Πολυάριθμες είναι οι περιπτώσεις των ζώων, ειδικά του λιονταριού, που γίνονται φίλοι και συμβοηθοί των Αγίων στην έρημο.

Ο Άγιος Μακάριος ο Αιγύπτιος χαρίζει σύνεση στην ύαινα, της δείχνει το σωστό και ορθό δρόμο και εκείνη τον αποδέχεται. ‘‘Συνθηκολογεί’’ με τον Άγιο ν’ ακολουθήσει όσα εκείνος της προτρέπει…

Παρόμοια περίπτωση επίσης έχουμε και με ένα βουβάλι, το οποίο ακολουθεί τον Άγιο υπακούοντας στο κέλευσμά του…

Χαρακτηριστικές είναι στο βίο του Αγίου Θεοδώρου του Συκεώτου, όπου ο Άγιος συχνά ημερεύει τα ζώα και συνεργάζεται μ’ αυτά στην επίτευξη κάποιου έργου. Ο Όσιος Κόπριος ημερεύει διά της προσευχής μία άγρια αρκούδα και αργότερα τη χρησιμοποιεί στη διακονία του και συνεργάζεται μαζί της.

Τα λιοντάρια συμβιώνουν στην έρημο, στα όρη, στις σπηλιές με τους Αγίους ασκητές. Το λιοντάρι βγαίνοντας από την έρημο γίνεται συμβοηθός, στην συγκεκριμένη περίπτωση, του Οσίου Ζωσιμά στην ταφή της Οσίας Μαρίας της Αιγυπτίας. Οι Άγιοι, πολλές φορές, όχι μόνο συμφιλιώνονται καί συνεργάζονται με τα ζώα οι ίδιοι, αλλά καί τις μεταξύ των ζώων διαμάχες συμφιλιώνουν καί ειρηνεύουν διώχνοντας κάθε πονηρό πνεύμα καί πάθος. Ακόμα καί με την επίκληση καί μόνο του ονόματος του Αγίου από κάποιον πιστό Χριστιανό πετυχαίνεται το ίδιο. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα του λιονταριού με κάποιο γαϊδούρι στο βίο του αγίου Θεοδοσίου του Κοινοβιάρχου.

Πολλά επίσης ζώα συμπροσεύχονται με τον Άγιο, όπως το ποίμνιο του Αγίου Ιωάννη του Κουκουζέλη, το οποίο σταματά να βόσκει συνεπαρμένο από τη Θεία Χάρη την στιγμή που ο Άγιος υμνεί καί δοξολογεί το Δημιουργό Θεό. Άλλα πάλι ζώα έρχονται ν’ ανακουφίσουν καί να παρηγορήσουν τον Άγιο από την άσκηση καί τις θλίψεις του. Το πουλί διώχνει με το κελάηδημά του τη θλίψη καί τον πόνο του Οσίου Ακακίου του Καυσοκαλυβίτου. Μερικά απ’ αυτά φέρνουν τροφή στην έρημο, όπως ο κόρακας για εβδομήντα χρόνια έφερνε κάθε μέρα ψωμί στον Όσιο Παύλο το Θηβαίο, ενώ προσέφερε διπλό μερίδιο όταν επισκέφθηκε τον Όσιο ο Άγιος Αντώνιος.

Παρόμοιο περιστατικό με τα προαναφερόμενα έχουμε καί στο βίο του Αγίου Ιερωνύμου, πού νηστεύει, χωρίς να φάει τίποτα, ολόκληρες βδομάδες, προσπαθώντας να δαμάσει έτσι την επαναστατημένη σάρκα του καί να έρθει η ειρήνη στην ψυχή του. Καθημερινώς κλαίει, προσεύχεται στον Κύριο καί πολεμάει εναντίον των παθών για να γλιτώσει, όπως λέει ο ίδιος, από το πυρ της κολάσεως. Αλλά δεν είναι μόνος του στην έρημο, περιστοιχίζεται από άγρια θηρία καί φρικαλέα ερπετά, που συμπάσχουν στη λύπη του καί στο καθημερινό του μαρτύριο.

Εκτός απ’ αυτά, σπουδαίες περιπτώσεις ζώων, ειδικά του λιονταριού, όπως προείπαμε, είναι το ζώο να μετέχει στο μαρτύριο του Αγίου. Ενώ πιέζεται το λιοντάρι να κατασπαράξει τον Άγιο, βλέποντας όμως το φυσικό πρόσωπο του Αγίου να ακτινοβολεί τη Θεία Χάρη γίνεται ημερότερο του προβάτου. Εντυπωσιακή η περίπτωση του Αγίου Ανίκητου.

Συχνά ο Άγιος με την άσκησή του, με την προσευχή καί την νηστεία του δαμάζει την αγριότητα των ζώων, τα διδάσκει καί τα παιδαγωγεί. Ο Δανιήλ φράζει τα στόματα των λεόντων με την εγκράτεια, την προσευχή καί τη νηστεία του.

Με τη Θεία Χάρη καί τα Θεία χαρίσματα ο ασκητής Άγιος, επειδή μέσα του κατοικεί καί αναπαύεται ο Θεός, όχι μόνο τα αισθητά, αλλά καί τα νοητά θηρία υποτάσσει. Στο Βίο του Αγίου Λαζάρου του Γαλησιώτου, έχουμε παρόμοιο περιστατικό με ένα ζευγάρι αρκούδες, οι οποίες ενώ έρχονται να κατασπαράξουν τον Άγιο, προσευχόμενος προς τον Θεό για να σωθεί τις ημερεύει!

Η οικειότητα των Αγίων με τα ζώα είναι τόσο συνηθισμένο φαινόμενο στην καθημερινή τους ζωή πού τίποτα δεν φοβούνται, χρησιμοποιούν αυτά χωρίς ενδοιασμούς σε κάθε τους ανάγκη. Ο Άγιος Παχώμιος χρησιμοποιεί τους κροκοδείλους ως μέσο μεταφορικό για να τον μεταφέρουν στην απέναντι όχθη.

Ο διάβολος πολλές φορές χρησιμοποιεί τη μορφή ζώων, για να οδηγήσει σε πλάνη τον Άγιο καί να τον περιπαίξει, γιατί μετά την πτώση διασπάστηκε η αρμονία ζώου καί ανθρώπου, φύσεως γενικότερα καί ανθρώπου, Έτσι τα ζώα, η φύση, αντιδρούν στις θελήσεις καί στις επιθυμίες του ανθρώπου.

Μετασχηματιζόμενοι οι δαίμονες σε θηρία καί ερπετά, λιοντάρια, αρκούδες, λεοπαρδάλεις, φίδια, σκορπιούς καί λύκους προσπαθούν να παρασύρουν τον άνθρωπο εκεί που θέλουν αυτοί… Ενδεικτικά στο βίο του Αγίου Κωνσταντίνου του εξ Ιουδαίων, (ο διάβολος) παίρνει τη μορφή του λύκου πού φέρει το πάθος του θυμού καί της αγριότητας, για να μπορεί έτσι να εκφοβίσει τον Άγιο και να τον κατασπαράξει. Αλλά οι Άγιοι με την προσευχή καί την άσκηση, καί με την Χάρη του Αγίου Πνεύματος λαμβάνουν το χάρισμα της διακρίσεως καί έτσι έχουν τη δυνατότητα να ξεχωρίζουν τα μηχανεύματα καί το σκοπό του καθενός. Ο Άγιος Αντώνιος πάντα με ψυχική εγρήγορση αντιμετώπιζε αυτούς… δεν φοβόταν τίποτα και ούτε δειλίαζε, αλλά αντιθέτως τους δαίμονες έδιωχνε και τα άγρια θηρία ημέρευε και ειρήνευε.

Βλέπουμε πώς το Άγιο Πνεύμα χαριτώνει τους Αγίους με τη Θεία χάρη, ώστε οι Άγιοι να οικειοποιούνται τη φύση. Τους διδάσκει την αγάπη για κάθε κτίσμα καί η ψυχή συμπάσχει για κάθε ύπαρξη, αγαπά καί συμπονεί ακόμα καί τους εχθρούς καί τα δαιμόνια, γιατί εξέπεσαν από το αγαθό καί την αρετή. Ενώ ο διάβολος προσπαθεί να βρει τεχνάσματα να ξεγελάσει τον άνθρωπο, τον ασκητή, ο Άγιος εντείνει πνευματικά τις προσπάθειες του καί διαρκώς γρηγορεί.

Πηγή: «Οι Άγιοι και το φυσικό περιβάλλον» του Σωτηρίου Ι. Μπαλατσούκα