Οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής ως γνωστόν διαθέτουν το ισχυρότερο πολεμικό ναυτικό σε όλον τον πλανήτη, συμπεριλαμβανομένης μίας τρομερής δύναμης πολλών πανίσχυρων πυρηνοκίνητων αεροπλανοφόρων. Αυτά τα τεράστια πολεμικά πλοία δεν πλέουν ποτέ μόνα τους. Πάντα προστατεύονται από μία ειδική ομάδα σκαφών συνολικής αξίας πολλών δισεκατομμυρίων δολαρίων.
Δεν θα περίμενε κανείς πως ένα νέο αμερικανικό αεροπλανοφόρο θα μπορούσε να βυθιστεί τόσο εύκολα από κάποιο εχθρικό σκάφος, όμως το 2005 ένα μικρό σουηδικό υποβρύχιο εντυπωσίασε τον κόσμο όταν κατάφερε να «βυθίσει» το σπουδαίο και ολοκαίνουργιο USS Ronald Reagan του αμερικανικού πολεμικού ναυτικού κατά την διάρκεια άσκησης. Φυσικά το υποβρύχιο δεν βύθισε στην πραγματικότητα το αεροπλανοφόρο, ωστόσο θεωρητικά θα μπορούσε να το κάνει εάν ήταν κάποιος εχθρικός στόχος. Έτσι οι Αμερικανοί συνειδητοποίησαν πως ακόμη και το ακριβότερο πολεμικό τους σκάφος έχει αδυναμίες.
Φυσικά το υποβρύχιο της Σουηδίας δεν ήταν ένα οποιοδήποτε υποβρύχιο. Έχουμε να κάνουμε με ένα τρομερά stealth σκάφος, δηλαδή με απίστευτες δυνατότητες χαμηλής παρατηρησιμότητας. Εξαιτίας αυτού, το σουηδικό αριστούργημα ονόματι Gotland της ομώνυμης κλάσης κατάφερε να περάσει απαρατήρητο από την αμυντική περίμετρο του αμερικανικού USS Ronald Reage φτάνοντας σε θέση βολής από το πλοίο. Από εκεί θα μπορούσε να εκτοξεύσει αρκετές τορπίλες για να βυθίσει το πλοίο, σπέρνοντας τον τρόμο στους Αμερικανούς για το τι θα γινόταν εάν αυτό δεν ήταν μία απλή εκπαίδευση και ήταν ένα πραγματικό σενάριο πολέμου.
Οι Αμερικανοί δεν πήραν είδηση το σουηδικό σκάφος, ούτε όσο πλησίαζε το αεροπλανοφόρο αλλά ούτε και όσο απομακρύνονταν από αυτό. Όλη η αποστολή του Gotland έγινε υπό άκρα μυστικότητα και με εντυπωσιακή ακρίβεια. Θα μπορούσε να ενεργήσει το ίδιο αθόρυβα ένα κινεζικό ή ένα ρωσικό επιθετικό υποβρύχιο; Αυτό είναι το ερώτημα που ανησυχεί περισσότερο από κάθε άλλο το αμερικανικό Πεντάγωνο.
Οι 10 φονικότεροι σεισμοί του 21ου αιώνα-Που βρίσκεται ο σεισμός του 2023 στην Τουρκία; (Βίντεο)
USS Ronald Reagan: Ένα Μεγαθήριο των Θαλασσών
Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή. Το USS Ronald Reagan είναι ένα από τα 10 αεροπλανοφόρα της σύγχρονης κλάσης Nimitz που επιχειρεί σήμερα το αμερικανικό πολεμικό ναυτικό. Πρόκειται για πυρηνοκίνητα πλοία που λειτουργούν με δύο αντιδραστήρες πεπιεσμένου ύδατος τύπου A4W. Οι αντιδραστήρες αυτοί αποκαλούνται έτσι επειδή χρησιμοποιούν νερό ως κύρια ψυχτική ουσία. Το νερό μεταφέρεται υπό υψηλή πίεση στον πυρήνα του αντιδραστήρα, εκεί θερμαίνεται από την πυρηνική σχάση και έπειτα μεταφέρεται σε μία γεννήτρια ατμού. Τελικώς και με την βοήθεια μίας ηλεκτρογεννήτριας κινούνται οι προπέλες και έτσι το πλοίο κινείται. Ένα αεροπλανοφόρο της κλάσης Nimitz μπορεί να πλεύσει με μέγιστη ταχύτητα 30 κόμβων ή 56 χλμ/ώρα.
Επειδή προωθείται με την βοήθεια πυρηνικών αντιδραστήρων, κάθε αεροπλανοφόρο μπορεί να επιχειρεί στην θάλασσα για περίπου 20 χρόνια χωρίς την ανάγκη ανεφοδιασμού καυσίμου. Στο κατάστρωμα του πλοίου υπάρχει αρκετός χώρος για την μεταφορά και επιχείρηση έως και 90 αεροσκαφών. Για να συγκρίνετε, το μεγαλύτερο αεροπλανοφόρο εκτός ΗΠΑ είναι η βρετανική ναυαρχίδα HMS Queen Elizabeth με χωρητικότητα 70 αεροσκαφών. Επειδή πρόκειται για τεράστια αεροπλανοφόρα, τα αμερικανικά πλοία της κλάσης Nimitz αποκαλούνται συχνά υπερ-αεροπλανοφόρα για να τονιστεί η μεγάλη τους διαφορά με τα υπόλοιπα πλοία της ίδιας κατηγορίας.
Κάθε υπερ-αεροπλανοφόρο λοιπόν κινείται με μία μεγάλη συνοδεία πλοίων, κυρίως αντιτορπιλικών. Βέβαια το ίδιο το αεροπλανοφόρο είναι εξοπλισμένο με οπλισμό αυτοάμυνας, όπως πυραύλους επιφάνειας-αέρος τύπου RIM-116 με υπέρυθρο σύστημα πλοήγησης.
Δαυίδ εναντίον Γολιάθ αλά νατοϊκά-Όταν ένα μικροσκοπικό γαλλικό υποβρύχιο «βύθισε» την αμερικανική ναυαρχίδα
Το Σουηδικό Υποβρύχιο Gotland ο Δαυίδ του ΝΑΤΟ
Από την άλλη, το σουηδικό υποβρύχιο Gotland είναι ένα φονικό υποβρύχιο πολύ χαμηλής παρατηρησιμότητας που είναι γνωστό για την αθόρυβη δράση του. Παράλληλα είναι ένα αρκετά οικονομικό ναυτικό στοιχείο. Τέθηκε πρώτη φορά σε λειτουργία το έτος 1996 και γρήγορα απέκτησε την φήμη ενός πολύ επικίνδυνου υποβρύχιου φονιά εξαιτίας των εντυπωσιακών προδιαγραφών και δυνατοτήτων του.
Δεν ήταν καθόλου τυχαίο που το Gotland ξεχώρισε από τα άλλα επιθετικά υποβρύχια της εποχής του. Διέθετε πολλές καινοτόμες τεχνολογίες, όπως ένα σύστημα προώθησης που δεν χρειάζονταν αέρα για να λειτουργήσει. Αυτά τα συστήματα αποκαλούνται AIP και επιτρέπουν σε μη πυρηνοκίνητα υποβρύχια να επιχειρούν κανονικά ακόμη και όταν δεν έχουν πρόσβαση σε ατμοσφαιρικό οξυγόνο. Αυτό το σύστημα είναι εξαιρετικά αθόρυβο συγκριτικά με άλλα παραδοσιακά συστήματα προώθησης που χρησιμοποιούν πετρέλαιο για να κινούν τα υποβρύχια. Εκτός από το γεγονός πως αυτά τα diesel συστήματα προώθησης είναι αρκετά πιο θορυβώδη πρέπει να τονίσουμε πως δεν επιτρέπουν στα υποβρύχια να παραμείνουν κάτω από την επιφάνεια του νερού για πολλές ημέρες συνεχόμενα, επειδή χρειάζονται πρόσβαση σε οξυγόνο. Η συχνή ανάδυση όμως κάνει ευάλωτο ένα υποβρύχιο, για αυτό και οι Σουηδοί επινόησαν το σύστημα AIP.
Χάρις σε αυτό, τα 3 υποβρύχια της κλάση Gotland που επιχειρεί σήμερα η Σουηδία μπορούν να παραμείνουν κάτω από την επιφάνεια του νερού για περίοδο έως και δύο εβδομάδων. Η μέγιστη ταχύτητα πλεύσης τους φτάνει τα περίπου 10 χλμ/ώρα. Το χαμηλό ακουστικό αποτύπωμα του Gotland δεν είναι όμως το μόνο stealth χαρακτηριστικό του. Τα υποβρύχια αυτά έχουν σχεδιαστεί και με άλλα χαρακτηριστικά και συστήματα που καθιστούν πολύ δύσκολο τον εντοπισμό τους από εχθρικά ραντάρ και σόναρ. Για παράδειγμα διαθέτουν 27 ηλεκτρομαγνήτες διασκορπισμένους κατά μήκος όλου του κύτους τους έτσι ώστε οι εχθρικοί ανιχνευτές μαγνητικών ανωμαλιών να μην μπορούν να εντοπίσουν το μαγνητικό αποτύπωμα του σκάφος. Πραγματικά πανέξυπνο, σωστά; Επίσης το κύτος τους είναι καλυμμένο με ειδικό υλικό, το οποίο καθιστά μία πραγματική πρόκληση την ανίχνευση των υποβρυχίων από εχθρικά παθητικά σόναρ, δηλαδή το δημοφιλέστερο εργαλείο των πολεμικών πλοίων για να ανακαλύψουν κοντινά υποβρύχια.
Το Gotland είναι ταυτόχρονα και πολύ ευέλικτο στην θάλασσα, κυρίως εξαιτίας του συμπαγούς του μεγέθους. Αναπτύχθηκε με σχεδιαστικά χαρακτηριστικά που του επιτρέπουν να κινείται σαν δελφίνι κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας, πραγματοποιώντας ταχύτατα ελιγμούς για να φτάνει γρήγορα και αποτελεσματικά στον στόχο του.
Βέβαια το Gotland έχει και αρνητικά. Συγκριτικά με πυρηνοκίνητα υποβρύχια έχει μικρή μέγιστη διάρκεια παραμονής κάτω από την επιφάνεια του νερού. Ένα υποβρύχιο που κινείται με πυρηνικό αντιδραστήρα δεν χρειάζεται να αναδυθεί για ολόκληρους μήνες, ενώ παράλληλα μπορεί να πλέει με μεγάλη ταχύτητα για παρατεταμένες χρονικές περιόδους. Για αυτόν τον λόγο σκάφη όπως το Gotland είναι ιδανικές επιλογές για χώρες που επιχειρούν τα υποβρύχιά τους σε θάλασσες και όχι ωκεανούς, δηλαδή όπως οι ευρωπαϊκές χώρες.
Πώς «Βύθισε» το Αμερικανικό Αεροπλανοφόρο;
Πάμε όμως στο ψητό της υπόθεσης, δηλαδή πώς κατάφερε το Gotland να έρθει σε τετ-α-τετ με το αμερικανικό υπερ-αεροπλανοφόρο; Το περιστατικό συνέβη κατά την διάρκεια ενός παιχνιδιού πολέμου, δηλαδή μίας προσομοίωσης ρεαλιστικού σεναρίου μάχης στο οποίο συμμετείχαν ναυτικές δυνάμεις του ΝΑΤΟ. Οι δυνάμεις χωρίστηκαν σε εχθρικές και συμμαχικές και φυσικά το USS Ronald Reagan ήταν σε διαφορετική ομάδα με το Gotland των Σουηδών.
Το αμερικανικό αεροπλανοφόρο συνοδεύονταν από μία ομάδα πλοία, η οποία μεταξύ άλλων περιλάμβανε ανθυποβρυχιακά σκάφη που υποτίθεται θα έπρεπε να διασφαλίσουν τον εντοπισμό όποιων εχθρικών υποβρύχιων σκαφών πλησίαζαν επικίνδυνα κοντά. Το σουηδικό σκάφος κατάφερε όμως να περάσει απαρατήρητο από όλα αυτά τα σκάφη, όχι μία αλλά πολλές φορές. Περνούσε από δίπλα τους απαρατήρητο και εν τέλει βρέθηκε σε απόσταση αναπνοής από το αμερικανικό αεροπλανοφόρο. Όταν έφτασε σε αυτό το σημείο έβγαλε φωτογραφία το κάτω μέρος του πλοίου για να αποδείξει στους Αμερικανούς ότι θα μπορούσε άνετα να το βυθίσει με τις τορπίλες τους.
Οι ανθυποβρυχιακοί αξιωματικοί του αμερικανικού πολεμικού ναυτικού αισθάνθηκαν μεγάλη ντροπή μόλις είδαν αυτές τις φωτογραφίες, ωστόσο το Πεντάγωνο προσπάθησε να χρησιμοποιήσει προς όφελός τους τα διδάγματα της άσκησης βελτιώνοντας μελλοντικά τις τεχνολογίες και τις τακτικές που χρησιμοποιεί για να εντοπίζει και να παρακολουθεί εχθρικά υποβρύχια.
Το USS Ronald Reagan δεν ήταν πλέον ανίκητο και το μικρό σουηδικό υποβρύχιο έγινε ο ήρωας της χρονιάς. Ωστόσο αυτό που ανησυχεί τις ΗΠΑ είναι ότι τα αποτελέσματα της άσκησης έφτασαν στα αυτιά των εχθρών της και ως αποτέλεσμα σήμερα οι Κινέζοι αναπτύσσουν υποβρύχια παρόμοιας τεχνολογίας με το Gotland. Αυτό είναι όμως θέμα συζήτησης για κάποιο άλλο βίντεο.
