Όταν συντάξεις και αφορολόγητο παίρνουν την κατιούσα, στην κυβέρνηση εμφανίζουν σαν «θετικό αντίμετρο» την ελάφρυνση στην ειδική εισφορά αλληλεγγύης που ευνοεί ιδιαίτερα όσους ζουν με πάνω από 30.000 ευρώ το χρόνο (κερδίζουν όσα χάνουν από τη μείωση του αφορολογήτου ή και περισσότερα) αλλά δεν προσφέρει τίποτα σε όσους ζουν με τα μισά και λιγότερα! Με άλλα λόγια, οι παροχές και τα αντίμετρα θα τα πληρώσουν με θυσίες οι φτωχότεροι, ενώ θα ωφεληθούν οι πλουσιότεροι!
Ο Έλληνας υπουργός Οικονομικών κύριος Ευκλείδης Τσακαλώτος πάντως, μιλά για «προκαταρκτική» τεχνική συμφωνία με τους θεσμούς και όχι οριστικό «Staff Level Agreement» που κλείνει την β΄ αξιολόγηση, επειδή στο κείμενο το οποίο πήραν μαζί τους φεύγοντας οι δανειστές «υπάρχουν ακόμα πολλά σε παρενθέσεις και αγκύλες», δηλαδή δεν έχουν συμφωνηθεί και θα εξαρτηθούν από την διαπραγμάτευση για χρέος και μελλοντικά πλεονάσματα.
Ωστόσο, όπως είπε ο ίδιος ο υπουργός βγαίνοντας από τις διαπραγματεύσεις, «ολοκληρώσαμε την διαπραγμάτευση για την τεχνική συμφωνία και η ελληνική κυβέρνηση θα τα εφαρμόσει όλα» τα μέτρα, εκδίδοντας νόμους, υπουργικές αποφάσεις και εγκυκλίους.
Στην κυβέρνηση κάνουν ακόμα τον λογαριασμό,αλλά σε πολλά σημεία αυτός «δεν βγαίνει». Συγκεκριμένα:
-Πόσα νέα μέτρα λιτότητας θα ληφθούν
Ο κύριος Ευκλείδης Τσακαλώτος επέμενε και αφού τελείωσε η διαπραγμάτευση πως συμφωνήθηκε ότι «τα νέα μέτρα θα είναι 3,6 δισ. ευρώ» στην διετία 2019-2020. Εννοεί 1% του ΑΕΠ από συντάξεις το 2019 και 1% του 2020 από φόρους που, με το σημερινό ΑΕΠ των 180 δισ. ευρώ, υπολογίζονται σε 1,8 δισ + 1,8 δισ ευρώ αντίστοιχα.
Αν επιστρέψει όμως η χώρα σε ανάπτυξη, το 2019 και 2020 δισ. το ΑΕΠ της χώρας θα πρέπει να φτάνει ή να ξεπερνά τα 200 δισ. ευρώ (το ΔΝΤ υπολογίζει στο δικό του κείμενο το ΑΕΠ να φτάνει στα 195 δισ. ήδη από το 2018). Άρα ο κύριος Τσακαλώτος μιλά για μέτρα 3,6 δισ. ευρώ με τα δεδομένα του 2017 και όχι του 2019-2020 (που θα εσήμαινε 2% των 200 δισ. ή 4 δισ. ευρώ και άνω). Η διαφορά αυτή είναι μέτρα μισού ως και 1 δισ. ευρώ.
Επιπλέον στο προσχέδιο συμφωνίας οι δανειστές μιλούν για «καθαρή εξοικονόμηση» και όχι απλώς «περικοπές» 1%+1% του ΑΕΠ. Ο κύριος Τσακαλώτος δεν το αρνήθηκε. Αυτό σημαίνει όμως παραπάνω μέτρα από 3,6 δισ. ευρώ.
Για παράδειγμα, κόβοντας 1% του ΑΕΠ από το κονδύλι των συντάξεων του 2019, το κράτος εξοικονομεί μεν πχ 1,8 δισ. ευρώ το χρόνο, αλλά χάνει ταυτόχρονα εκκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ από άμεσους φόρους εισοδήματος και έμμεσους φόρους κατανάλωσης που θα πλήρωναν οι συνταξιούχοι αν δεν κοβόταν η σύνταξή τους.
Έτσι η «καθαρή εξοικονόμηση» για το Κράτος θα είναι μικρότερη από 1% του ΑΕΠ που θα έχει κοπεί από τις συντάξεις. Αντιθέτως, για να προκύψει «καθαρή εξοικονόμηση» 1% του ΑΕΠ («net savings» όπως ανέφεραν τα προσχέδια συμφωνίας των δανειστών MEFP, sMoU, TMoU) απαιτείται περικοπή συντάξεων πάνω από 2 δισ. ευρώ, ώστε να καλύψει και τις παράπλευρες απώλειες από την επιβολή των περικοπών στις συντάξεις –και αντίστοιχα φυσικά για τις αυξήσεις φόρων.
-Πόσο θα κοπούν οι συντάξεις το 2019
Η κυβέρνηση δεσμεύτηκε να ψηφίσει τις μειώσεις στις συντάξεις, αλλά οι δανειστές ζητούν και... νομικές εγγυήσεις ότι η μείωση της προσωπικής διαφοράς και των επικουρικών δεν θα βγει αντισυνταγματική!
Αμφιβολίες προκύπτουν όμως και για το πόσοι θα χάσουν και πόσα. Ανώτατος αξιωματούχος του υπουργείου Εργασίας έλεγε μόλις τελείωσαν οι διαπραγματεύσεις ότι «η μέση μείωση -με τα δεδομένα που έχω προλάβει να δω ως αυτήν τη στιγμή- είναι γύρω από το 9% συνολικά, και στις κύριες και στις επικουρικές συντάξεις. Το "δίχτυ προστασίας" θα κινηθεί κατά πάσα πιθανότατα στο 18%».
Μιλούσε δηλαδή για μέση μείωση 9% στις συντάξεις και μάξιμουμ μείωση 18%, αλλά άφηνε κάποια αμφιβολία για τα ποσοστά που ανακοινώθηκαν, αντί να αναφερθεί στο ακριβές ποσοστό που συμφωνήθηκε (όπως πχ το 22% όπως αναφερόταν στα προσχέδια της συμφωνίας).
Αμέσως μετά όμως, εστίασε την περικοπή 9% στις προσωπικές διαφορές και όχι σε ολόκληρη τη σύνταξη, λέγοντας: «Μέση μείωση στις προσωπικές διαφορές θα έχουμε 9%. Μην μπερδευτούμε! Το 18% αφορά την ανώτατη μείωση στη σύνταξη μέσω της μείωσης των προσωπικών διαφορών. Το 18% είναι το ανώτατο πλαφόν μείωσης στις κύριες συντάξεις και 18% θα είναι το ανώτατο όριο και στις επικουρικές. Η μέση μείωση 9% θα είναι μέση περικοπή στην προσωπική διαφορά».
Εκ των υστέρων και λόγω της ασάφειας που προκλήθηκε, από το υπουργείο Εργασίας διευκρίνιζαν ότι η μέση περικοπή 9% θα ισχύει για ολόκληρη την καταβαλλόμενη σύνταξη και όχι στο μέρος της «προσωπικής διαφοράς», που αποτελεί υποσύνολο της σύνταξης, καθώς «δεν βγαίνει αλλιώς το 1% του ΑΕΠ».
-Μείωση της Ειδικής Εισφοράς Αλληλεγγύης
Το μέτρο επελέγη σαν «αντίμετρο» της μείωσης του αφορολογήτου το 2020. Ενώ όμως χάνουν περίπου 600 ευρώ το χρόνο ή σχεδόν έναν ολόκληρο μισθό όσοι έμεναν αφορολόγητοι ως τώρα (με το αφορολόγητο να πέφτει από τα 8600 στα 5700 για τον άγαμο και από τα 9500 στα 6600 για τους τρίτεκνους και πολύτεκνους) κερδισμένοι βγαίνουν όσοι βγάζουν πολλαπλάσια!
Αν και εφόσον εφαρμοστούν τα «αντίμετρα», η νέα κλίμακα Εισφοράς Αλληλεγγύης που θα ψηφιστεί άμεσα θα προβλέπει:
α) Για όσους βγάζουν μηδέν έως 12.000 ευρώ το χρόνο, η εισφορά ήταν και παραμένει μηδενική. Άρα δεν πέρνουν πίσω τίποτα από όσα χάνουν, εκείνοι που ζουν με 500-750 ευρώ το μήνα και πλέον θα πληρώνουν φόρο 500-600 ευρώ ενώ ως τώρα δεν πλήρωναν τίποτα.
β) Για όσους δηλώνουν από 12.000 έως 20.000 ευρώ, η εισφορά που ήταν 2,2% μηδενίζεται. Θα έχουν κέρδος από λίγα ευρώ ζουν με 1.000 ευρώ το μήνα έως 440 ευρώ το χρόνο όσοι βγάζουν 1.650 ευρώ το μήνα.
γ) Όσοι δηλώνουν 20.001 έως 30.000 το χρόνο (δηλαδή έως 2500 ευρώ το μήνα) κερδίζουν έως και 500 ευρώ επιπλέον από τους προηγούμενους. Ο συντελεστής θα είναι μηδέν αντί 5% και κάποιος με εισόδημα 30.000 ευρώ το χρόνο δεν θα πληρώνει καθόλου εισφορά, ενώ πριν πλήρωνε 940 ευρώ το χρόνο! Κερδίζουν δηλαδή περίπου 300 ευρώ παραπάνω από όσα χάνουν από τη μείωση του αφορολογήτου.
δ) Τα οφέλη αυξάνονται για όσους βγάζουν 30.001 έως 40.000 ευρώ. Η εισφορά μειώνεται στο κλιμάκιο αυτό από 6,5% σε 5% και κερδίζουν έως και 150 ευρώ. Συνολικά γλιτώνουν έως 1.190 ευρώ το χρόνο.
ε) Μεγαλύτερα κέρδη θα δουν και όσοι βάζουν 40.001 έως 65.000 ευρώ. η εισφορά μειώνεται από 7,5% σε 7%. Όλοι ανεξαιρέτως όσοι βγάζουν από 5.400 ευρώ και πάνω κάθε μήνα, κερδίζουν έτσι 1.315 ευρώ το χρόνο από τις αλλαγές στην Εισφορά Αλληλεγγύης, δηλαδή υπερδιπλάσια από όσα χάνουν από τη μείωση του αφορολογήτου!
Με τη μείωση του αφορολογήτου θα καλυφθεί η μείωση του φόρου στα κέρδη των επιχειρήσεων από 29% σε 26%, αλλά και του συντελεστή 22% σε 20% για τα φυσικά πρόσωπα. Μόλις 200 εκατ. ευρώ (αντί 30%-40% ή έως και 1 δισ. ευρώ που είχε λεχθεί) θα μπορεί να φτάσει και η μείωση στον ΕΝΦΙΑ του 2020.
Όλα αυτά θα τελούν φυσικά υπό την αίρεση των δανειστών. Αν και εφόσον επιτευχθεί 3,5% πλεόνασμα το 2018 και εφόσον κριθεί «διατηρήσιμο και επαναλαμβανόμενο» και το 2019, θα μπορούν να ενεργοποιηθούν κάποια ή και όλα τα υπόλοιπα «αντίμετρα» της κυβέρνησης. Ωστόσο το ΔΝΤ προβλέπει πως το πλεόνασμα του 2018 θα είναι 2,2% και όχι 3,5%. Σε τέτοια περίπτωση, θα ληφθούν μέτρα λιτότητας 2,3% του ΑΕΠ το 2019 (4,5 δισ. ευρώ και άνω) αλλά οι «παροχές» δεν θα ξεπεράσουν τα 1,8 δισ. ευρώ.
Με βάσει αυτά, έχουν συμφωνηθεί:
Μέτρα επεκτατικής πολιτικής (δαπάνες του 2019)
-Επιδότηση ενοικίου: 600 εκατ. ευρώ σε σχεδόν τα μισά νοικοκυριά της χώρας που διαμένουν σε ενοίκιο ή έχουν στεγαστικό δάνειο με μηνιαία επιδότηση η οποία μπορεί να αγγίζει και τα 1000 ευρώ το χρόνο.
-Επιδόματα: Αυξάνει κατά 250 εκατομμύρια ευρώ ο προϋπολογισμός των οικογενειακών επιδομάτων που ανέρχεται σήμερα στα 650 εκατομμύρια ευρώ. Αυξάνει κατά 260 εκατ. ευρώ και ο προϋπολογισμό των επιδομάτων με στόχο την Καταπολέμηση της παιδικής φτώχειας.
-Σχολικά γεύματα: Στόχος να καλυφθεί το 50% των μαθητών του Δημοτικού και του Γυμνασίου. Αυξάνει κατά 50% ο συνολικός αριθμός παιδιών προσχολικής ηλικίας (0 - 4) που θα μπορούν δωρεάν να εγγραφούν σε βρεφονηπιακούς σταθμούς. Σήμερα δικαιούχοι είναι 90.000 παιδιά. Το 2019 οι θέσεις αυξάνονται σε 120.000 και το 2020 σε 135.000.
-Μείωση της συμμετοχής στη φαρμακευτική δαπάνη: Για εισοδήματα έως 700 ευρώ η συμμετοχή θα είναι μηδενική, ανεξαρτήτως ασθένειας. Για εισοδήματα από 700 έως 1.200 ευρώ η συμμετοχή μειώνεται κατά 50%.
