Τέσσερις φορές τον χρόνο, οι αρχαίοι Έλληνες είχαν τις Διονυσιακές εορτές τους, από τις οποίες κατάλοιπο, κάπως αλλαγμένο, είναι οι σημερινές Απόκριες της εποχής μας.Στις γιορτές αυτές, οι πρόγονοί μας έπιναν, ευθυμούσαν, χόρευαν και οργίαζαν, ενώ το επικρατέστερο τραγούδι που τραγουδούσαν ήταν ο Διθύραμβος.Όσοι λάμβαναν μέρος στις τελετές αυτές μεταμφιέζονταν ποικιλοτρόπως. Ζώνονταν με δέρματα γιδιών και κατσικιών, αλλά και άλλων ζώων, ενώ το πιο περιζήτητο δέρμα ήταν του πάνθηρα. Σκέπαζαν τα πρόσωπά τους με προσωπίδα από ξύλο ή φύλλα, το χρωμάτιζαν με πηλό ή με ιζήματα από το βαρέλι του κρασιού. Άντρες και γυναίκες μεταμφιέζονταν σε Βάκχους, Θυάδες, Λήνες και ιδίως σε Σατύρους.Η συνήθεια να μεταμφιέζονται στις Διονυσιακές εορτές προήλθε και καθιερώθηκε κυρίως για δύο λόγους:Πρώτον, γιατί ο θεός Διόνυσος εθεωρείτο ότι περιτριγυριζόταν πάντα από ένα πλήθος Σατύρων, που, κατά τη μυθολογία, είχε διάφορες μορφές και χόρευε θορυβωδώς γύρω από αυτόν. Γι’ αυτό, άλλωστε, οι συμμετέχοντες προσπαθούσαν να μιμηθούν τους μαινόμενους Σατύρους, φορώντας δέρματα και κρούοντας κύμβαλα, όπως οι ιερείς της Κυβέλης. Έτσι, μετέτρεπαν τους χορούς τους σε χορούς Σατύρων και Μαινάδων, πράγμα που πίστευαν πως ευχαριστούσε τον θεό.Δεύτερος λόγος για την ύπαρξη των μεταμφιέσεων ήταν η λαχτάρα για το γλέντι, τη χαρά, την ευθυμία και το μεθύσι. Οι εορτάζοντες έδειχναν έτσι τη μεγάλη τους λατρεία για τον θεό του κρασιού και του κεφιού, γιατί όποιος δεν έπινε κρασί λογιζόταν ως ασεβής απέναντι στον Διόνυσο. Συνεπώς, δεν αργούσαν να παρεκτραπούν και να αρχίσουν τις ακρότητες και τις βωμολοχίες. Η προσωπίδα, επομένως, εξυπηρετούσε την ανάγκη να μπορούν να προβαίνουν σε ελευθεριότητες ή και σε ασχημοσύνες ακόμη, χωρίς να αναγνωρίζονται.Οι Διονυσιακές εορτές ήταν τεσσάρων ειδών:Εορτάζονταν κατά τον μήνα Ποσειδώνα (15 Δεκεμβρίου-15 Ιανουαρίου) στους διάφορους δήμους της Αττικής. Η λαϊκή αυτή γιορτή γινόταν με μεγάλη ευθυμία και θόρυβο. Την περισσότερη φασαρία την έκαναν οι φωνές, τα τραγούδια και οι χοροί των δούλων, που τη μέρα εκείνη απολάμβαναν απόλυτη ελευθερία.Πολλοί από τους πανηγυριστές αυτούς τριγύριζαν πάνω σε άμαξες μεταμφιεσμένοι, έσκωπταν και βωμολοχούσαν εναντίον παντός που θα συναντούσαν στον δρόμο τους. Από εκεί μας έμεινε και η φράση: “είπε τα εξ αμάξης”, που τότε το έλεγαν: “κώμος εξ αμαξών”.Κατά τη γιορτή αυτή γίνονταν και τα λεγόμενα “ασκόλια”, ένα παιγνίδι ψυχαγωγικό. Οι πανηγυριστές θυσίαζαν στον Διόνυσο έναν τράγο, από το δέρμα του οποίου κατασκεύαζαν έναν ασκό, τον οποίο, αφού φυσούσαν και φούσκωναν με αέρα, τον άλειφαν με λάδι και χόρευαν επάνω του επιδέξιοι χορευτές. Όποιος μπορούσε να χορέψει περισσότερη ώρα επάνω του, έπαιρνε ως νικητής το “γέρας”, που ήταν ένα ασκί γεμάτο με κρασί.Πραγματοποιούνταν τον μήνα Γαμηλιώνα (15 Ιανουαρίου-15 Φεβρουαρίου) κάτω από την Ακρόπολη, στον ναό του Ληναίου Διονύσου, κοντά στο Διονυσιακό Θέατρο. Η πομπή του κόσμου τελούνταν με μεγαλοπρέπεια. Διοργανώνονταν αγώνες, θυσιαζόταν ένας τράγος στον ναό του Διονύσου και χόρευαν έναν ιδιαίτερο χορό, συνοδεία συγκεκριμένων τραγουδιών, που ονομαζόταν τραγικός.Λάμβαναν χώρα κατά τον μήνα Ανθεστηριώνα (15 Φεβρουαρίου-15 Μαρτίου) και διαρκούσαν για τρεις μέρες. Κάθε μία από αυτές τις τρεις μέρες είχε και τη δική της ονομασία:Τα Πιθοίγια: τη μέρα αυτή ανοίγονταν τα πιθάρια, που είχαν το νέο κρασί.Οι Χόες: τη μέρα αυτή γινόταν διαγωνισμός για το ποιος θα έπινε τα περισσότερα ποτήρια κρασί. Εκείνος που θα ανακηρυσσόταν νικητής, θα έπαιρνε για βραβείο ένα ασκί γεμάτο κρασί και ένα χρυσό στεφάνι.Οι Χύτροι: τη μέρα αυτή οι πανηγυριστές πρόσφεραν στον Διόνυσο και στον Χθόνιο Ερμή, μέσα σε πήλινες χύτρες, ψημένους καρπούς και λουλούδια ως θυσία υπέρ των ψυχών των νεκρών, κάτι σαν τα δικά μας κόλλυβα.Στα Ανθεστήρια συμμετείχαν και όλοι οι δούλοι με πλήρη ελευθερία και με την άδεια των αφεντάδων τους.Αυτή ήταν η σπουδαιότερη γιορτή στην αρχαία Αθήνα, ίση σχεδόν με τα Μεγάλα Παναθήναια και πραγματοποιούνταν τον μήνα Ελαφηβολιώνα (15 Μαρτίου-15 Απριλίου). Με μεγάλη πομπή και με διθυράμβους, το πλήθος συνόδευε έναν ωραίο νεανία, που ήταν μεταμφιεσμένος σε Διόνυσο, μαζί με ένα ξόανο του θεού. Αφού τον περιέφεραν σε όλη την πόλη, τον πήγαιναν κατόπιν στον μικρό ναό του Ελευθερίου Διονύσου.Στη γιορτή αυτή συνέρρεαν χιλιάδες άνθρωποι, όχι μόνο από την Αθήνα και την Αττική, αλλά και απ’ όλη την Ελλάδα. Προέδρευε ο Επώνυμος Άρχοντας κι αυτός έδινε τη σειρά στους ποιητές να απαγγείλουν τα δράματά τους.Οι νικητές τραγωδοί στεφανώνονταν με χρυσά στεφάνια. Αποδίδονταν χάρες και τιμές σε όσους ευεργέτησαν την πόλη ή σε όσους διέπρεψαν στον τομέα τους. Ακόμη, παραχωρούνταν χάρες και σε κάποιους καταδίκους των φυλακών. Ο Δημοσθένης μας πληροφορεί ότι τιμούνταν και εκείνοι που είχαν ξεχωρίσει για το ήθος, την καλοκαγαθία και τις αρετές τους.Η είδηση δημοσιεύθηκε στο περιοδικό “ΜΠΟΥΚΕΤΟ”, στις 01/03/1928…
