«Η υπόθεση Κένεντι μοιάζει με ένα τεράστιο βουνό άμμου στο εσωτερικό του οποίου κρύβεται ένας θησαυρός. Πολλοί αποφάσισαν να σκάψουν στην τύχη. Αλλοι, λιγότεροι, ξεκίνησαν να ψάχνουν, κόκκο-κόκκο, μέσα στην άμμο. Τέλος, κάποιοι αποφάσισαν να βυθιστούν στην άμμο και να ερευνήσουν το θρύλο της» γράφει ο συγγραφέας.
«Δεν κατόρθωσα να μελετήσω κάθε κόκκο αυτού του τεράστιου βουνού. Μια ζωή δεν αρκεί γι’αυτό. Η ανακοίνωση ότι κι άλλα αρχεία θα δοθούν στη δημοσιότητα για την υπόθεση Κένεντι σταλάζει στην κοινή γνώμη την ιδέα ότι τα εν λόγω αρχεία είναι σπάνια και δύσκολα προσβάσιμα. Δεν ισχύει τίποτα τέτοιο», αναφέρει.
«Οι ερευνητές στενάζουν κάτω από τον όγκο των αρχείων. Οι αμερικανικές αρχές θέλησαν από την αρχή να δείξουν ότι στηρίζουν την διαφάνεια. Οι αντιφάσεις για την δολοφονία του προέδρου Κένεντι, οι οποίες γεννήθηκαν αμέσως μετά την επίθεση στο Ντάλας, ώθησαν την αμερικανική διοίκηση να δημοσιοποιήσει τα περισσότερα αρχεία για να δείξει ότι δεν κρύβει τίποτα. Από το 1966, επί προεδρίας Τζόνσον, ψηφίστηκε το FOIA (Freedom of Information Act), ένας νόμος που επιτρέπει σε όλους να έχουν πρόσβαση στις πληροφορίες των αμερικανικών πληροφοριών.
Οταν το 1991 βγήκε η ταινία του Ολιβερ Στόουν, ο οποίος πίστευε ότι υπάρχει συνωμοσία και γνώρισε μεγάλη ανταπόκριση από την αμερικανική κοινή γνώμη, η Γερουσία ψήφισε έναν ειδικό νόμο -τον JFK Assassination Records Collection Act του 1992– και άφησε εντελώς ελεύθερη την πρόσβαση στα αρχεία σχετικά με την δολοφονία. Τώρα, τον Οκτώβριο του 2017, η αμερικανική διοίκηση να ξεθάψει ακόμη χιλιάδες άγνωστα κείμενα. Οσοι ελπίζουν να ανακαλύψουν τον θησαυρό ελπίζουν πολλά σε αυτά τα άγνωστα αρχεία.
Εγώ πιστεύω ότι δεν υπάρχει θησαυρός. Τα βασικά στοιχεία της έρευνας είναι γνωστά και προσβάσιμα.
Μελέτησα χιλιάδες αρχεία που έχουν σχέση με την περιβόητη Επιτροπή Γουόρεν, η οποία παρέδωσε μικρο-έρευνες, μαρτυρίες, αποδείξεις καθώς και διάφορες θεωρίες για την δολοφονία. Ανακάλυψα ότι οι περισσότεροι συγγραφείς στήριξαν τις υποθέσεις τους χωρίς να γνωρίζουν το σύνολο των αρχείων που περιλαμβάνει η Επιτροπή Γουόρεν.
Κι εγώ ο ίδιος έπεσα αρχικά στην παγίδα. Ενας άντρας ήταν ύποπτος από πολλούς αμερικανούς ερευνητές για συνωμοσία. Ερεύνησα κι εγώ γι’αυτόν. Ηταν εκτελεστής στο στρατό, ταξίδευε ασταμάτητα με ψεύτικα χαρτιά, είχε επαφές με την CIA, πήρε πολλά χρήματα το φθινόπωρο του 1963, ήταν ακροδεξιός και βρισκόταν στο Ντάλας την ώρα της δολοφονίας.
Οπως και πολλοί άλλοι, έψαξα κι εγώ στην επίσημη έρευνα όσα μπορούσαν να φωτίσουν την υπόθεση. Αλλά υπήρχε και δεύτερος σκοπευτής στα αρχεία. Η όψη του Τζον Κένεντι, τον οποίο φωτογράφισε τυχαία ο θεατής Abraham Zapruder, να πέφτει προς τα πίσω όταν τον χτύπησε η δεύτερη σφαίρα και η Τζάκι να περπατάει στα τέσσερα για να πιάσει, στο πίσω μέρος του αυτοκινήτου, πίσω του, ένα κομμάτι από τον εγκέφαλό του, δεν αρκούν για να αποδείξουν ότι ο πρόεδρος πυροβολήθηκε από μπροστά; Τότε πώς να πιστέψουμε την επίσημη έρευνα που επιμένει ότι ο Οσβαλντ είναι ο μόνος ένοχος;
Ξεκίνησα λοιπόν να ψάχνω μαρτυρίες που έλεγαν ότι ακούστηκαν τρεις πυροβολισμοί. Χωρίς καλά καλά να ψάξω κατευθυνόμουν ολοταχώς προς την δική μου αλήθεια.
Αλλά ξαφνικά ένα στοιχείο γέννησε μέσα μου την αμφιβολία: ένα αρχείο έλεγε ότι ο δολοφόνος «μου» βρισκόταν στο Ντάλας στις 22 Νοεμβρίου. Ηταν μια πηγή από τις γαλλικές μυστικές υπηρεσίες που το έλεγε. Το έψαξα και ανακάλυψα ότι αυτή η διαπίστωση προερχόταν από έναν Γάλλο δημοσιογράφο που ισχυριζόταν ότι του είχε μιλήσει ο δολοφόνος. Το έψαξα παραπάνω και ανακάλυψα ότι ο εν λόγω Γάλλος δημοσιογράφος ήταν ένας μυθομανής, ο οποίος κάτι είχε ακούσει από κάποιον που βρισκόταν κοντά στο Ντάλας την ημέρα της δολοφονίας του Κένεντι. Οι γαλλικές μυστικές υπηρεσίες είχαν δώσει μια απλή πληροφορία αλλά επειδή το κείμενο ανήκε στο επίσημο αρχείο του κράτους, οι ερευνητές και συγγραφείς πίστευαν ότι η αλήθεια που περιείχε ήταν πραγματικό γεγονός.
Το ίδιο ισχύει και για πολλά άλλα αρχεία. Το κεφάλι του Κένεντι που ρίχνεται προς τα πίσω μετά τον πυροβολισμό, η ύπαρξη αντιφατικών μαρτυριών, η παρουσία ενός άντρα που ανοίγει την ομπρέλα του ενώ έχει ήλιο, όλα έγιναν αντικείμενο ερευνών.
Αυτό μου απέδειξε ότι δεν γίνεται να ψάχνεις μια τρύπα στο βουνό άμμου κατά τύχην.
Πολλοί άνθρωποι βρίσκονταν ή θα μπορούσαν να βρίσκονται στο Ντάλας στις 22 Νοεμβρίου. Μαφιόζοι, μυστικοί πράκτορες, ακτιβιστές ακροδεξιοί ή ακροαριστεροί, θα μπορούσαν κάλλιστα να συμμετέχουν στο έγκλημα. Αλλά οι έρευνες δεν γίνεται να αναζητούν αυτόν που θα μπορούσε να είχε πυροβολήσει, αλλά αυτόν που πυροβόλησε. Και όταν ξαναπαίρνουμε τα στοιχεία με τη σωστή σειρά: δηλαδή από το σύνολο των γεγονότων όπως τα έγραψε η αστυνομία του Ντάλας (1963), η Επιτροπή Γουόρεν που στηρίχτηκε σε χιλιάδες ερευνητές (1964), η Επιτροπή Ροκφέλερ για τις δραστηριότητες της CIA (1975), η επιτροπή της Γερουσίας για τις δραστηριότητες των κυβερνητικών πρακτόρων (1976), και η κοινοβουλευτική επιτροπή για τις δολοφονίες του Κένεντι και του Μάρτιν Λούθερ Κινγκ (1979), τότε ξεπηδάει μια αλήθεια. Δεν είναι μια υπόθεση μεταξύ άλλων, αλλά μια ιστορική αλήθεια. Η Επιτροπή Γουόρεν δεν απέκλειε την ιδέα της συνωμοσίας, αλλά εξηγούσε ότι δεν διέθετε καμία ένδειξη για κάτι τέτοιο.
Η σύλληψη του Οσβαλντ:
Μετά από πενήντα χρόνια ερευνών κάθε είδους και χιλιάδες έγγραφα που έρχονται στο φως της δημοσιότητας, η διαπίστωση είναι η ίδια. Βέβαια υπάρχουν σκιές. Κανείς δεν μπορεί να καταλάβει τι πέρασε από το μυαλό του Οσβαλντ ο οποίος δεν ομολόγησε ποτέ την πράξη του. Πρόκειται για έναν άνθρωπο που σχεδίασε το έγκλημά του αλλά δεν σχεδίασε καθόλου τι θα κάνει στη συνέχεια. Και τι πρέπει να πούμε για τον δολοφόνο του Οσβαλντ, μέσα στα κεντρικά της αστυνομίας, τον Jack Ruby, του οποίου επίσης δυσκολευόμαστε να καταλάβουμε τα κίνητρα; Και τι να σκεφτούμε για την στάση της CIA και του FBI που άφησαν τον Οσβαλντ να δράσει, κάνοντας τεράστια λάθη;
Σε μια εποχή που κορυφωνόταν ο Ψυχρός Πόλεμος και οι ΗΠΑ βρίσκονταν ένα δάκτυλο πριν τον πυρηνικό πόλεμο, ο Οσβαλντ πήγε να ζήσει στη Ρωσία. Εμοιαζε σαν να ένας τζιχαντιστής να είχε πάει στη Συρία και να μην βρισκόταν σε φύλαξη, απλά να εργαζόταν σε μια επαρχιακή επιχείρηση και κανείς να μην είχε σκεφτεί ότι θα ήταν παρών στην επίσκεψη του Κένεντι στο Ντάλας.
Εγώ πιστεύω ότι αυτό το σενάριο δείχνει τόσο πολύ ενοχοποιητικό για το FBI που έκανε τα πάντα για να αποκρύψει την αλήθεια. Ο Οσβαλντ ήταν ένας «πράκτορας υπό έλεγχο» είπε το FBI. Ξεχνώντας ότι αυτός ο νεαρός αγόρασε ένα όπλο, ότι φωτογραφήθηκε μαζί του, ότι το χρησιμοποιήσε για να δολοφονήσει έναν ακροδεξιό στρατηγό και ότι έγραψε ένα γράμμα στη γυναίκα του, και ότι δούλευε σε ένα κτίριο που βρισκόταν στο δρόμο που θα έπαιρνε ο Κένεντι στο Ντάλας.
Τα ίδια έκαναν το FBI και η CIA στη δεκαετία του ’60, όπως αποκάλυψαν οι επιτροπές της Γερουσίας και της προεδρίας, μετά το σκάνδαλο Γουοτεργκέητ; Υπερβολικές παρακολουθήσεις, παράνοια και ανθρωποκτονίες. Οι προσπάθεις δολοφονίας του Φιντέλ Κάστρο με τη βοήθεια της μαφίας, χωρίς να ενημερώνουν την ηγεσία, υπήρξαν μερικά από τα σκάνδαλα που αποδυνάμωσαν την ισχύ των μυστικών υπηρεσιών.
Εγώ δεν έχω καμία αμφιβολία ότι το FBI και η CIA παρενέβησαν για να κρύψουν τα λάθη τους. Αλλά ό,τι και να έκαναν, όλες οι επιτροπές των ΗΠΑ κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι ο Λη Χάρβεϊ Οσβαλντ πυροβόλησε τον αμερικανό πρόεδρο με το όπλο που είχε αγοράσει δια αλληλογραφίας λίγους μήνες νωρίτερα.
Η πρόσβαση στα ντοκουμέντα είναι μια τεράστια τύχη για την δημοκρατία. Δίνει στον καθένα τη δύναμη να επαληθεύσει, να ερευνήσει και να αποκτήσει άποψη. Αλλά έχει και τα όριά της, δηλαδή να πνίξει την έρευνα σε ένα ποταμό συνωμοσιολογίας. Αυτός ο ποταμός προκαλεί σύγχιση εδώ και πενήντα χρόνια με αποτέλεσμα να μη μπορεί κάποιος να διακρίνει τα γεγονότα από τις ερμηνείες. Η ιστορική αλήθεια δεν υπάρχει πια. Τα μίντια αναγκάζονται να παρουσιάζουν όλες τις υποθέσεις. Αλλά υπάρχουν σοβαροί ερευνητές, ελαφροϊσκιωτοι, φανατικοί ακτιβιστές, αστείοι ντετέκτιβς και κυνηγοί ψευτο-ειδήσεων.
Κι αν κάποιοι ελπίζουν ότι θα ανακαλύψουν επιτέλους την αλήθεια στα χιλιάδες ντοκουμέντα που θα αποκαλυφθούν τον Οκτώβριο του 2017, εγώ φοβάμαι ότι η αλήθεια θα πνιγεί ακόμη πιο βαθιά σε ένα ποτάμι από δευτερεύουσες πληροφορίες.
