Στην Ιλιάδα ο Όμηρος παρουσιάζει τακτικά τμήματα βαρέως πεζικού να υποστηρίζονται από «πυρά» ελαφρών πεζών.
Οι Ανατολίτες ανέπτυξαν μικρούς σχηματισμούς βαρέως πεζικού και τοξοτών και σχηματισμούς τύπου “σπαραμπάρα” (σχηματισμός όπου οι άνδρες της πρώτης γραμμής έφεραν μεγάλες ασπίδες και δόρατα και όλοι οι άλλοι πίσω τους τόξα).
Από εκεί ορμώμενος και ο Αλέξανδρος – η Ιλιάδα αποτελούσε το “Ευαγγέλιό” του – σκέφθηκε τη δημιουργία της πειραματικής φάλαγγας. Κάθε σύνταγμα 256 ανδρών της πειραματικής φάλαγγας του Αλεξάνδρο, τασσόταν σε βάθος 16 ζυγών, εκ των οποίων οι άνδρες των τριών πρώτων ήταν οπλισμένοι με σάρισσες, οι άνδρες των επομένων με τόξα και αυτοί του τελευταίου πάλι με σάρισσες.
Επρόκειτο για έναν σχηματισμό που η φιλοσοφία ανάπτυξης του έγκειτο στη μίξη εκηβόλων και αγχεμάχων όπλων.Ένας τέτοιος σχηματισμός ήταν ουσιαστικά ακατάβλητος από επιθέσεις ιππικού, όχι όμως και βαρέως πεζικού.
Προφανώς επρόκειτο για έναν σχηματισμό αντιμετώπισης Ανατολιτών αντιπάλων οι οποίοι δεν διέθεταν αξιόμαχο πεζικό, αλλά ούτε επαρκή θωράκιση ώστε να αντιμετωπίσουν την βροχή βελών που ο σχηματισμός αυτός ήταν ικανός να εξαπολύσει.
Οι δε τρεις έμπροσθεν ζυγοί σαρισσοφόρων είχαν αρκετή ισχύ ώστε να αντιμετωπίσουν την κρούση ελαφρά οπλισμένων, πεζών, οι οποίοι άλλωστε για να πλησιάσουν προς κρούση θα είχαν προηγουμένως υποστεί σημαντική φθορά από τα βέλη.
Ο Αλέξανδρος πάντως δεν χρησιμοποίησε ποτέ σε μάχη τη πειραματική φάλαγγα, όπως και οι διάδοχοι και οι επίγονοί του.
