Με την ιατρική και την τεχνολογία να εξελίσσονται ραγδαία, δεν είναι περίεργο να απορούμε για το ποια μέσα χρησιμοποιούσαν οι παλιότερες γενιές για να θεραπεύσουν τις ασθένειές τους, ουσιαστικά πριν τη διάδοση των φαρμάκων όπως τα γνωρίζουμε σήμερα. 

Οι απάτες

Τον 17ο αιώνα κυριαρχούσε η εξαπάτηση με βότανα, νερό και αλκοόλ που παρουσιάζονταν ως θεραπευτικά με περίεργες ιστορίες από ξένες χώρες, ώστε να βγάλουν χρήματα οι πωλητές.

Τα χάπια του Άντερσον διαφημίζονταν με ψευδείς ιστορίες που έλεγαν ότι η συνταγή τους έρχεται από τη Βενετία και τους στενούς δεσμούς που είχε ο Άντερσον με τον Βασιλιά. Κυκλοφορούσαν μέχρι λιπαντικά, γκοφρέτες, αλοιφές και τονωτικά με τον ισχυρισμό ότι θεραπεύουν τα πάντα. Λεγόταν μάλιστα ότι μπορούν να θεραπεύσουν κάθε ανεπάρκεια, την τριχόπτωση, την ατονία και ό,τι άλλο μπορεί να σκεφτεί κανείς. Τα χρησιμοποιούσαν μέχρι και για υποτιθέμενη αναισθησία. 

Η διάδοση των ερασιτεχνικών φαρμάκων εξελίχθηκε ιδιαίτερα στα τέλη του 19ου αιώνα, κυρίως στις ΗΠΑ, με την παραγωγή να μεγαλώνει και να δημιουργούνται περισσότερες επιχειρήσεις και... διαφημίσεις.

Αυτό είναι το φάρμακο που έπαιρναν οι Αρχαίοι Έλληνες για τον πονοκέφαλο

Τα μη επιστημονικά φάρμακα ξεκίνησαν να είναι παντού με τις πρώτες διαφημίσεις να κυκλοφορούν με σκοπό να πείσουν τον κόσμο να τα αγοράσει. Οι διαφημιστές χρησιμοποιούσαν αδύναμες γυναίκες και φωτογραφίες από ιθαγενείς, ώστε να τα κάνουν πιο ποθητά, δείχνοντας ότι προέρχονται από εξωτικές και αυθεντικές συνταγές αρχαίων πολιτισμών.

Το αλκοόλ

Δεν είναι μόνο ότι τα χάπια αυτά δεν μπορούσαν να θεραπεύσουν τις ασθένειες, αλλά έκαναν τα πράγματα χειρότερα για τον ασθενή. Πολλά χάπια περιείχαν οπιούχες ουσίες (μορφίνη, ηρωίνη) και κοκαΐνη, ενώ πολλά από αυτά δίνονταν ακόμα και σε μωρά, παρά τα απειλητικά για τη ζωή τους ποσοστά αλκοόλ. 

Το Colden's Liquid Beef Tonic ήταν ένα από τα φάρμακα για την θεραπεία του αλκοολισμού και περιείχε ποσοστά αλκοόλ 26,5%, αντίστοιχα και το Parker’s Tonic που υποτίθεται πως ήταν ένα φυτικό προϊόν, αλλά είχε 41,6% αλκοόλη. 

Παραμένει άγνωστο το πόσοι άνθρωποι μπορεί να πέθαναν από την κατανάλωση αυτών των φαρμάκων. 

Τα 10 πιο κομπογιαννίτικα φάρμακα

Το σιρόπι της κυρίας Winslow: Το σιρόπι αυτό δινόταν σε παιδιά και αποτέλεσε μια από τις πιο σημαντικές αιτίες παιδικών θανάτων από το 1868 έως και το 1911 που απαγορεύτηκε από την Αμερικανική Ιατρική Ένωση ως «δολοφόνος μωρών». Ανά περίπου 30 γραμμάρια περιείχε 65 μιλιγκράμ μορφίνης και πωλούνταν γύρω στα 1,5 εκατομμύριο μπουκάλια τον χρόνο.

Τα ροζ χάπια για τα χλωμά άτομα: Τα Pink Pills δημιουργήθηκαν στον Καναδά το 1886 και πωλούνταν στο Ηνωμένο Βασίλειο μέχρι και τη δεκαετία του 1970. 

Τα τσιγάρα άσθματος: Πωλούνταν με ένα από τα συστατικά τους να είναι το στρόντιο. Στην ουσία ήταν σαν μια παλιά συσκευή εισπνοής. Σύμφωνα με τον Guardian, ο Marcel Proust ήταν θαυμαστής τους.

Hunt’s Remedy: Εμφανίζονταν ως η θεραπεία των προβλημάτων του νεφρού προς τα τέλη του 19ου αιώνα. Η συσκευασία ξεχωρίζει δείχνοντας έναν άνθρωπο να πολεμά με έναν σκελετό που υποτίθεται πως είναι ο πόνος. Για όπλο του κρατάει ένα μπουκάλι από το φάρμακο.

Dr. Thomas' Eclectric Oil: Ήταν ένα φάρμακο για την ανακούφιση του πόνου διαφημιζόμενο για την ικανότητα του να θεραπεύει τα πάντα. Βέβαια το νέφτι, το οινόπνευμα και τα βάμματα οπίου δεν ήταν οι καλύτερες επιλογές συστατικών.

Ayer's Ague Cure: Παρουσιαζόταν ως ένα φυτικό τονωτικό που θεραπεύει όλες την ελονοσία, τις ασθένειες του αίματος και τα ηπατικά προβλήματα. Στη συσκευασία του φαίνονταν δύο βατράχια να δίνουν ένα μπουκάλι σε έναν κροκόδειλο, μέσα σε έναν ποταμό. Τι ειρωνεία. Επίσης, περιείχε κινίνη παρότι αυτό είναι κάτι που δεν αποδέχτηκε ποτέ η εταιρεία.

Hamlin's Wizard Oil: Υποτίθεται πως θεράπευε όλους τους πόνους. Στη συσκευασία του έδειχνε έναν ελέφαντα να κλέβει ένα μπουκάλι, όσο ένας άνδρας γράφει στην πλάτη του ελέφαντα: «Θεραπεύει όλους τους πόνους του ανθρώπου και του τέρατος». Περιείχε 50%-70% αλκοόλη με αμμωνία και νέφτι, που σίγουρα μόνο κακό μπορούν να κάνουν. 

Το εκχύλισμα Pond: Κυκλοφορούσε ως υποτιθέμενη θεραπεία σε μορφή αλοιφής. Ήταν από τα πρώτα φάρμακα που περιείχαν αμαμελίδα. 

Dr McMunn’s: Ήταν ένα τονωτικό με βάση την κινίνη και το όπιο.

Το κρασί του Βιν Μαριάνι: Ήταν ένα κρασί κοκαΐνης και είχε πάρει την άδεια του Πάπα, Λέων XIII, ο οποίος υποτίθεται ότι κατάφερε να ζήσει μέχρι τα 93 του χάρη σε αυτό το θεραπευτικό κρασί. Μάλιστα ο Μαριάνι έστελνε δείγματα σε διασημότητες όπως κάνουν σήμερα οι influencers και ζητούσε την μαρτυρία τους ώστε να διαφημίσει το κρασί.

Η μεγάλη αλλαγή που οδήγησε στην εξαφάνιση τους

Βασικό ρόλο στην εξαφάνιση όλων αυτών των σκευασμάτων έπαιξε ο Τύπος, με δημοσιογράφους όπως ο Σάμουελ Χόπκινς, να αλλάζουν την κατάσταση. Ο Χόπκινς δημοσίευσε μια έκθεση με τίτλο «Μεγάλη Αμερικανική Απάτη» στην οποία περιέγραφε την τρομοκρατία, τις ψευδείς μαρτυρίες και τις θανατηφόρες ουσίες που μόνο αρνητικά αποτελέσματα έφεραν στους ασθενείς.

Το 1906 υπήρξε και μια νέα νομοθεσία στις ΗΠΑ περί καθαρών τροφίμων και φαρμάκων. Ακόμα, ο νόμος των φαρμάκων στο Ηνωμένο Βασίλειο το 1908 περιόρισε την χρήση της κοκαΐνης και της μορφίνης ως βασικά συστατικά στο 1%, ποσοστό που ισχύει ακόμα και σήμερα.