Τρεις εγκληματικές οργανώσεις εξαρθρώθηκαν από την Υποδιεύθυνση Αντιμετώπισης Οργανωμένου Εγκλήματος Βορείου Ελλάδος, τα μέλη των οποίων δραστηριοποιούνταν στην υπεξαίρεση αρχαίων μνημείων, στην αποδοχή και διάθεση μνημείων, που αποτελούν προϊόντα εγκλήματος και στην παράνομη εξαγωγή πολιτιστικών αγαθών, με σκοπό την πώληση, σε περιοχές της Κεντρικής και Δυτικής Μακεδονίας καθώς και της Θεσσαλίας.

Για την αποδόμησή τους πραγματοποιήθηκε, την Πέμπτη 13 Μαρτίου 2025, ευρείας κλίμακας αστυνομική επιχείρηση,με τη συμμετοχή αστυνομικών της Διεύθυνσης Αντιμετώπισης Οργανωμένου Εγκλήματος και τη συνδρομή των Διευθύνσεων Αστυνομίας Κιλκίς, Σερρών, Ημαθίας, Χαλκιδικής, Φλώρινας, Κοζάνης, Λάρισας, Καρδίτσας, Δράμας, Αρκαδίας και του Τμήματος Εξουδετέρωσης Εκρηκτικών Μηχανισμών της Υποδιεύθυνσης Αντιμετώπισης Οργανωμένου Εγκλήματος Βορείου Ελλάδος, κατά τη διάρκεια των οποίων συνελήφθησαν -23- άτομα, μέλη της οργάνωσης.

Προηγήθηκε πολύμηνη προανακριτική έρευνα, με συνδυασμό φυσικών επιτηρήσεων και διεξαγωγή ειδικών ανακριτικών πράξεων, από την οποία προέκυψε η διαρθρωτική δομή των εγκληματικών οργανώσεων και ο τρόπος δράσης τους. Χρόνος έναρξης της δράσης των οργανώσεων θεωρείται ο Σεπτέμβριος του 2024, ενώ για την υπόθεση κατηγορούνται συνολικά -50- άτομα.

Ο τρόπος δράσης τους (modus operandi), ο οποίος για τις δύο εγκληματικές οργανώσεις ήταν πανομοιότυπος, εστίαζε σε παράνομες αρχαιολογικές έρευνες, λαθρανασκαφές, υπεξαίρεση, αποδοχή και διάθεση αρχαίων μνημείων, προϊόντων εγκλήματος, και την εξαγωγή μνημείων εκτός ελληνικής επικράτειας, με σκοπό την πώληση αυτών.

Ως προς τη μεθοδολογία δράσης της τρίτης εγκληματικής οργάνωσης, περιλάμβανε πρώτιστα την έρευνα για θησαυρούς, όπως λίρες και λοιπά πολύτιμα αντικείμενα.

Για να πετύχουν τον σκοπό τους, πραγματοποιούσαν αναζήτηση αρχαίων, είτε μέσω διενέργειας παράνομων αρχαιολογικών ερευνών και λαθροανασκαφών από τα ίδια τα μέλη της εγκληματικής οργάνωσης ή από άλλα συνεργαζόμενα πρόσωπα, είτε μέσω εντοπισμού ατόμων που τα έχουν ιδιοποιηθεί παρανόμως και επιθυμούν να προβούν στην πώληση αυτών.

Πιο αναλυτικά, στην πρώτη εγκληματική οργάνωση, σε περίπτωση εντοπισμού τέτοιων αντικειμένων, μέλος επιφορτισμένο με το ρόλο αυτό, προέβαινε στη φωτογράφισή τους και έστελνε το φωτογραφικό υλικό, μέσω διαδικτυακής εφαρμογής στο ηγετικό στέλεχος, προκειμένου να κριθεί τυχόν περαιτέρω εκμετάλλευση και αξιοποίησή τους.

Ακολούθως, το ηγετικό στέλεχος, το οποίο είναι σεσημασμένο για ομοειδή αδικήματα, εκμεταλλευόταν τις διασυνδέσεις του με αρχαιοκάπηλους από διάφορες περιοχές της ελληνικής επικράτειας, με σκοπό την περαιτέρω προώθηση των αρχαίων αντικειμένων, τόσο στο εσωτερικό της Χώρας, όσο και στο εξωτερικό.

Κατόπιν, εφόσον υπήρχε συμφωνία για το κόστος αγοράς, καταβάλλονταν το χρηματικό ποσό, με σκοπό την μετέπειτα πώληση σε έτερο ενδιαφερόμενο πρόσωπο σε υψηλότερη αξία, από αυτή που είχαν ήδη αγοραστεί, αποσκοπώντας στην αποκόμιση οικονομικού οφέλους.

Τα μέλη της, για να αποφύγουν τυχόν εντοπισμό τους, εφάρμοζαν τεχνικές αντιπαρακολούθησης ενώ για τις μεταξύ τους επικοινωνίες χρησιμοποιούσαν συνθηματική και κωδικοποιημένη ορολογία, όπως ενδεικτικά «μπιχλιμπίδια» για τα αρχαία νομίσματα, «μπερεκέτια» για τα ευρήματα από ανασκαφές, «μαύρα» για χάλκινα αρχαία νομίσματα τα οποία παρουσίαζαν σημάδια διάβρωσης ή «κάτι ψιλά» αν τα αρχαία είχαν μικρή εμπορική αξία.

Επίσης, προς επίτευξη του σκοπού τους, όλα τα μέλη:

• συνεισέφεραν πληροφοριακά, εντοπίζοντας περιοχές με αρχαιολογικό ενδιαφέρον,
• στρατολογούσαν νέα άτομα («ψαχτήρια»), τα οποία αναλάμβαναν τη διεξαγωγή παράνομων αρχαιολογικών ερευνών, προς ανεύρεση αρχαίων μνημείων,
• αναζητούσαν έτερα πρόσωπα που είχαν στην κατοχή τους αρχαία μνημεία, αποσκοπώντας στη διαπραγμάτευση αγοράς αυτών και
• χρησιμοποιούσαν εξειδικευμένο εξοπλισμό, για την ανεύρεση αρχαιοτήτων, εφάρμοζαν τεχνικές επιφανειακού σκαψίματος και εξέταζαν περιοχές με εκτεθειμένα μνημεία.

Μάλιστα, στο πλαίσιο της έρευνας, εξιχνιάστηκε και η υπόθεση κατάσχεσης -2.465- αρχαίων μνημείων με τη σύλληψη αλλοδαπού υπηκόου, με την οποία τεκμηριώθηκε ότι μεγάλος αριθμός των αντικειμένων πωλήθηκε από τον διευθύνοντα της εν λόγω εγκληματικής οργάνωσης.

Ως προς τη δεύτερη εγκληματική οργάνωση, πέραν της προαναφερόμενης μεθοδολογίας, χαρακτηριστική είναι ησυμμετοχή υπαλλήλου Εφορείας Αρχαιοτήτων, ο οποίος ως ηγετικό στέλεχος της οργάνωσης, καθοδηγούσε, λόγω της ενασχόλησής του με το χώρο της αρχαιολογίας, την υπόλοιπη ομάδα σε στοχευμένες έρευνες και ανασκαφές.

Τέλος, ως προς την τρίτη εγκληματική οργάνωση, χαρακτηριστικές είναι οι αναφορές για λαθρανασκαφές στον Τύμβο Καστά και την ευρύτερη περιοχή της Αμφίπολης.

Κοινό στοιχείο και των τριών εγκληματικών οργανώσεων αποτελεί η εκτεταμένη χρήση εξειδικευμένου εξοπλισμού ανίχνευσης μετάλλων και διασκόπησης εδάφους, του οποίου τα μέλη τύγχαναν άριστοι χειριστές.

Συνολικά, πραγματοποιήθηκαν 40 έρευνες σε οικίες και επαγγελματικούς χώρους, από τις οποίες κατασχέθηκε πλήθος αντικειμένων αρχαιολογικού ενδιαφέροντος και λοιπών αντικειμένων, που εμπίπτουν στη νομοθεσία περί πολιτιστικής κληρονομιάς και αρχαιοτήτων.

Ενδεικτικά, βρέθηκαν και κατασχέθηκαν:

• πήλινη κεφαλή, μικρό ασημένιο άγαλμα, σταυρός, -18- δαχτυλίδια, -3- βραχιόλια, -17- κοσμήματα, -3- αγαλματίδια, επιτύμβια στήλη οθωμανικής περιόδου και 27 αγγεία,
• κράνος ιλλυρικού τύπου αρχαϊκής περιόδου,
• χιλιάδες νομίσματα (χρυσά, χάλκινα και ασημένια διαφόρων περιόδων) και μεταλλικά αντικείμενα μικρών διαστάσεων, μεταξύ άλλων, μολύβδινοι πεσσοί σφενδόνης, χάλκινες πόρπες, αιχμές βελών, τμήματα βάσεων αγγείων,
• θρησκευτικές εικόνες,
• δεκάδες συσκευές εντοπισμού και ανίχνευσης μετάλλων, καθώς και διασκόπησης εδάφους.
• όπλα (διόπτρα, περίστροφο, πιστόλι κρότου),
• Ι.Χ.Ε. τύπου 4*4,
• πλήθος κινητών τηλεφώνων και
• -2- μονόλιμπρα εκρηκτικής ύλης Τ.Ν.Τ., μικτού συνολικού 879 γραμμαρίων, αυτοσχέδια χάρτινη συσκευασία περιέχουσα Τ.Ν.Τ. βάρους 63 γραμμαρίων, τα οποία χρησιμοποιούνταν από μέλος της οργάνωσης για την πραγματοποίηση εκρήξεων, με απώτερο σκοπό τις ανασκαφές.

Εξαρθρώθηκαν εγκληματικές οργανώσεις, που δραστηριοποιούνταν στην υπεξαίρεση αρχαίων μνημείων

Τα κατασχεθέντα αρχαία μνημεία και οι εικόνες θα αποσταλούν στην αρμόδια Εφορεία Αρχαιοτήτων για φύλαξη και τελική εκτίμηση- αξιολόγηση, ενώ τα κατασχεθέντα όπλα θα αποσταλούν στις αρμόδιες Υπηρεσίες Στρατού για φύλαξη.

Οι συλληφθέντες, οδηγήθηκαν στην αρμόδια εισαγγελική Αρχή.