Όταν μια γυναίκα μένει έγκυος αλλά το ωάριο αναπτύσσεται έξω από την κανονική του θέση στην εσωτερική επιφάνεια της μήτρας, έχουμε μια έκτοπη κύηση. Το ωάριο δηλαδή δεν μπορεί να αναπτυχθεί κανονικά και οι συνέπειες για την εγκυμονούσα γυναίκα μπορεί να είναι σοβαρές.

 
Συνήθως μια έκτοπη κύηση συμβαίνει στην σάλπιγγα, αλλά μπορεί επίσης να συμβεί στον “σωλήνα” της μήτρας, στις ωοθήκες ή στην κοιλιακή κοιλότητα.

Σε μια κανονική εγκυμοσύνη, η γονιμοποίηση συμβαίνει στις σάλπιγγες, όπου ένα ωάριο συναντά ένα κύτταρο σπερματοζωαρίου. Το γονιμοποιημένο ωάριο μεταβαίνει στη μήτρα και “εγκαθίσταται” στην επένδυση της μήτρας. Το ωάριο αναπτύσσεται σε έμβρυο και παραμένει στην μήτρα μέχρι τη γέννηση.

Μια έκτοπη κύηση μπορεί να είναι θανατηφόρα χωρίς άμεση θεραπεία. Για παράδειγμα, η σάλπιγγα μπορεί να σκάσει, προκαλώντας εσωτερική κοιλιακή αιμορραγία, σοκ και σοβαρή απώλεια αίματος.

Σύμφωνα με το αμερικανικό Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC), η πιθανότητα έκτοπης κύησης είναι 1-2%, ενώ η εν λόγω κατάσταση είναι η αιτία του 3-4% των θανάτων που σχετίζονται με την εγκυμοσύνη.

Έκτοπη κύηση: Συμπτώματα
Στην αρχή, μια έκτοπη εγκυμοσύνη εμφανίζεται παρόμοια με την κανονική εγκυμοσύνη. Η γυναίκα θα έχει θετικό τεστ εγκυμοσύνης. Στην συνέχεια θα “χάσει” έναν εμμηνορροϊκό κύκλο και μπορεί να παρουσιάσει ναυτία. Το στήθος της θα γίνει πιο ευαίσθητο και μπορεί να αντιμετωπίσει κόπωση. Μετά από 4-10 εβδομάδες έκτοπης εγκυμοσύνης, ωστόσο, τα συμπτώματα θα αρχίσουν να υποδεικνύουν μια ανώμαλη εγκυμοσύνη.

Τα συμπτώματα αυτά μπορεί να περιλαμβάνουν:

• Πόνος στην μία πλευρά της κοιλιάς: Αυτός μπορεί να είναι οξύ και με διάρκεια.
• Κολπική αιμορραγία: Το αίμα θα είναι πιο ανοιχτόχρωμο, ή πιο σκούρο από ό,τι κατά τη διάρκεια της εμμηνορροϊκής αιμορραγίας και συνήθως λιγότερο ιξώδες. Εάν μια γυναίκα δεν γνωρίζει ότι είναι έγκυος, μπορεί να μπερδέψει την κολπική αιμορραγία με το εμμηνορροϊκό αίμα.
• Πόνος στην άκρη του ώμου: Αυτό είναι ένα κοινό σημάδι της εσωτερικής αιμορραγίας. Η αιμορραγία μπορεί να ερεθίσει το φρενικό νεύρο και αυτό οδηγεί σε πόνο στον ώμο.
• Πόνος κατά την ούρηση, ή την αφόδευση: Αυτό μπορεί επίσης να υποδηλώνει έκτοπη κύηση.
• Λιποθυμία, ή κατάρρευση: Εάν οι σάλπιγγες σπάσουν, αυτό μπορεί να προκαλέσει λιποθυμία και κατάρρευση. Αυτό είναι μια επείγουσα ιατρική περίθαλψη.

Άλλα σημάδια εσωτερικής αιμορραγίας περιλαμβάνουν:

• ζαλάδα
• λιποθυμία
• διάρροια
• χλωμό δέρμα

Η ρήξη του “σωλήνα” της μήτρας μπορεί να συμβεί μετά από 6-16 εβδομάδες εγκυμοσύνης. Εντούτοις, μπορεί να αντιμετωπιστεί επιτυχώς από τον γιατρό σας.

Ένα γονιμοποιημένο ωάριο δεν μπορεί να επιβιώσει έξω από την μήτρα και, επομένως, δεν θα επιζήσει μιας έκτοπης εγκυμοσύνης. Η εγκυμοσύνη δεν μπορεί να σωθεί.

Έκτοπη κύηση: Επιπλοκές
Μια επιπλοκή της έκτοπης εγκυμοσύνης είναι πιο πιθανή, εάν η διάγνωση, ή η θεραπεία καθυστερήσει, ή εάν η πάθηση δεν διαγνωστεί ποτέ.

Εσωτερική αιμορραγία: Μια γυναίκα που έχει έκτοπη κύηση και δεν λαμβάνει έγκαιρη διάγνωση ή θεραπεία είναι πιο πιθανό να εμφανίσει σοβαρή εσωτερική αιμορραγία. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε σοκ και σοβαρές επιπλοκές για την υγεία της.Βλάβη στις σάλπιγγες: Η καθυστερημένη θεραπεία μπορεί επίσης να προκαλέσει βλάβη στις σάλπιγγες, αυξάνοντας σημαντικά τον κίνδυνο μελλοντικής έκτοπης εγκυμοσύνης.Κατάθλιψη: Αυτό μπορεί να οφείλεται στην θλίψη για την απώλεια της εγκυμοσύνης και την ανησυχία για τις μελλοντικές εγκυμοσύνες.
Είναι σημαντικό να θυμάστε ότι η εγκυμοσύνη παραμένει εφικτή ακόμη και αν αφαιρεθεί μία σάλπιγγα. Εάν απομακρυνθούν και οι δύο σωλήνες, η τεχνητή γονιμοποίηση παραμένει ως επιλογή, εφόσον η γυναίκα επιθυμεί να συλλάβει.

Έκτοπη κύηση: Παράγοντες κινδύνου
Οι ακόλουθοι παράγοντες είναι οι βασικοί που οδηγούν σε υψηλότερο κίνδυνο έκτοπης εγκυμοσύνης:

Προηγούμενη έκτοπη κύηση: Οι γυναίκες που έχουν ήδη μια έκτοπη εγκυμοσύνη έχουν 10% αυξημένο κίνδυνο για μία επόμενη.Ηλικία: Όσο μεγαλύτερης ηλικίας είναι μια γυναίκα όταν μένει έγκυος, τόσο μεγαλύτερος είναι ο κίνδυνος μιας έκτοπης εγκυμοσύνης.Λοίμωξη: Ένα πιθανό ιστορικό φλεγμονών και λοιμώξεων του σαλπιγγών, της μήτρας, ή των ωοθηκών μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο μεταγενέστερων έκτοπων κυήσεων. Οι λοιμώξεις που συνδέονται με την έκτοπη εγκυμοσύνη περιλαμβάνουν την πυελική φλεγμονώδη νόσο (ΠΦΝ) και την σαλπιγγίτιδα.
Περίπου το 50% των εξωμήτριων κυήσεων συνδέονται με την σαλπιγγίτιδα.Σεξουαλικά μεταδιδόμενα νοσήματα (ΣΜΝ): Ορισμένα ΣΜΝ) αυξάνουν τον κίνδυνο ΠΦΝ. Τέτοια είναι η γονόρροια και τα χλαμύδια.
Υπάρχουν, όμως και οι ακόλουθοι παράγοντες κινδύνου:Κάπνισμα: Έχει συσχετιστεί με αυξημένες πιθανότητες έκτοπης εγκυμοσύνης.Θεραπεία γονιμότητας: Τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται για την τόνωση της ωορρηξίας κατά τη διάρκεια της θεραπείας γονιμότητας έχουν συνδεθεί με υψηλότερες πιθανότητες έκτοπης εγκυμοσύνης.Προβληματικές, ή μη φυσιολογικές σάλπιγγες: Αυτό μπορεί να προκληθεί από χειρουργική επέμβαση, για παράδειγμα, και μπορεί να σημαίνει υψηλότερο κίνδυνο έκτοπης εγκυμοσύνης.Προηγούμενη χειρουργική επέμβαση: Οι προηγούμενες χειρουργικές επεμβάσεις και οι χειρουργικές επεμβάσεις αφαίρεσης ινομυωμάτων είναι παράγοντες κινδύνου για έκτοπη κύηση.Λήψη αντισυλληπτικών χαπιών, ή ενδομήτριας μεθόδου αντισύλληψης: Και τα δύο μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο έκτοπης εγκυμοσύνης.Σύνδεση σωληναρίων: Η σύνδεση των σωληναρίων είναι μια χειρουργική επέμβαση που λαμβάνει μια γυναίκα για να αποτρέψει την περαιτέρω εγκυμοσύνη. Εάν, πάραυτα, μείνει έγκυος, τότε η εγκυμοσύνη είναι πιο πιθανό να είναι έκτοπη.
Ωστόσο, είναι πιθανό μια γυναίκα να έχει έκτοπη εγκυμοσύνη χωρίς κανέναν από τους παραπάνω παράγοντες κινδύνου.

Έκτοπη κύηση: Θεραπεία
Αν η διάγνωση γίνει πριν τη ρήξη της σάλπιγγας, υπάρχουν επιλογές θεραπείας:

Χειρουργική επέμβαση
Μπορεί να πραγματοποιηθεί χειρουργική επέμβαση για την απομάκρυνση του εκτοπικού ιστού. Αυτή είναι επίσης γνωστή ως λαπαροσκόπηση.

Σε μια λαπαροσκόπηση, ο χειρουργός κάνει μια μικρή τομή στον ή κοντά στον ομφαλό και εισάγει μια συσκευή που ονομάζεται λαπαροσκόπιο για να δει την περιοχή. Άλλα χειρουργικά εργαλεία εισάγονται σε ένα σωλήνα, ή μέσω άλλων μικρών τομών, για να αφαιρεθεί ο εκτοπικός ιστός.

Εάν η περιοχή έχει υποστεί βλάβη, ο χειρουργός ενδέχεται να είναι σε θέση να επιδιορθώσει τις σάλπιγγες, αλλά πιθανότατα θα πρέπει να αφαιρέσει τον προσβεβλημένο σωλήνα, ως μέρος της επέμβασης.

Εάν ο άλλος σαλπιγγικός σωλήνας παραμένει άθικτος, είναι ακόμη δυνατή η φυσιολογική και υγιής εγκυμοσύνη.

Εάν έχει εμφανιστεί σοβαρή εσωτερική αιμορραγία, μπορεί να χρειαστεί μεγαλύτερη τομή. Αυτή η διαδικασία ονομάζεται λαπαροτομία.

Φαρμακευτική θεραπεία
Η θεραπεία με φάρμακα είναι δυνατή σε περιπτώσεις, όπου η έκτοπη εγκυμοσύνη ανιχνεύεται νωρίς.

Ο γιατρός κάνει ένεση με μεθοτρεξάτη (methotrexate) στον μυ της ασθενούς, ή απευθείας στην σάλπιγγα. Αυτό εμποδίζει την κυτταρική ανάπτυξη και διαλύει τα υπάρχοντα κύτταρα. Εάν τα επίπεδα hCG στο αίμα δεν πέσουν, η ασθενής μπορεί να χρειαστεί και άλλες ενέσεις.

Οι ανεπιθύμητες ενέργειες της μεθοτρεξάτης περιλαμβάνουν ναυτία, έμετο, κοιλιακό άλγος και πιθανώς πληγές στο στόμα. Η επίδραση της μεθοτρεξάτης μπορεί να παρεμποδιστεί αν η γυναίκα καταναλώνει μεγάλες ποσότητες αλκοόλ.

Μερικοί γιατροί προτιμούν μια προσέγγιση "προσεχτικής αναμονής", καθώς η έκτοπη κύηση μπορεί να τερματιστεί και χωρίς χειρουργική επέμβαση.

Έκτοπη κύηση: Πρόληψη
Δεν είναι εφικτό να αποτρέψουμε πλήρως την έκτοπη κύηση. Ωστόσο, μια γυναίκα μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο ΠΦΝ, καθώς αυτή μπορεί να βλάψει τις σάλπιγγες και είναι γνωστός παράγοντας κινδύνου για την έκτοπη κύηση.

Τα ΣΜΝ, όπως τα χλαμύδια και η γονόρροια, αποτελούν κύρια αιτία της ΠΦΝ. Η χρήση ανδρικού προφυλακτικού μπορεί να συμβάλει στην μείωση του κινδύνου ΣΜΝ. Το σεξ με προφυλάξεις κάθε φορά μπορεί να μειώσει την πιθανότητα μόλυνσης και να αυξήσει την ικανότητα της γυναίκας για υγιή εγκυμοσύνη στο μέλλον.

Το κάπνισμα είναι γνωστό ότι αυξάνει τον κίνδυνο έκτοπης εγκυμοσύνης, Ως εκ τούτου, η διακοπή του καπνίσματος επίσης μειώνει τον κίνδυνο.

Κάθε γυναίκα που πιστεύει ότι είναι έγκυος μετά από προηγούμενη έκτοπη κύηση πρέπει να ενημερώσει αμέσως τον γιατρό της. Αυτό θα επιτρέψει στον γιατρό να καθορίσει εάν η επόμενη εγκυμοσύνη είναι επίσης έκτοπη.