Η ελληνική ύπαιθρος κρύβει, όπως γνωρίζουμε, απρόβλεπτους “επισκέπτες”: από έντομα και ερπετά μέχρι άγρια ζώα που συνυπάρχουν με τους κατοίκους εκτός πόλεων. Τα φίδια, αν και σπάνια επικίνδυνα, αποτελούν τον μεγαλύτερο φόβο για πολλούς, κυρίως λόγω της κακής φήμης τους και της σύνδεσής τους με το δηλητήριο.

Η πραγματικότητα, ωστόσο, είναι πιο ήπια: τα περισσότερα φίδια που ενδέχεται να συναντήσει κανείς είναι ακίνδυνα και προτιμούν να απομακρύνονται παρά να επιτεθούν. Παρ’ όλα αυτά, η αντίδρασή μας παραμένει ενστικτώδης — φωνές, τρέξιμο και λίγη δόση πανικού, χωρίς να ψάξουμε πρώτα στο διαδίκτυο αν πρόκειται για δηλητηριώδες είδος ή όχι.

Η ζωή στην επαρχία απαιτεί εξοικείωση με τη φύση — και κάποιες φορές, μια γερή δόση ψυχραιμίας.

Το πιο γρήγορο φίδι στην Ελλάδα

Σε αυτό το άρθρο, θα σας συστήσουμε την σαΐτα, ένα φίδι που ζει στην Ελλάδα, με επιστημονική ονομασία Platyceps najadum και προέλευση από την οικογένεια Colubridae. Τη συναντάμε σε χωράφια, αλλά και πετρώδεις περιοχές με θάμνους. Η παρουσία της έχει καταγραφεί σε όλη την ηπειρωτική Ελλάδα και σε πολλά νησιωτικά συμπλέγματα όπως το Ιόνιο, τις Κυκλάδες, τον Αργοσαρωνικό, τα Δωδεκάνησα και το βορειοανατολικό Αιγαίο.

Είναι εντελώς ακίνδυνο φίδι, αφού δεν έχει δηλητήριο και τρέφεται με έντομα, σαύρες και μικρά τρωκτικά. Αν το δείτε στο σπίτι, δεν έχει έρθει για εσάς, αλλά για τις σαύρες και τα σαμιαμίδια. Αυτό που χαρακτηρίζει τη σαΐτα είναι η ταχύτητά της, τόσο όταν βρίσκεται στο έδαφος, όσο και όταν σκαρφαλώνει. Κυκλοφορεί κυρίως την ημέρα, ζευγαρώνει την άνοιξη και τον χειμώνα πέφτει σε χειμέρια νάρκη. Τις πολύ ζεστές μέρες, ίσως τη συναντήσετε και αργά το απόγευμα.

Έχει πολύ λεπτό σώμα, μακρύ που συνήθως φτάνει το ένα μέτρο και πιο σπάνια τα 135 εκατοστά. Η εμφάνιση της έχει ενδιαφέρον αφού από το κεφάλι, το λαιμό και μέχρι σχεδόν το 1/3, έχει σκουρόχρωμες κηλίδες. Το μισό σώμα της ραχιαία έχει χρώμα γκρίζο/πράσινο ή καστανό/λαδί, ενώ το υπόλοιπο καστανό ή κοκκινωπό. Η κοιλιά του φιδιού έχει κιτρινωπό/υπόλευκο χρώμα.

Όταν νιώσει απειλή, τρέχει μακριά, ενώ αν είναι σε δέντρο, μπορεί να πεταχτεί από το ένα σε άλλο, με μεγάλη ταχύτητα. Πολλοί πιστεύουν ότι τινάζεται επειδή θέλει να επιτεθεί, η αλήθεια είναι όμως ότι το κάνει για να γλιτώσει.

Επίσης ακίνδυνα φίδια είναι το σπιτόφιδο, η δενδρογαλιά, ο λαφιάτης, το φίδι του Ασκληπιού, το θαμνόφιδο και το ασινόφιδο.

Από τι απειλείται η σαΐτα

Οι περισσότεροι θανατώνουν τα συγκεκριμένα φίδια, μη γνωρίζοντας ότι είναι ακίνδυνα. Επίσης, ελάχιστοι οδηγοί θα σταματήσουν για να μην πατήσουν μια σαΐτα, οπότε πολλές πεθαίνουν και στο δρόμο. Σε εθνικό, κοινοτικό και ευρωπαϊκό επίπεδο, η σαΐτα προστατεύεται επαρκώς, όμως γίνεται σε θεωρητικό επίπεδο. Επιπλέον, το ελεύθερο και καθαρό περιβάλλον για να ζουν τα φίδια, όλο και συρρικνώνεται, κάτι που πιέζει ακόμη περισσότερο τον πληθυσμό τους. Το ίδιο πρόβλημα δημιουργεί και ο υπερτουρισμός σε κάποια μέρη που αυξάνει την ανάγκη για τη δημιουργία υποδομών, μειώνοντας τους οικοτόπους.

Θα πρέπει να γνωρίζετε πως ένα φίδι δεν επιτίθεται ποτέ στον άνθρωπο, εκτός αν υπάρχει λόγος και δεχτούν εκείνα πρώτα επίθεση. Αν σας δαγκώσει και επειδή ίσως να μην είστε θέση να την ξεχωρίσετε, απομακρυνθείτε και καλέστε αμέσως βοήθεια. Μην το δέσετε, μην σκίσετε την περιοχή και μη βάλετε πάγο.