Επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο UCLA και το Πανεπιστήμιο του Τελ Αβίβ μελετώντας ασθενείς που έπασχαν από υπερκόπωση βρήκαν ότι ο εγκέφαλός τους ήταν πιο αργός και λιγότερο αποτελεσματικός στην αντίληψη και στην αξιολόγηση οπτικών εικόνων.

Η επίδραση αυτής της νευρολογικής επιβράδυνσης συγκρίθηκε άμεσα με την οδήγηση υπό την επήρεια οινοπνεύματος. Με την εισαγωγή ηλεκτροδίων στον εγκέφαλο των ασθενών και τη μέτρηση των αποκρίσεων των 1.500 εγκεφαλικών κυττάρων σε περιοχές που επεξεργάζονται την οπτική αντίληψη και τη μνήμη, οι ερευνητές βρήκαν ότι τα υποκείμενα έγιναν λιγότερο ικανά να μεταφράσουν τα «οπτικά ερεθίσματα σε συνειδητή σκέψη».

Ο δρ. Itzhak Fried, επικεφαλής της έρευνας, δήλωσε ότι χρειάζεται να βρεθεί τρόπος να ελέγχονται με κάποιο τρόπο νομοθετικά οι κουρασμένοι οδηγοί: «Η έντονη κόπωση ασκεί παρόμοια επίδραση στον εγκέφαλο με την υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ. Ωστόσο, δεν υπάρχουν νομικά ή ιατρικά πρότυπα για την αναγνώριση των οδηγών που είναι υπερβολικά κουρασμένοι με τον ίδιο τρόπο που αναγνωρίζουμε τους μεθυσμένους οδηγούς».

Ο Fried ανέφερε ότι οι νευρώνες στον εγκέφαλο των υποκειμένων της έρευνας «ανταποκρίθηκαν αργά και ενεργοποιήθηκαν πιο αδύναμα, ενώ οι μεταδόσεις των εντολών καθυστέρησαν περισσότερο από το συνηθισμένο». Σύμφωνα με τα ευρήματα, στο τιμόνι ενός αυτοκινήτου, η αντίληψη και οι οπτικές διεργασίες επιβραδύνονταν όταν ο οδηγός ήταν κουρασμένος: «Η ίδια η διεργασία του να δεις έναν πεζό επιβραδύνεται στον υπερβολικά κουρασμένο εγκέφαλο του οδηγού», είπε ο Fried. «Χρειάζεται περισσότερο χρόνο για να καταγράψει αυτό που αντιλαμβάνεται».

Οι ερευνώμενοι κλήθηκαν να κατηγοριοποιήσουν μια ποικιλία εικόνων το συντομότερο δυνατό και οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι «καθώς αυτοί επιβράδυναν τη διαδικασία, τα εγκεφαλικά κύτταρα τους το έκαναν επίσης». Αυτή η τελευταία μελέτη ακολουθεί προηγούμενη έρευνα που κατέληξε σε παρόμοια συμπεράσματα. Σύμφωνα με μια μελέτη του αμερικανικού ιδρύματος AAA για την Ασφάλεια της Κυκλοφορίας, η απώλεια μόλις μιας δύο ωρών ύπνου τη προηγούμενη νύχτα θέτει τους οδηγούς σε σχεδόν διπλάσιο κίνδυνο σύγκρουσης σε σύγκριση με εκείνους που έχουν κοιμηθεί τις προτεινόμενες επτά ή περισσότερες ώρες.

Η μελέτη επίσης διαπίστωσε ότι η έλλειψη ύπνου έχει παρόμοια αποτελέσματα με την υπερβολική κατανάλωσή αλκοόλ, δηλαδή βραδύτερους χρόνους αντίδρασης και μικρότερη διάρκεια προσοχής. Σε ανασκόπηση των αιτιών για 4.751 τροχαία ατυχήματα στις ΗΠΑ, η έρευνα διαπίστωσε ότι η υπνηλία του οδηγού προκάλεσε το 7% όλων των ατυχημάτων και το 21% όλων των θανατηφόρων ατυχημάτων. Σε αντίστοιχη έρευνα σε 19 χώρες της Ευρώπης τα ευρήματα προσδιόρισαν ότι ένα στα πέντε ατυχήματα οφείλονται σε υπνηλία, καθώς πάνω από το 30% των Ευρωπαίων κοιμάται λιγότερες από τις επτά συνιστώμενες ώρες.

Ο δρ. David Yang, διευθύνων σύμβουλος της AAA είπε: «Δεν μπορεί να σου λείπει ύπνος και να περιμένεις να βρίσκεσαι σε θέση να λειτουργήσεις με ασφάλεια πίσω από το τιμόνι. Η έρευνά μας δείχνει ότι ένας οδηγός που έχει κοιμηθεί για λιγότερο από πέντε ώρες αντιμετωπίζει κίνδυνο σύγκρουσης συγκρίσιμο με κάποιον που οδηγεί μεθυσμένος».