Το υπουργείο Εξωτερικών υποστηρίζει πως είναι πρόσκληση για τη διεθνή κοινότητα η μετατροπή της Μονής της Χώρας σε τζαμί, που αποφασίστηκε σήμερα Δευτέρα του Πάσχα από τις Αρχές της Τουρκίας.
«H απόφαση των τουρκικών Αρχών για την έναρξη της λειτουργίας της Μονής της Χώρας ως μουσουλμανικού τεμένους συνιστά πρόκληση για τη διεθνή κοινότητα καθώς αλλοιώνει και προσβάλλει τον χαρακτήρα της ως μνημείου παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς της UNESCO ανήκον στην ανθρωπότητα», τονίζει στην ανακοίνωσή του το υπουργείο Εξωτερικών.
Και υπογραμμίζει: «Η διατήρηση του οικουμενικού χαρακτήρα μνημείων και η τήρηση των διεθνών προτύπων προστασίας της θρησκευτικής και πολιτιστικής κληρονομιάς αποτελεί σαφή διεθνή υποχρέωση που δεσμεύει όλα τα κράτη».
Ερντογάν: Προστατεύουμε την κληρονομιά των προγόνων μας
«Προστατεύουμε την κληρονομιά των προγόνων μας», δήλωσε σήμερα Δευτέρα (6.5.24) ο Τούρκος πρόεδρος, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, στην τελετή για την ολοκλήρωση των έργων της Γενικής Διεύθυνσης Βακουφίων για τη συντήρηση 201 ιστορικών μνημείων, στα οποία συμπεριλαμβάνεται και η μετατροπή της Μονής της Χώρας σετζαμί.
«Συγχαίρω τη Γενική Διεύθυνση Βακουφίων που προστατεύει την κληρονομιά των προγόντων μας», ανέφερε ο Ερντογάν κατά τη διάρκεια της τελετής.
«Λαμβάνοντας υπόψη ότι μόνο 56 ιστορικά μνημεία αποκαταστάθηκαν πριν από εμάς, μεταξύ 1996 και 2002, θα φανεί πόσο μεγάλη επιτυχία έχει καταγράψει η Γενική Διεύθυνση Βακουφίων», υποστήριξε ο Τούρκος πρόεδρος.
Ενώ επισήμανε πως «όχι μόνο στην Τουρκία, όχι μόνο στην Ανατολία και τη Θράκη, αλλά οπουδήποτε στον κόσμο υπάρχει ένα αντικείμενο ή μια πολιτιστική κληρονομιά που ανήκει σε εμάς και τους προγόνους μας, φτάνουμε εκεί και το φέρνουμε στο φως».
«Βλέπω αυτή τη σημαντική τελετή σήμερα ως μια ακόμα ένδειξη της ευαισθησίας που επιδεικνύουμε όσον αφορά την προστασία της κληρονομιάς» συνέχισε ο Ερντογάν, ενώ όταν ήρθε η σειρά στη Μονή της Χώρας έδωσε τον λόγο στον επαρχιακό μουφτή της Κωνσταντινούπολης, Σαφί Αρπάγκιους, ο οποίος ανέφερε:
«Κύριε πρόεδρε, έπειτα από 79 χρόνια, αναστηλώνεται και ξανανοίγει για τους πιστούς από τη Γενική Διεύθυνση Βακουφίων. Το “Καριγέ” μετατράπηκε σε μουσείο 79-80 χρόνια μετά το τέμενος της Αγίας Σοφίας. Ήταν ένα μέρος που εχρησιμοποιείτο ως τζαμί προηγουμένως. Αυτό το τζαμί, που έγινε μουσείο μετά το 1947, ανακαινίστηκε και επισκευάστηκε με τις προσπάθειες και την υποστήριξη των ιδρυμάτων μας και σήμερα, με τη βοήθεια του Θεού, θα αποδοθεί ξανά για προσευχή και θα υποδεχτεί τους πιστούς στην Κωνσταντινούπολη».
Στο σημείο αυτό ο Τούρκος πρόεδρος έδωσε το πρόσταγμα για να κοπή η κορδέλα των εγκαινίων: «Έχεις το ψαλίδι στα χέρια σου και την κορδέλα μπροστά σου. Όλοι μαζί να πούμε “εις το όνομα του Κυρίου” (για Αλλάχ μπσμιλάχ) και να κόψουμε την κορδέλα. Με το καλό»!
Το τζαμί θα λειτουργεί στο πρότυπο της Αγίας Σοφίας. Tα ψηφιδωτά στους τοίχους στον χώρο της προσευχής καλύφθηκαν, ενώ καθορίστηκε περιοχή που θα την επισκέπτονται οι τουρίστες με ξεναγό.
Αναφορά στη Γάζα
Παράλληλα, ο Τούρκος πρόεδρος αναφέρθηκε και στον πόλεμο στη Γάζα, υποστηρίζοντας ότι η Τουρκία είναι η χώρα που έχει συνδράμει περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη τους αμάχους, στέλνοντας 50.000 τόνους ανθρωπιστικής βοήθειας.
Τζαμί μετά από 79 χρόνια
Ήδη στα social media ανεβαίνουν βίντεο με την πρώτη προσευχή στο τζαμί, πλέον, της Μονή της Χώρας.
Πρόκειται για το μνημείο με τα περισσότερα και πλέον περίτεχνα βυζαντινά ψηφιδωτά που διασώζεται στην Κωνσταντινούπολη, μαζί με την Αγία Σοφία και τη Μονή της Παμμακάριστου, που επίσης λειτουργεί ως τέμενος με την ονομασία Φετχιγέ. Η Αγία Σοφία είχε επίσης αποδοθεί στη μουσουλμανική θρησκευτική λατρεία το 2020.
Η Μονή της Χώρας μετατράπηκε σε τζαμί το 1511, 58 χρόνια μετά την Άλωση της Πόλης. Ωστόσο, με απόφαση του υπουργικού συμβουλίου της Τουρκίας, το 1945 έγινε μουσείο.
Μετά την απόφαση αυτή, ειδικοί από τις ΗΠΑ εκτέλεσαν τεράστιο έργο αποκατάστασης και συντήρησης των ψηφιδωτών και νωπογραφιών, ξηλώνοντας σοβάδες που τα κάλυπταν. Οι εργασίες, που ξεκίνησαν το 1948, ολοκληρώθηκαν δέκα χρόνια αργότερα, το 1958.
Όμως το 2019 το Συμβούλιο της Επικρατείας (Danistay) της Τουρκίας ακύρωσε την απόφαση του 1945 και, έναν χρόνο αργότερα, ο πρόεδρος Ερντογάν ανακοίνωσε ότι το μνημείο θα λειτουργήσει ξανά ως τζαμί.
