Προβλήματα σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις συνεχίζει να προκαλεί η αβεβαιότητα για την εφαρμογή του μέτρου των πληρωμών με «πλαστικό χρήμα». Στην κυβέρνηση πάντως εκφράζουν την άποψη πως οι οικονομικά ασθενέστεροι στηρίζονται πλέον και θα δουν όφελος από τις νέες ρυθμίσεις.
Αν και εκρεμεί μια σειρά απόφάσεων για την εφαρμογή του μέτρου, πριν από μία εβδομάδα ανακοινώθηκε πως η υφυπουργός Οικονομικών κυρία Αικατερίνη Παπανάτσιου υπέγραψε την πρώτη, αλλά δεν έχει ακόμα δημοσιευθεί στο σύνολό της σε ΦΕΚ -και ως τότε τουλάχιστον παραμένουν πολλά ερωτήματα.
Ήδη πάντως από τη σχετική ανακοίνωση για την απόφαση του υπουργείου Οικονομικών διαπιστώνονται «γκρίζες ζώνες», όπως:
– Εξαιρούνται από το «χτίσιμο» του αφορολογήτου οι πληρωμές για ασφαλιστήρια ζωής; Στην ανακοίνωση δεν προβλέπεται εξαίρεση για ασφαλιστήρια αυτοκινήτου, υγείας κλπ. Τονίζεται όμως ότι δεν θα αναγνωρίζονται δαπάνες για επενδύσεις όπως για ομόλογα, μετοχές κλπ. Ενδεχομένως δηλαδή να εξαιρεθούν και ασφαλιστήρια που έχουν «επενδυτικό» χαρακτήρα…
-Εξαιρούνται οι δόσεις και για καταναλωτικά δάνεια; Στην ανακοίνωση εξαιρούνται ονομαστικά μόνον οι δόσεις για τα στεγαστικά.
-Υποχρεούνται οι στρατεύσιμοι να δαπανούν το 10%-20% του φορολογητέου εισοδήματός τους; Για όσους υπηρετούν την υποχρεωτική θητεία τους, αναφέρεται πως θα προσκομίζουν «χάρτινες» αποδείξεις. Ωστόσο αν κάποιος στρατεύσιμος -μεγαλύτερης ηλικίας ίσως- έχει και κάποιο εισόδημα (πχ αναδρομικά από μισθούς κλπ) δεν θα μπορεί να κάνει αντίστοιχες δαπάνες στο περιορισμένο πλαίσιο που του επιτρέπει η θητεία του στο στράτευμα.
-Βαριά ανάπηροι και μακροχρόνια νοσηλευόμενοι (για 6-12 μήνες το χρόνο), αν και απαλλάσσονται από την χρήση ηλεκτρονικών πληρωμών, υποχρεούνται σύμφωνα με την ανακοίνωση του ΥΠΟΙΚ και να κάνουν δαπάνες, αλλά και να … προσκομίζουν τις αποδείξεις στην εφορία. Δεν εξαιρούνται δηλαδή όπως οι τρόφιμοι ιδρυμάτων και φυλακών, που προφανώς δεν δύνανται να μπουν σε τέτοια διαδικασία. Πώς θα υποχρεώσει όμως το ΥΠΟΙΚ κάποιον με αντίστοιχες δυσκολίες, ειδικά εάν πρέπει να μετακινηθούν (και από νησί σε νησί ακόμα ή πχ από την Άνδρο στην ΔΟΥ Παλλήνης όπου υπάγονται);
Παρόλα αυτά, «κύματα» ενθουσιασμού προκαλεί στο υπουργείο Ναυτιλίας η απόφαση Παπανάτσιου για το «πλαστικό χρήμα», όπως προκύπτει από την πολύ αναλυτική ανακοίνωση που εξέδωσε σχεδόν ταυτόχρονα με το υπουργείο Οικονομικών την Παρασκευή.
Συγκεκριμένα η ανακοίνωση του υπουργείου αναφέρει μεταξύ άλλων ότι:
·«Σημαντικό μέτρο, ενίσχυσης των νησιωτών, εμπεριέχεται στην εγκύκλιο που υπεγράφη σήμερα από την Υφυπουργό Οικονομικών, Κατερίνα Παπανάτσιου» (σσ: σύμφωνα με το ΥΠΟΙΚ η κυρία Παπανάτσιου υπέγραψε υπουργική απόφαση και όχι «εγκύκλιο» διαταγή).
·«Μετά από συντονισμένες παρεμβάσεις του Υφυπουργού Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής και σε στενή συνεργασία με το Οικονομικό επιτελείο της Κυβέρνησης (…) για πρώτη φορά, οι κάτοικοι των νησιών, που εδώ και πολλά χρόνια αναγκάζονται να μετακινηθούν αρκετές φορές μέσα σε ένα έτος για ιατρικές εξετάσεις, λόγους εκπαίδευσης, ακόμη και για να εξυπηρετηθούν από δημόσιες υπηρεσίες, θα δουν την έμπρακτη αναγνώριση του Κράτους μέσω της σχετικής φοροελάφρυνσης που συνεπάγεται το συγκεκριμένο μέτρο» (σσ: η εν λόγω φοροελάφρυνση ήταν 2.100 ευρώ αλλά μειώθηκε στα 1.900 και προσφέρετο σε όλους τους μισθωτούς και συνταξιούχους εδώ και 2 χρόνια χωρίς εξαιρέσεις και χωρίς να απαιτείται καμία δαπάνη για «χτίσιμο» του αφορολογήτου, αφού η υποχρέωση για συλλογή αποδείξεων είχε καταργηθεί από το 2014).
·«Ποτέ ξανά, Κυβέρνηση, δεν είχε αναγνωρίσει τις δυσμενείς συνθήκες της νησιωτικότητας και δεν είχε προβλέψει την έκπτωση των μεταφορικών δαπανών από το φορολογητέο εισόδημα, γεγονός που γίνεται σήμερα από την Κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ- ΑΝΕΛ» (σσ: στα νησιά αυτά οι μεταφορικές και όλες οι υπόλοιπες δαπάνες επιβαρύνθηκαν με αύξηση ΦΠΑ κατά 50% εδώ και 2 χρόνια, όταν καταργήθηκε η έκπτωση που επί δεκαετίες απολάμβαναν οι κατοίκοι τους, λόγω της «νησιωτικήτητας»).
Όπως τονίζεται στην ανακοίνωση του υπ. Ναυτιλίας, «η συγκεκριμένη ρύθμιση του Υπουργείου Οικονομικών είναι μέρος ενός συνολικού και εν εξελίξει σχεδίου εφαρμογής αντισταθμιστικών μέτρων για τα νησιά» (σσ: προφανώς για τον λόγο αυτό στο προβλέφθηκε στο νόμο και την ανακοίνωση του ΥΠΟΙΚ πως «απαιτείται να προσκομίζουν» στην ΔΟΥ Σύρου ή άλλες πιο μακρινές εφορίες, τις αποδείξεις που θα συλλέγουν οι κάτοικοι μικρών νησιών με κάτω από 3.100 κατοίκους, όπως και οι υπερήλικες άνω των 70 ετών).
Ολόκληρη η Ανακοίνωση του Υπ.Ναυτιλίας σχετικά με τις αποδείξεις και το αφορολόγητο:
«Για πρώτη φορά οι μεταφορικές δαπάνες λογίζονται στο χτίσιμο του αφορολόγητου»
«Σημαντικό μέτρο, ενίσχυσης των νησιωτών, εμπεριέχεται στην εγκύκλιο που υπεγράφη σήμερα από την Υφυπουργό Οικονομικών, Κατερίνα Παπανάτσιου.
Η Υπουργική απόφαση που αναφέρεται στον καθορισμό των κατηγοριών εκείνων των δαπανών που υπολογίζονται στο ελάχιστο ποσό που πρέπει να πραγματοποιήσουν με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής οι πολίτες για το φορολογικό έτος 2017, εμπεριέχει και τις δαπάνες των μεταφορικών εισιτηρίων.
Από την συγκεκριμένη ρύθμιση ευνοούνται, ιδιαίτερα, οι νησιώτες αφού η δαπάνη για ακτοπλοϊκά και αεροπορικά εισιτήρια ήταν ένα πάγιο και ανελαστικό έξοδο ώστε να ικανοποιηθούν οι βασικές τους ανάγκες και το οποίο επιβάρυνε κατά πολύ τον οικογενειακό τους προϋπολογισμό.
Μετά από συντονισμένες παρεμβάσεις του Υφυπουργού Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής και σε στενή συνεργασία με το Οικονομικό επιτελείο της Κυβέρνησης, εντάχθηκαν για πρώτη φορά οι μεταφορικές δαπάνες στο «χτίσιμο» του αφορολόγητου. Έτσι για πρώτη φορά, οι κάτοικοι των νησιών, που εδώ και πολλά χρόνια αναγκάζονται να μετακινηθούν αρκετές φορές μέσα σε ένα έτος για ιατρικές εξετάσεις, λόγους εκπαίδευσης, ακόμη και για να εξυπηρετηθούν από δημόσιες υπηρεσίες, θα δουν την έμπρακτη αναγνώριση του Κράτους μέσω της σχετικής φοροελάφρυνσης που συνεπάγεται το συγκεκριμένο μέτρο.
Επιπλέον, το μέτρο επεκτείνεται και για τα νησιά εκείνα που έχουν πληθυσμό κάτω των 3.100 κατοίκους, σύμφωνα με την τελευταία απογραφή, και δεν πρόκειται για τουριστικούς τόπους (έτσι όπως περιγράφονται στα ΠΔ 899/76 και 664/77, «Περί ανακηρύξεως περιοχών της Χώρας ως τουριστικών τόπων»). Οι κάτοικοι των περιοχών αυτών και πάλι μπορούν να χρησιμοποιήσουν τα ακτοπλοϊκά και αεροπορικά τους εισιτήρια για να φτάσουν το αφορολόγητο, με τη διαφορά ότι δεν είναι απαραίτητη η χρήση ηλεκτρονικής πληρωμής.
Τέλος, ποτέ ξανά, Κυβέρνηση, δεν είχε αναγνωρίσει τις δυσμενείς συνθήκες της Νησιωτικότητας και δεν είχε προβλέψει την έκπτωση των μεταφορικών δαπανών από το φορολογητέο εισόδημα, γεγονός που γίνεται σήμερα από την Κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ- ΑΝΕΛ.
Τα νησιά μας, προσπαθούν για επιβίωση και δημιουργία μέσα σε διπλά αντίξοες συνθήκες: από τη μια η οικονομική κρίση και η κρίση στην παραγωγή και από την άλλη η νησιωτικότητα που συνεπάγεται δυσκολία πρόσβασης ακόμη και σε βασικά αγαθά.
Η συγκεκριμένη ρύθμιση του Υπουργείου Οικονομικών – που είναι μέρος ενός συνολικού και εν εξελίξει σχεδίου εφαρμογής αντισταθμιστικών μέτρων για τα νησιά- έρχεται να βοηθήσει έμπρακτα το εισόδημα των νησιωτών, όχι με μια γενική πρόβλεψη, αλλά με συγκεκριμένη στόχευση στα στρώματα εκείνα που πραγματικά πλήττονται από τις αντιξοότητες, δηλ. τους μισθωτούς, τους συνταξιούχους και τους μικρομεσαίους».
