντ ήταν μεταξύ 1 δισ. και 2 δισ. δολαρίων - αν και σημείωνε ότι ήταν δύσκολο να εκτιμηθεί επειδή τα περιουσιακά τους στοιχεία «πιστεύεται ότι είναι διασκορπισμένα και κρυμμένα σε πολυάριθμους λογαριασμούς, χαρτοφυλάκια ακινήτων, εταιρείες και υπεράκτιους φορολογικούς παραδείσους».

Σύμφωνα με την έκθεση, ο Μπασάρ και η Άσμα διατηρούσαν «στενές πελατειακές σχέσεις με τους μεγαλύτερους οικονομικούς παράγοντες της Συρίας, χρησιμοποιώντας τις εταιρείες τους για να ξεπλένουν χρήματα από παράνομες δραστηριότητες και να διοχετεύουν κεφάλαια στο καθεστώς».

Ανέφερε επίσης ότι η Άσμα είχε «επιρροή στην οικονομική επιτροπή που διαχειρίζεται την οικονομική κρίση της Συρίας» - και είχε λάβει βασικές αποφάσεις σχετικά με τις «επιδοτήσεις τροφίμων και καυσίμων, το εμπόριο και τα νομισματικά ζητήματα» της Συρίας.

Ασκούσε επίσης επιρροή στο Syria Trust for Development, μέσω του οποίου διοχετεύεται το μεγαλύτερο μέρος της ξένης βοήθειας για την ανοικοδόμηση των περιοχών που ελέγχονται από το καθεστώς.

Το 2020, ο τότε υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Μάικ Πομπέο ισχυρίστηκε ότι η Άσμα είχε «γίνει ένας από τους πιο διαβόητους κερδοσκόπους του πολέμου της Συρίας» με τη βοήθεια του συζύγου της και της οικογένειάς της.

Ένας άλλος ανώτερος αξιωματούχος της κυβέρνησης Τραμπ την περιέγραψε ως το «επιχειρηματικό κεφάλι της οικογένειας» και «ολιγάρχη» που ανταγωνιζόταν τον ξάδελφο του Μπασάρ, τον Ράμι Μαχλούφ, που είναι ένας από τους πλουσιότερους άνδρες της Συρίας και το οικογενειακό ρήγμα έγινε γνωστό μετά την ανάρτηση βίντεο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης όπου διαμαρτυρόταν για τη μεταχείρισή του.

Θα μπορούσε ο Άσαντ να βρεθεί αντιμέτωπος με ποινική δίωξη;

Μετά την πτώση της δυναστείας Άσαντ, η γενική γραμματέας της Διεθνούς Αμνηστίας Agnès Callamard δήλωσε ότι οι Σύροι είχαν υποστεί «μαι τρομακτική σειρά παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που προκάλεσαν ανείπωτη ανθρώπινη δυστυχία σε τεράστια κλίμακα».

Αυτό περιλαμβάνει «επιθέσεις με χημικά όπλα και άλλα εγκλήματα πολέμου, καθώς και δολοφονίες, βασανιστήρια, εξαφανίσεις και εξοντώσεις που ισοδυναμούν με εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας».

Η ίδια κάλεσε τη διεθνή κοινότητα να διασφαλίσει ότι τα άτομα που είναι ύποπτα για παραβίαση του διεθνούς δικαίου και άλλες σοβαρές παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων θα εκδιωχθούν για τα εγκλήματά τους.

Την Τρίτη, ο ηγέτης των ισλαμιστών ανταρτών στη Συρία δήλωσε ότι όποιος από τους ανώτερους αξιωματούχους του ανατραπέντος καθεστώτος βρεθεί να εμπλέκεται σε βασανιστήρια πολιτικών κρατουμένων θα κατονομαστεί.

Ο Αμπού Μοχάμεντ αλ Γκολάνι δήλωσε επίσης ότι η αποκαλούμενη Κυβέρνηση Συριακής Σωτηρίας του θα επιδιώξει να επαναπατρίσει τους αξιωματούχους που εντόπισε και οι οποίοι διέφυγαν σε άλλη χώρα.

Στη Γαλλία, ερευνητές δικαστές ζήτησαν ένταλμα σύλληψης του Άσαντ για φερόμενη συνέργεια σε εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας και εγκλήματα πολέμου, σε σχέση με μια θανατηφόρα επίθεση με χημικά στη Συρία το 2013.

Η Ρωσία δεν εκδίδει τους δικούς της υπηκόους - μια νομική διαδικασία με την οποία κάποιος επιστρέφεται σε άλλη χώρα ή κράτος για να δικαστεί για ένα έγκλημα.

Ο Άσαντ είναι απίθανο να φύγει από τη Ρωσία για να πάει σε μια χώρα όπου θα μπορούσε να εκδοθεί πίσω στη Συρία ή σε οποιαδήποτε άλλη χώρα που θα μπορούσε να τον κατηγορήσει για κάποιο έγκλημα.