Ο Άγιος Στέφανος ήταν ελληνιστής Ιουδαίος και ανήκε στην ομάδα των επτά διακόνων, που είχαν επιλεγεί από τους Αποστόλους, για να διεκπεραιώνουν το φιλανθρωπικό έργο της πρώτης χριστιανικής κοινότητας των Ιεροσολύμων. Σύμφωνα με τις Πράξεις των Αποστόλων, ήταν άνθρωπος γεμάτος με τη χάρη του Αγίου Πνεύματος. Κήρυττε με παρρησία και τελούσε πολλά και μεγάλα θαύματα. Αυτή του η δράση προκάλεσε το μένος του ιουδαϊκού ιερατείου, που δεν μπορούσε να κατανοήσει και να δεχτεί την οικουμενική διάσταση και το απελευθερωτικό περιεχόμενο του κηρύγματος  του Χριστού για τον κάθε άνθρωπο και ιδιαίτερα τους αδικουμένους.

Ο Πρωτομάρτυρας Στέφανος θεωρήθηκε βλάσφημος και αρνητής του Ιουδαϊσμού, γιατί διακήρυξε, ακόμη και μπροστά στο Μεγάλο Συνέδριο, ότι ο Μωυσής και ο μωσαϊκός νόμος, αλλά και όλοι οι Προφήτες και οι Δίκαιοι της Παλαιάς Διαθήκης, δεν ήσαν φορείς της σωτηρίας, αλλά προετοίμασαν το δρόμο για τον ερχομό του Μεσσία, του πραγματικού Σωτήρα, που είναι ο Υιός και Λόγος του Θεού, ο Κύριος μας Ιησούς Χριστός.

Μιμούμενος την αγάπη Αυτού στον οποίο είχε αφιερωθεί, συγχώρεσε ο Πρωτομάρτυρας Στέφανος τους φονευτές του, παρακαλώντας τον Τριαδικό Θεό να μην τους καταλογίσει την αμαρτία που διέπραξαν.