Σε κλίμα ανησυχίας ξεκίνησε στις Βρυξέλλες η σύνοδος των υπουργών Εξωτερικών του ΝΑΤΟ, με τον Γενικό Γραμματέα της Συμμαχίας, Μαρκ Ρούτε, να περιγράφει ένα εξαιρετικά ασταθές περιβάλλον ασφαλείας. Ο επικεφαλής του ΝΑΤΟ έκρουσε τον κώδωνα του κινδύνου, προειδοποιώντας ότι η Ρωσία «συνεχίζει να δοκιμάζει την αποτροπή μας» και πλέον «προετοιμάζεται για μία σύγκρουση μακράς διαρκείας» στην Ουκρανία.
Υβριδικές απειλές και ο «άξονας» της αστάθειας
Ο κ. Ρούτε εξαπέλυσε ευθεία επίθεση στη Μόσχα, κατηγορώντας την για ευρύ φάσμα επιθετικών ενεργειών που ξεπερνούν τα πεδία των μαχών. Συγκεκριμένα, αναφέρθηκε σε παραβιάσεις του εναέριου χώρου συμμαχικών κρατών με μαχητικά και drones, σε «δολιοφθορές», αλλά και στην παρουσία «κατασκοπευτικών πλοίων στα ύδατά μας», χαρακτηρίζοντας τις κινήσεις αυτές «απερίσκεπτες και επικίνδυνες».
Παράλληλα, ανέδειξε τη γεωπολιτική διάσταση της απειλής, επισημαίνοντας ότι η Ρωσία «εργάζεται στενά» με την Κίνα, τη Βόρεια Κορέα και το Ιράν. Στόχος αυτής της συνεργασίας, σύμφωνα με τον Γενικό Γραμματέα, είναι η αποσταθεροποίηση των δυτικών κοινωνιών και η κατάργηση των διεθνών κανόνων, καθώς οι χώρες αυτές «προετοιμάζονται για μακροχρόνια αντιπαράθεση».
Βόμβα Πούτιν! Αν η Ευρώπη θέλει πόλεμο τώρα, η Ρωσία είναι έτοιμη
Η στρατηγική της «ισχύος» και η στήριξη στο Κίεβο
Απευθυνόμενος στους υπουργούς, ο Ρούτε υπογράμμισε την ανάγκη για αναλογική συμβολή όλων των συμμάχων στην ενίσχυση των αμυντικών επενδύσεων. Ειδικά για την Ουκρανία, τόνισε ότι «χρειάζεται τη στήριξή μας περισσότερο από ποτέ» ενόψει του χειμώνα και της συνέχισης των ρωσικών επιθέσεων.
Κατά την άφιξή του, ο Ρούτε αποσαφήνισε τη στρατηγική της Συμμαχίας απέναντι στις ειρηνευτικές διαδικασίες. Αν και χαρακτήρισε θετικές τις συνομιλίες, ξεκαθάρισε ότι προτεραιότητα είναι η διασφάλιση ότι η Ουκρανία θα βρεθεί στην «ισχυρότερη δυνατή θέση». Όπως εξήγησε, η συνέχιση της ροής όπλων και οι «αποτελεσματικές οικονομικές κυρώσεις» που θα κάνουν τη Μόσχα να νιώσει το «δάγκωμα», είναι ο μόνος δρόμος ώστε οι ειρηνευτικές συνομιλίες να φέρουν πραγματικά αποτελέσματα.
Η σκιά της αποτυχίας των διαβουλεύσεων στη Μόσχα
Η σύνοδος των Βρυξελλών λαμβάνει χώρα στον απόηχο των συνομιλιών που πραγματοποιήθηκαν χθες στη Μόσχα μεταξύ Ρώσων και Αμερικανών αξιωματούχων. Σύμφωνα με τις ενδείξεις, η συνάντηση του Βλαντίμιρ Πούτιν με τον ειδικό απεσταλμένο του Ντόναλντ Τραμπ, Steve Witkoff, δεν οδήγησε σε ουσιαστική πρόοδο για τον τερματισμό του πολέμου, παρά τον χαρακτηρισμό της ως «εποικοδομητικής» από το Κρεμλίνο και την σιωπή της αμερικανικής πλευράς.
Οι συζητήσεις βασίστηκαν σε ένα ειρηνευτικό σχέδιο 28 σημείων αμερικανικής προέλευσης, το οποίο καταρτίστηκε σε συνεννόηση με τη Μόσχα και θεωρήθηκε ευρέως ως ευνοϊκό για τη Ρωσία. Η διαρροή του συγκεκριμένου σχεδίου προ δύο εβδομάδων είχε προκαλέσει έντονη κινητικότητα και τριβές μεταξύ Ουάσινγκτον, Κιέβου και ευρωπαϊκών πρωτευουσών.
Το «αγκάθι» του εδαφικού και το αρχικό σχέδιο των ΗΠΑ
Στο επίκεντρο του διπλωματικού πυρετού βρέθηκε το περιεχόμενο του αρχικού ειρηνευτικού σχεδίου, οι λεπτομέρειες του οποίου, όπως έγιναν γνωστές, προκάλεσαν αίσθηση λόγω της εγγύτητάς τους με τις θέσεις της Μόσχας. Σύμφωνα με τις διαθέσιμες πληροφορίες, το προσχέδιο αυτό περιελάμβανε δραστικές προβλέψεις:
Την αναγνώριση της Κριμαίας, καθώς και των περιοχών του Ντονέτσκ και του Λουχάνσκ ως ρωσικών εδαφών.
Την επιβεβαίωση μεν της ουκρανικής κυριαρχίας, αλλά με την ταυτόχρονη παραχώρηση των εδαφών που ελέγχει ακόμη το Κίεβο εντός των δύο αυτών περιοχών.
Τον αποκλεισμό της προοπτικής ένταξης στο ΝΑΤΟ, αντισταθμιζόμενο από τη δυνατότητα ένταξης στην ΕΕ και «βραχυπρόθεσμη προνομιακή πρόσβαση στην ευρωπαϊκή αγορά».
Τον αυστηρό περιορισμό των ουκρανικών ενόπλων δυνάμεων στις 600.000.
Την πλήρη «επανένταξη της Ρωσίας στην παγκόσμια οικονομία».
Οι όροι αυτοί προκάλεσαν, όπως ήταν αναμενόμενο, σφοδρές αντιδράσεις από την Ουκρανία και ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, οι οποίες θεώρησαν ότι το σχέδιο γέρνει υπερβολικά προς τη ρωσική πλευρά, οδηγώντας σε έναν νέο κύκλο διαπραγματεύσεων στη Γενεύη.
Η αναθεωρημένη πρόταση της Γενεύης και οι εγγυήσεις ασφαλείας
Υπό το βάρος των πιέσεων, ΗΠΑ και Ουκρανία φέρονται να κατέληξαν σε μία νέα εκδοχή του σχεδίου. Σύμφωνα με δημοσιογραφικές πηγές, το αναθεωρημένο πλαίσιο επιχειρεί να εξισορροπήσει την κατάσταση περιλαμβάνοντας:
Δέσμευση της Ουκρανίας ότι δεν θα ανακτήσει κατεχόμενα εδάφη με στρατιωτικά μέσα, αλλά αποκλειστικά μέσω διαπραγματεύσεων.
Αύξηση του ανώτατου ορίου του ουκρανικού στρατού στις «800.000».
Ρήτρα ότι η ένταξη στο ΝΑΤΟ θα εξαρτάται από τη συναίνεση των μελών, η οποία «δεν υφίσταται επί του παρόντος».
Ρητή δέσμευση ότι το ΝΑΤΟ «δεν θα σταθμεύσει δυνάμεις στην Ουκρανία».
Παροχή ισχυρών εγγυήσεων ασφαλείας που θα «καθρεφτίζουν το Άρθρο 5», εξισώνοντας ουσιαστικά μια επίθεση στην Ουκρανία με επίθεση κατά της Συμμαχίας.
Το ναυάγιο και η πολεμική ρητορική Πούτιν
Παρά τις προσπάθειες αναπροσαρμογής και τον νέο γύρο συνομιλιών που πραγματοποιήθηκε στη Φλόριντα μεταξύ Αμερικανών και Ουκρανών, το χάσμα παραμένει. Οι λεπτομέρειες της πρότασης που μετέφεραν στον Βλαντίμιρ Πούτιν οι απεσταλμένοι Steve Witkoff και Jared Kushner παραμένουν ασαφείς, ωστόσο η αντίδραση της Μόσχας ήταν κατηγορηματική.
Η Ρωσία απέρριψε τις τροποποιήσεις που πρότειναν Κίεβο και Ευρώπη, με τον Βλαντίμιρ Πούτιν να χαρακτηρίζει τις αλλαγές «απαράδεκτες». Κλιμακώνοντας την ένταση, ο Ρώσος Πρόεδρος έστειλε σαφές μήνυμα προς τη Δύση, προειδοποιώντας: «Αν η Ευρώπη θέλει να πάει σε πόλεμο και αρχίσει έναν, είμαστε έτοιμοι τώρα».
