O άγιος Ευψύχιος έζησε στο χρόνια του δυσεβούς αυτοκράτορα Ιουλιανού του Παραβάτη.

O άγιος Ευψύχιος, ήταν άνθρωπος πού εμφορούταν από ζήλο για την πίστη του γι` αυτό και δεν άντεχε να βλέπει να παραβιάζεται και να καταπατείται η ορθόδοξη διδασκαλία και να θριαμβεύει η λατρεία των άψυχων ειδώλων.

Γι` αυτό όταν στην Καισάρεια της Καππαδοκίας ο Ιουλιανός έκτισε ναό της θεάς τύχης, στον οποίο προκλητικά προσκυνούσαν οι ειδωλολάτρες, ο άγιος Ευψύχιος πήρε μαζί του και μερικούς άλλους θαρραλέους νέους και γκρέμισαν το μικρό είδωλο της θεάς.

Συνελήφθη και οδηγήθηκε στον αξιωματούχο της πόλης, τον οποίο με πολλή παρρησία έψεξε για τις πράξεις του, κατηγορώντας τον Ιουλιανό ότι δεν έχει κανένα δικαίωμα να αλλάζει την χριστιανική πίστη για την οποία τόσο αίμα χύθηκε. Γνώριζε βέβαια ο άγιος Ευψύχιος, ότι η απόφαση θα ήταν καταδικαστική.

Πραγματικά οι συνεργάτες του καταδικάστηκαν σε βασανιστήρια και εξορίες ενώ ο ίδιος ως αρχηγός του όλου εγχειρήματος καταδικάστηκε σε θάνατο με αποκεφαλισμό. Έτσι κέρδισε ο άγιος Ευψύχιος αντί της φθαρτής ζωής τον άφθαρτο στέφανο του μαρτυρίου.

Ἀπολυτίκιον
Ἦχος γ’. Τὴν ὡραιότητα.
Εὐψύχως ἤνυσας, δρόμον τὸν ἔνθεον, καὶ καταβέβληκας, ἐχθρὸν τὸν δόλιον, τὴν πανοπλίαν τοῦ Σταυροῦ, παμμάκαρ ἐνδεδυμένος ὅθεν συνηρίθμησαι, τῶν Μαρτύρων ταὶς τάξεσι, δόξαν αἰωνίζουσαν, κεκτημένος Εὐψύχιε. Ἀλλὰ μὴ διαλείπῃς πρεσβεύων, σώσαι ἠμᾶς τοὺς σὲ τιμώντας.

Κοντάκιον
Ἦχος β’. Τοῖς τῶν αἱμάτων σου.
Ὡς εὐσεβείας θεόδμητον ἄγαλμα, τῆς ἀσεβείας καθεῖλες τὸ ἳδρυμα, καὶ εὒψυχος ὤφθης πρὸς ἄθλησιν, ἐν εὐψυχίᾳ τμηθείς τὸν αὐχένα σου· διό σε ὑμνοῦμεν Εὐψύχιε.