6.000 πυρκαγιές και 450.000 στρέματα καμένων εκτάσεων στη χώρα μας, και βρισκόμαστε ακόμα στα μισά της αντιπυρικής περιόδου.

Η κατάσταση βαίνει δραματική, με την κλιματική αλλαγή να μην συγχωρεί, αλλά και να καθιστά εν πολλοίς αναποτελεσματικές όλες τις ανθρώπινες προσπάθειες περιορισμού των πυρκαγιών. Η Μεσόγειος, πληρώνει το βαρύτερο τίμημα, όπως φάνηκε και αυτό το καλοκαίρι με ιδιαίτερη σφοδρότητα. Οι ειδικοί προειδοποιούν για ακόμη πιο δύσκολες καταστάσεις με μη αναστρέψιμα αποτελέσματα.

«Οι φετινές κλιματικές συνθήκες κατατάσσουν το φετινό καλοκαίρι ως το δυσκολότερο των τελευταίων δεκαετιών, όχι μόνο για την Ελλάδα αλλά για ολόκληρη τη Μεσόγειο. Το επιβεβαιώνουν οι μεγάλες πυρκαγιές που ξέσπασαν σε Ισπανία, Πορτογαλία, Ιταλία, Γαλλία και Τουρκία», ανέφερε μεταξύ άλλων ο υπουργός Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, Γιάννης Κεφαλογιάννης σε συνέντευξη που παραχώρησε στην εφημερίδα «Μακεδονία της Κυριακής».

Όπως είπε, η φετινή αντιπυρική περίοδος θεωρείται ήδη ιστορική καθώς σε ευρωπαϊκό επίπεδο, έχουν καεί περίπου 9 εκατομμύρια στρέμματα μέχρι σήμερα - o υψηλότεροw, όπως τόνισε, αριθμόw που έχει καταγραφεί ποτέ από το 2006.

Αναφορικά με την Ελλάδα ο κ. Κεφαλογιάννης επισήμανε ότι μέχρι στιγμής έχουν αντιμετωπιστεί σχεδόν 6.000 πυρκαγιές, οι περισσότερες εκ των οποίων, όπως σημειώνει, «αντιμετωπίστηκαν άμεσα» ενώ προσθέτει ότι ο τελικός απολογισμός θα γίνει στο τέλος της αντιπυρικής περιόδου.

«Βρισκόμαστε μετά τα μισά της αντιπυρικής περιόδου και ο Αύγουστος, όπως γνωρίζετε, είναι πάντα ένας μήνας με αυξημένο δείκτη επικινδυνότητας. Δεν προσφέρεται επομένως για απολογισμούς παρά μόνο για συνεχή εγρήγορση», σημείωσε.

Παράλληλα ο υπουργός υπογράμμισε ότι ο Ιούλιος του 2025 ήταν ένας από τους πιο ακραίους μήνες των τελευταίων 40 ετών με βάση τον ευρωπαϊκό δείκτη εκτίμησης επικινδυνότητας πυρκαγιών και προσέθεσε ότι στις 12 Αυγούστου ο δείκτης ξεπέρασε το ιστορικό ανώτατο όριο.

«Το Πυροσβεστικό Σώμα κλήθηκε μόνο στο τετραήμερο πριν τον Δεκαπενταύγουστο να αντιμετωπίσει 240 πυρκαγιές, έναν πρωτοφανή αριθμό. Μεγάλο μέρος αυτών των πυρκαγιών προήλθαν από εμπρησμό, όπως στην Πάτρα, τη Βόνιτσα, τη Ζάκυνθο. Ποιος μηχανισμός διεθνώς μπορεί να εγγυηθεί πλήρη άμυνα απέναντι σε αυτό το εκρηκτικό μείγμα κλιματικής κρίσης, ανθρώπινης αμέλειας και εγκληματικής δράσης;», ανέφερε.

Επιπλέον εξέφρασε την ευγνωμοσύνη του στα στελέχη του Πυροσβεστικού Σώματος, τους εθελοντές και συνολικά τον μηχανισμό πολιτικής προστασίας, που δίνουν, όπως είπε, «καθημερινά έναν δύσκολο αγώνα κάτω από συνθήκες ακραίας πίεσης»

Σχετικά με το τι πρέπει να αλλάξει ώστε η αντιμετώπιση των πυρκαγιών να είναι καλύτερη ο κ. Κεφαλογιάννης τόνισε ότι πρέπει να εστιάσουν περισσότερο στις αιτίες των πυρκαγιών ενώ προσέθεσε ότι «έχουν πλέον ωριμάσει οι συνθήκες για τη θεσμοθέτηση τοπικών σχεδίων πρόληψης». «Σχέδια που θα επιτρέπουν την ακριβή χαρτογράφηση των κινδύνων, τον καθορισμό προτεραιοτήτων, τον προγραμματισμό δράσεων, την καλύτερη αξιοποίηση εθελοντών και διαθέσιμων μέσων. Με αυτόν τον τρόπο, η πρόληψη θα γίνει ακόμη πιο στοχευμένη, πιο άμεση και αποτελεσματική σε τοπικό επίπεδο», υπογράμμισε ο υπουργός.

Ερωτηθείς γιατί η Βόρεια Ελλάδα και ειδικά η Κεντρική Μακεδονία αντιμετωπίζει τα τελευταία καλοκαίρια λιγότερα προβλήματα όσον αφορά τις πυρκαγιές ο κ. Κεφαλογιάννης είπε ότι κάθε περιοχή της χώρας έχει τις δικές της ιδιαιτερότητες ως προς τη μορφολογία, τη βλάστηση, το κλίμα και τη χρήση γης. «Μπορεί η Βόρεια Ελλάδα και η Κεντρική Μακεδονία να μην έχουν βρεθεί φέτος στο επίκεντρο μεγάλων πυρκαγιών, όπως άλλες περιοχές της χώρας, αυτό όμως δεν σημαίνει ότι ο κίνδυνος είναι μικρότερος ή ότι μπορούμε να εφησυχάσουμε. Η εμπειρία δείχνει ότι με τις κλιματικές συνθήκες που επικρατούν σήμερα, μια περιοχή μπορεί να περάσει από την "ασφάλεια" στην ακραία απειλή μέσα σε λίγες ώρες. Γι' αυτό και η στρατηγική μας είναι ενιαία για όλη τη χώρα: πρόληψη, ετοιμότητα και ταχεία απόκριση παντού, είτε μιλάμε για την Αττική, την Πελοπόννησο ή τη Μακεδονία», ανέφερε χαρακτηριστικά.

Παράλληλα έστειλε μήνυμα προς τους πολίτες να μην εφησυχάσουν καθώς όπως είπε βρισκόμαστε ακόμη στην καρδιά της αντιπυρικής περιόδου. «Καμία χαλάρωση, κανένας εφησυχασμός. Ο κρατικός μηχανισμός βρίσκεται σε διαρκή επιφυλακή, αλλά η αλήθεια είναι πως χωρίς την ενεργή συμμετοχή των πολιτών δεν μπορούμε να πετύχουμε όσα πρέπει. Ζητώ λοιπόν την προσοχή, υπευθυνότητα και συνεργασία όλων μας», σημείωσε.

Σχετικά με την συνεργασία με τους δήμους ο κ. Κεφαλογιάννης επισήμανε ότι η αντιμετώπιση των πυρκαγιών απαιτεί συνέργειες και συντονισμό. «Δεν συμφωνώ λοιπόν ότι η δημόσια κριτική μου στόχευε συλλήβδην στους δήμους. Η συντριπτική πλειονότητά τους συνεργάζεται στενά και στηρίζει με συνέπεια την κοινή προσπάθεια», υπογράμμισε ενώ αναφέρθηκε στην περίπτωση του Δήμου Πατρέων εξαπολύοντας εκ νέου τα πυρά του εναντίον του δημάρχου.

Τέλος αναφορικά με την κριτική της αντιπολίτευσης, ο υπουργός επισήμανε ότι «η αντιπολίτευση αντιμετώπισε και φέτος τις πυρκαγιές όχι ως μια εθνική πρόκληση αλλά ως μια ευκαιρία φτηνής αντιπολιτευτικής εκμετάλλευση». «Η χώρα χρειάζεται σοβαρότητα, τεκμηριωμένες προτάσεις και αίσθηση συλλογικής ευθύνης, όχι μηδενισμό και μικροπολιτικά παιχνίδια πάνω στις στάχτες», κατέληξε ο υπουργός.

Λαγουβάρδος: «Δραματικές στο περιβάλλον οι επιπτώσεις από τις πυρκαγιές»

Στο θέμα των επιπτώσεων των πυρκαγιών, στον ρόλο της κλιματικής κρίσης, αλλά και στις προτάσεις για την πρόληψή τους, αναφέρθηκε ο Κώστας Λαγουβάρδος, Διευθυντής Ερευνών του Αστεροσκοπείου Αθηνών.

Εύβοια: Εξετάζονται ανήλικα παιδιά και οι οικογένειές τους για τις πυρκαγιές

Μιλώντας στο ΕΡΤΝews, για τον ρόλο της κλιματικής κρίσης στο θέμα των πυρκαγιών, ο κ. Λαγουβάρδος θέλησε να τονίσει αρχικά από τα λίγα στοιχεία που έχουν στη διάθεσή τους οι ειδικοί, «αυτή την στιγμή έχουμε περίπου 450.000 στρέμματα καμένα, μέχρι τώρα, το οποίο είναι κοντά στον μέσο όρο των τελευταίων 20 ετών. Δηλαδή αν σταματούσαν οι φωτιές δεν έχουμε άλλες καμένες εκτάσεις, τις επόμενες εβδομάδες θα είμαστε κοντά στα κανονικά, αλλά αυτό πιθανότατα δεν θα συμβεί. Θα έχουμε φωτιές, γιατί διαχρονικά ξέρουμε ότι και η υπόλοιπη περίοδος χαρακτηρίζεται διαχρονικά από πυρκαγιές».

Για το ρόλο της κλιματικής κρίσης στο θέμα των πυρκαγιών, ο κ. Λαγουβάρδος είπε πως: «Να πούμε κατ’ αρχάς λίγα από αυτά τα στοιχεία, ότι αυτή τη στιγμή έχουμε περίπου 450.000 στρέμματα καμένα, μέχρι τώρα, το οποίο είναι κοντά στο μέσο όρο των τελευταίων 20 ετών.

Δηλαδή αν σταματούσαν οι φωτιές δεν έχουμε άλλες καμένες εκτάσεις, τις επόμενες εβδομάδες θα είμαστε κοντά στα κανονικά, αλλά αυτό πιθανότατα δεν θα συμβεί. Θα έχουμε φωτιές, γιατί διαχρονικά ξέρουμε ότι και η υπόλοιπη περίοδος χαρακτηρίζεται διαχρονικά από πυρκαγιές.

Μιλάμε για μια κατάσταση που είναι αρκετά δύσκολη και φέτος είναι η 5η χειρότερη επίδοση των τελευταίων 20 ετών. Βέβαια, πολύ μακριά από τις μεγάλες πυρκαγιές του 2007 ή το 2023. Ένα άλλο χαρακτηριστικό που βλέπουμε τα τελευταία χρόνια που έχουμε παρατεταμένα υψηλές θερμοκρασίες, να υπενθυμίσω εδώ τα τέσσερα από τα πέντε τελευταία καλοκαίρια, συμπεριλαμβανομένου και του φετινού, έχουμε πολύ μεγάλους καύσωνες σε διάρκεια στη χώρα μας, πράγμα το οποίο δεν είχε συμβεί ποτέ χρονικά, να πέσουν τόσοι πολλοί μέσα σε μία πενταετία. Είχαμε καύσωνες στο παρελθόν, αλλά όχι τόσο συχνά. Σίγουρα κάνουν πολύ πιο δύσκολη την ιστορία των πυρκαγιών».

Συνέχισε λέγοντας ότι: «Επίσης βλέπουμε να επεκτείνεται η αντιπυρική περίοδος και έχει πάρα πολύ σημασία γιατί κουράζονται οι πυροσβέστες πολύ νωρίτερα.

Πέρσι σας υπενθυμίζω είχα μια μεγάλη πυρκαγιά τέλος Σεπτεμβρίου στην Κορινθία που ήταν προς το τέλος της αντιπυρικής περιόδου και αυτό προφανώς δημιουργεί μία κόπωση καταρχάς στους ανθρώπους και φυσικά και στα μηχανήματα, σε όλη τη διαδικασία της πυρόσβεσης».

Ως προς την εμφάνιση πυρκαγιών στα όρια των αστικών ιστών, ο κ. Λαγουβάρδος σχολίασε πως: «Αυτό το είδαμε και για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά. Πέρσι το είχαμε στην περιοχή της Βόρειας Αττικής, η φωτιά έφτασε μέχρι το Χαλάνδρι, ουσιαστικά μέχρι το Πάτημα Χαλανδρίου.

Στο Αστεροσκοπείο καιγόταν πριν από ένα χρόνο εδώ απ’ έξω και φυσικά και φέτος στην Πάτρα με περιοχές στις οποίες είναι μέρος της πόλης, δεν είναι χωριά. Επομένως είναι ένα πρόβλημα, γιατί αυτό τώρα το βλέπουμε.
Τι σημαίνει αυτό;

Πρώτα καταστρέφεις ένα περιβάλλον όμορφο, πολύ κοντά σε μία πόλη. Η καμένη έκταση έχει σαν αποτέλεσμα, το είδαμε και με δορυφορικές μετρήσεις να ανεβαίνει η θερμοκρασία του εδάφους. Δηλαδή ακόμα και ένα χρόνο μετά, η περιοχή της Πεντέλης έχει στις ζεστές ημέρες 10 βαθμούς υψηλότερη θερμοκρασία στο έδαφος και πιθανόν 2 με 3 στον αέρα από ό,τι είχε πριν την πυρκαγιά.

Και εμφανίζεται ευαλωτότητα για τις βροχές.

Ως προς τον τομέα της πρόληψης, ανέφερε πως: «Για την πρόληψη σίγουρα χρειαζόμαστε να αξιοποιήσουμε καλύτερα τα επιστημονικά εργαλεία που έχουμε στη διάθεσή μας.

Εγώ θα πρότεινα να έχουμε πιο λεπτομερείς χάρτες επικινδυνότητας δασικών πυρκαγιών και όχι σε επίπεδο δασαρχείου ή νομού σε ορισμένες περιπτώσεις που υπάρχει τώρα, για να δούμε τις διαφοροποιήσεις που έχουμε σε μια περιοχή. Άρα και τη διάταξη των δυνάμεων. Νομίζω ότι αυτός ο χάρτης και αυτή η ανάλυση που είχε πριν από 25 χρόνια ήταν πρωτοποριακός, στα 25 χρόνια μετά νομίζω μπορούμε και έχουμε τη δυνατότητα και το κάνουμε να είμαστε πιο λεπτομερείς, όπως επίσης να αξιοποιήσουμε και άλλα εργαλεία που θα κάνουμε τη μετάδοση και την ταχύτητα που εξαπλώνεται ένα μέτωπο πυρκαγιάς».

Αναφερόμενος σε νέα στοιχεία που καταγράφονται στο θέμα των πυρκαγιών, ο κ. Λαγουβάρδος δήλωσε: «Μας ανησυχεί πάρα πολύ να βλέπουμε πυρκαγιές, για παράδειγμα πέρυσι να βλέπουμε τέλη Μαρτίου, σε περιοχές που κανονικά θα είχαμε χιόνι σε μεγάλο υψόμετρο, να έχουμε πυρκαγιές, δείχνουν ότι υπάρχει μια αλλαγή με αύξηση θερμοκρασίας, λιγότερο χιόνι το οποίο οδηγεί σε πυρκαγιές και σε σημεία που έχουν αυξημένη υγρασία και λογικά δεν θα έπρεπε να είχαμε πυρκαγιές.

Να βάλουμε εδώ και ένα άλλο παράγοντα σε πολλά από τα ελληνικά δάση, υπάρχει ξήρανση των δέντρων από κάποιους μύκητες. Αυτό σημαίνει πέρα από την μεγάλη καταστροφή που σημαίνει αυτό, ότι έχεις και περισσότερα ξηρά δέντρα μέσα σε περιοχές οι οποίες ήταν λιγότερο εύφλεκτες (…) προφανώς είναι κάτι το οποίο ανησυχητικό για το τι θα συμβεί τις επόμενες χρονιές. Πλέον το βλέπουμε σε κάποιες περιπτώσεις πιο συχνά, πυρκαγιές και σε τύπους δασών και υψόμετρα και περιοχές που δεν είχαμε πολλές και μεγάλες πυρκαγιές».