Τα κινητά τηλέφωνα μπορεί να έχουν αλλάξει τον τρόπο που επικοινωνούμε, αλλά στην κεντρική Αφρική, η μεγαλύτερη κληρονομιά τους είναι ο πόλεμος… και η εξολόθρευση των υπό εξαφάνιση ζώων.

Περισσότεροι από 4 εκατομμύρια άνθρωποι έχουν χάσει τη ζωή τους στην κεντρική Αφρική σε έναν πόλεμο για την απόκτηση του κοβαλτίου, ένα ανθεκτικό στη θερμότητα ορυκτό μετάλλευμα που χρησιμοποιείται ευρέως στα κινητά τηλέφωνα, τους φορητούς υπολογιστές και άλλα ηλεκτρονικά είδη.Το κοβάλτιο βρίσκεται στα τριών δισεκατομμυρίων ετών εδάφη της Rift Valley, μια περιοχή της Αφρικής.

Από αυτά τα μεταλλεύματα εξάγεται το ταντάλιο το οποίο και χρησιμοποιείται για την κατασκευή πυκνωτών τανταλίου μικροσκοπικών ηλεκτρονικών στοιχείων που υπάρχουν στις ηλεκτρικές συσκευές.

Το 80% των κοιτασμάτων αυτού του ορυκτού βρίσκονται στη Λαϊκή δημοκρατία του Κονγκό (DRC). Αυτή η ορεινή περιοχή ζούγκλας είναι το πεδίο μάχης αυτού που έχει ονομαστεί ο πρώτος παγκόσμιος πόλεμος της Αφρικής, έναν πόλεμο του Κογκολέζικου στρατού ενάντια σε έξι γειτονικές χώρες και των πολυάριθμων οπλισμένων φατριών.

Τα θύματα είναι κατά κύριο λόγο πολίτες. Ο λιμός και οι διάφορες ασθένειες έχουν σκοτώσει εκατοντάδες χιλιάδες κόσμου, ενώ λόγω του πολέμου δύο εκατομμύρια άνθρωποι έχουν χάσει τα σπίτια τους. Συχνά αναφερόμενος ως απλά ένας εθνικός πόλεμος, η σύγκρουση είναι στην ουσία μια μάχη για την κατοχή των φυσικών πόρων που επιδιώκονται από τα ξένα κεφάλαια, των διαμαντιών, του κασσίτερου, του χαλκού, του χρυσού και προ πάντων του κοβαλτίου.

Ο πόλεμος άρχισε το 1998 όταν οι κογκολέζικες επαναστατικές δυνάμεις, με την υποστήριξη της Ρουάντας και της Ουγκάντας, κατέλαβαν το ανατολικό Κονγκό και κινήθηκαν προς τις στρατηγικές περιοχές μεταλλείας, επιτιθέμενοι στους πληθυσμούς αυτών. Ο στρατός της Ρουάντα έκανε σύντομα τζίρο πάνω από 20 εκατομμύρια δολάρια μηνιαίως από το εμπόριο κοβαλτίου.

Ακόμη και σήμερα, ο πόλεμος συνεχίζεται παρά τη συμφωνία ειρήνης που υπογράφτηκε το καλοκαίρι του 2002. Συμφωνία η οποία και υπογράφτηκε έπειτα από τη δολοφονία του προέδρου του Κονγκό Laurent Kabila, τον Ιανουάριο του 2001, και μετά από πίεση που ασκήθηκε από τη Νότια Αφρική. Αλλά ενώ τα ξένα στρατεύματα έχουν επίσημα αποσυρθεί από το Κονγκό, οι εσωτερικές φατρίες παραμένουν στον πόλεμο.

Εξορύσσοντας τον μαύρο χρυσό

Το κοβάλτιο έχει μετασχηματίσει την οικονομία του Κονγκό. Οι αγρότες που μετατοπίζονται από τα εδάφη τους δεν έχουν άλλη επιλογή εκτός από το να συμμετέχουν στις «ταξιαρχίες» εξαγωγής κοβαλτίου. Η διαδικασία είναι όμοια με τη εξόρυξη χρυσού. Το κοβάλτιο βρίσκεται σκάβοντας κοιλώματα στις κοίτες των ποταμών, με τους εργάτες να ξύνουν τις βρωμιές για να βρουν το μετάλλευμα.

Διάφορες εκθέσεις έχουν γίνει για την καταπάτηση των δικαιωμάτων των ανθρώπων που δουλεύουν στα κατειλημμένα από τις επαναστατικές δυνάμεις ορυχεία, καθώς και για την πορνεία, που έχει πολλαπλασιαστεί. Κατ? εκτίμηση δύο εκατομμύρια άνθρωποι στο Κονγκό είναι φορείς του ιού του AIDS. Άνδρες, γυναίκες και παιδιά αναγκάζονται να οδηγηθούν στην εργασία σε μεταλλεία, τον πόλεμο και την πορνεία, ειδάλλως απειλούνται με βασανιστήρια, βιασμούς ή δολοφονίες.

Το κοβάλτιο καταλήγει από τα ορυχεία σε ειδικά ανταλλακτήρια που ελέγχονται και φορολογούνται από τους αντάρτες. Οι ξένοι έμποροι αγοράζουν έπειτα το μετάλλευμα και το στέλνουν στο εξωτερικό, συνήθως μέσω της Ρουάντα. Όλη η ποσότητα αγοράζεται από τρεις εταιρίες: Cabot (Αμερικάνικη), HC Starc(Γερμανική) και Nigncxia(Κινέζικη) που είναι και οι μόνες εταιρίες με την ικανότητα να μετατρέπουν το κοβάλτιο σε σκόνη τανταλίου. Η σκόνη αυτή πωλείται έπειτα στη Nokia, τη Motorola, την Compaq, τη Sony και άλλους κατασκευαστές για χρήση στα κινητά τηλέφωνα καθώς και άλλα προϊόντα.

Τον Δεκέμβριο του 2004, ο πρώην πρόεδρος της Cabot, Sam Bodman διορίστηκε γραμματέας του υπουργείου ενέργειας. Υπό την προεδρία του Bodman, από το 1987 έως το 2000, η Cabot ήταν μια από τις μεγαλύτερες ρυπογόνες εταιρίες της Αμερικής εκπέμποντας 60.000 τόνους αερομεταφερόμενων τοξικών εκπομπών ετησίως.

Οικολογικά αποτελέσματα του πολέμου

Η κύρια περιοχή μεταλλείας του κοβαλτίου μέσα στο Κονγκό περιέχει το εθνικό πάρκο Kahuzi Biega (KBNP), όπου ζει ένα σπάνιο είδος γορίλα προς εξαφάνιση. Η αποψίλωση του πάρκου λόγω της εξόρυξης μετάλλων έχει καταστρέψει ένα μεγάλο μέρος του βιότοπου του γορίλα αλλά και έχει οδηγήσει τον τοπικό πληθυσμό να εμπορεύεται το κρέας των ζώων αυτών με τους εργάτες και το στρατό από τα λατομία.

Ο πληθυσμός των γορίλων του KBNP μαζί με τον πληθυσμό στα παρακείμενα δάση Kasese, αντιπροσώπευσε το 86% του συνολικού πληθυσμού αυτού του είδους, πριν από τον εμφύλιο πόλεμο.

Σύμφωνα με μια έκθεση που δημοσιεύεται από το «Dian Fossey Gorilla Fund and the Born Free Foundation» τον Μαΐου του 2001, ο πληθυσμός των γορίλων του KBNP έχει πέσει κατακόρυφα από 8.000 ζώα το 1991 σε λιγότερο από 1.000 το έτος 2000, μια μείωση 85% σε μόνο 9 έτη.

Η έκθεση συνεχίζει: Οι ενδείξεις είναι ότι η βιοποικιλότητα της περιοχής Kahuzi-Biega έχει επικίνδυνα, αν όχι αδιόρθωτα, καταστραφεί?.

Αν συνεχίσουν οι γραφειοκρατικές καθυστερήσεις να αποτρέπουν την αποτελεσματική και έγκαιρη δράση, ο κόσμος θα έχει γίνει θεατής του πρώτου μεγάλου πιθήκου που οδηγείται στην στην εξαφάνιση, θύμα του πολέμου, της ανθρώπινης πλεονεξίας και της υψηλής τεχνολογίας.

Δημιουργώντας μια σύνδεση

Όλως τυχαίως δεν είναι περίεργο που αυτές οι πληροφορίες δεν περιλαμβάνονται στο εγχειρίδιο χρήσης του κινητού σας τηλεφώνου. Ίσως στα κινητά τηλέφωνα πρέπει να κολληθούν αυτοκόλλητες ετικέτες που να λένε: Προσοχή! Αυτή η συσκευή δημιουργήθηκε με πρώτες ύλες από την κεντρική Αφρική.

Τα υλικά αυτά που είναι σπάνια και μη ανακυκλώσιμα πωλήθηκαν για να χρηματοδοτήσουν έναν αιματηρό εμφύλιο πόλεμο και έχουν σχεδόν προκαλέσει την εξαφάνιση ενός απειλούμενου είδους. Οι άνθρωποι πρέπει να συνειδητοποιήσουν ότι υπάρχει μια άμεση σχέση μεταξύ των συσκευών που κάνουν τις ζωές τους περισσότερο άνετες και την τρομακτική πραγματικότητα της βίας, της αναταραχής και της καταστροφής που μολύνουν τον κόσμο μας.