Η Ελλάδα δεν έχει καμία σχέση με τη χώρα που ήταν πριν από ακριβώς 10 χρόνια, τόνισε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, μιλώντας απόψε στην εκδήλωση του ECONOMIST IMPACT.

Στο πάνελ μαζί με τον πρωθυπουργό ήταν ο καθηγητής οικονομικών στο Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Μασαχουσέτης (ΜΙΤ), κάτοχος βραβείου Νόμπελ Οικονομικών Επιστημών (2024), Νταρόν Ατσέμογλου.

Από τη συζήτηση των δύο προσκεκλημένων αναδείχθηκε ένας βαθύς προβληματισμός για την πορεία και τις επιπτώσεις που θα έχει η Τεχνητή Νοημοσύνη στις σύγχρονες κοινωνίες, και στους πολίτες, ενώ τέθηκαν και ζητήματα που αφορούν την ποιότητα της δημοκρατίας στον σύγχρονο κόσμο.

Ο κ. Μητσοτάκης, ερωτώμενος από τον συντονιστή της συζήτησης και κορυφαίο στέλεχος του The Economist, Daniel Franklin, για την κατάσταση της Ελλάδας και του κόσμου, ανέφερε που ήταν η χώρα πριν από 10 χρόνια την ίδια μέρα, μια εβδομάδα πριν από το δημοψήφισμα, και είπε ότι η Ελλάδα ζούσε «σε μια εποχή που κατέβαινε στα σκαλιά της αβύσσου με κίνδυνο εξόδου από το ευρώ» και ότι «το αποτέλεσμα εκείνου του πειράματος ήταν το τρίτο πρόγραμμα και η χώρα παρουσίασε περαιτέρω απόκλιση από τους στόχους της».

Έπειτα από έξι χρόνια τα δημοσιονομικά μας βρίσκονται σε τάξη, είπε ο κ. Μητσοτάκης και ανέφερε ότι «δανειζόμαστε πιο φτηνά από την Ιταλία, ενώ παράγουμε πρωτογενή πλεονάσματα, και μπορούμε να υλοποιήσουμε πολιτικές φιλικές προς την ανάπτυξη και την αύξηση των θέσεων εργασίας». Τόνισε ότι είναι οπαδός της συμπεριληπτικής ανάπτυξης και σημείωσε πως η πρόοδος πρέπει να διαχέεται ισότιμα για την κοινωνία.

Ο κόσμος είναι διαφορετικός απ' ότι πριν από χρόνια, είπε και ανέφερε πως όσα διαμορφώθηκαν μετά τον πόλεμο δεν ισχύουν. Τόνισε ότι οι ευρωπαίοι ηγέτες έχουν ευθύνη να εξασφαλίσουν ότι η ενωμένη Ευρώπη θα προχωρήσει σε αλλαγές σε έναν κόσμο πολυπολικό που θα της επιτρέψουν να μείνει ανταγωνιστικοί.

Ερωτώμενος για την κ. Μέρκελ είπε ότι θα τη δει αύριο, και χαρακτήρισε ενδιαφέρον το τι πιστεύει η ίδια για την πρόοδο που κατέγραψε η Ελλάδα και εξέφρασε την ελπίδα να αναγνωρίσει την πρόοδο που, όπως είπε, έκανε η χώρα. Είπε ότι η κ. Μέρκελ «συνέβαλε, ώστε τα πιο επιθετικά σχέδια κάποιων για έξοδο της Ελλάδας από την ευρωζώνη δεν θα υλοποιούνταν», ενώ επισήμανε ότι συμφώνησε στη θέσπιση του Ταμείου Ανάκαμψης και κατάλαβε ότι η Ευρώπη έπρεπε να κάνει κάτι άμεσα δραστικό για ανακόψει την ύφεση μετά την πανδημία.

Προσέθεσε ότι η Ελλάδα είναι μπροστά από πολλές χώρες της Ευρώπης ως προς την ψηφιακή πρόοδο και είπε ότι χρειάζεται αποδοτική δημόσια διοίκηση, που δεν θα κάνει χάρες, και δεν θα διαχειρίζεται τους ανθρώπους ανάλογα με τι ψηφίζουν, και η τεχνολογία μπορεί να παίξει ρόλο σε αυτό.

Στη συνέχεια, το λόγο πήρε ο κ. Ατζέμογλου, ο οποίος εξέφρασε τον βαθύτατο προβληματισμό του για τις επιπτώσεις της Τεχνητής Νοημοσύνης στις κοινωνίες. Έκανε λόγο για ορισμένες μεγάλες τάσεις σήμερα στον κόσμο που, όπως είπε, κάθε μια εξ αυτών προκαλεί μεγάλη ανατροπή και μπορεί να αλλάξει την εικόνα του πολιτισμού μας με δραματικό τρόπο.

Είπε ότι τον κρατά ξύπνιο η Τεχνητή Νοημοσύνη τόσο για θέματα παραγωγικότητας και εργασίας όσο και για πολλά άλλα, εξέφρασε τον προβληματισμό του για το ότι «βλέπουμε πως η δημοκρατία σήμερα δεν είναι η μόνη επιλογή για πολλούς και υπάρχουν τεράστιες απειλές στην παγκόσμια συνεργασία», ενώ αναφέρθηκε με προβληματισμό στη δημογραφική εξέλιξη και σημείωσε ότι πλέον αρχίζει να μειώνεται ο παγκόσμιος πληθυσμός και κάποιες χώρες θα γερνούν πολύ περισσότερο. Τέλος, σημείωσε ότι για τον ίδιο πληγή είναι η κλιματική αλλαγή που θα έχει μεγάλες επιπτώσεις.

Οι επιλογές που θα κάνουμε τώρα έχουν μεγάλη σημασία σε επίπεδο διακυβέρνησης, εάν θα έχουμε επιπτώσεις στις επιχειρήσεις, και πώς η δημοκρατία θα αλλάξει, θα επηρεάσει τις επιχειρήσεις, οι επιπτώσεις για την κοινωνία των πολιτών που παίζουν κρίσιμο ρόλο για τη δημοκρατία, είπε.

Τόνισε ότι δεν ξέρουμε το μέλλον της Τεχνητής Νοημοσύνης και είπε ότι το πιο σημαντικό θα είναι η προέκτασή της στις θέσεις εργασίας. Μερί τώρα -είπε- ο μόνος σίγουρος τρόπος για την κοινωνία ήταν να δημιουργήσουμε καλοπληρωμένες θέσεις εργασίας, και αν αρχίσουμε να καταργούμε τις θέσεις με την Τεχνητή Νοημοσύνη αυτό θα σοκάρει τον κόσμο.

Σύμφωνα με τον ίδιο, στα μάτια του κόσμου η δημοκρατία δεν υλοποίησε τις υποσχέσεις της για ευημερία για όλους και διασταυρώνεται με τη νέα παγκόσμια τάξη.

«Χρειαζόμαστε καλύτερη παγκόσμια διακυβέρνηση», είπε ο κ. Ατζέμογλου εκτιμώντας ότι ζούμε σε ένα κόσμο που η κλιματική αλλαγή θα αλλάξει μοντέλα κατανάλωσης η δημογραφική αλλαγή θα φέρει αλλαγές σε θέματα, όπως η δημόσια υγεία και άλλα, και οι εταίρείες που θα αδράξουν την ευκαιρία και καταλάβουν την αγορά και τις νέες δυνατότητες, θα εξελιχθούν και θα δημιουργήσουν θέσεις εργασίας.

«Ανάλογα πώς αντιλαμβάνεσαι την τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να την αξιοποιήσεις», είπε.

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης, από την πλευρά του, τόνισε ότι η διακυβέρνηση της φιλελεύθερης δημοκρατίας είναι όλο και περισσότερο προκλητική για διάφορους λογους, και σύνθετα προβλήματα ζητούν σύνθετες λύσεις.

«Στην Ελλάδα έχουμε πλειοψηφία που είναι πολυτέλεια στην Ευρώπη που έχουμε συνασπισμούς που δυσκολεύουν τα πράγματα. Υπάρχει ανταγωνισμός μοντέλων διακυβέρνησης, που παρουσιάζονται πιο αποτελεσματικά στο τι δίνουν στο κοινό, ενώ συμπλήρωσε ότι «κρινόμαστε από τα αποτελέσματα που φέρνουμε» και ότι η ειλικρίνεια χρειάζεται στην πολιτική, οι καιροί είναι προκλητικοί, η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να αξιοποιηθεί ώστε να γίνει πιο αποτελεσματική η διακυβέρνηση, η ΑΙ μπορεί να βοηθήσει δημόσιους υπαλλήλους να γίνουν αποτελεσματικοί.

Προσέθεσε ότι δεν ξέρουμε την ταχύτητα με την οποία αυτές οι δουλειές θα καταργηθούν ή θα αλλάξουν αλλά πολλές απο αυτές μπορούν να αντικατασταθούν από την ΑΙ, όπως αυτά τα ρομπότ που βλέπουμε στην Κίνα που μπορούν να αλλάξουν πολλούς υπαλλήλους.

«Μια τεχνολογία, που δεν δημιουργεί θέσεις, αλλά καταργεί αρκετές, θα έχει επιπτώσεις στην κοινωνική ασφάλιση στα συστήματα υγείας, και το ερώτημα είναι ποιος θα πληρώσει για όλα αυτά. Θα πληρώνουν τα ρομπότ φορολογία και ασφάλιση; Αν καταστραφεί μια δουλειά, αυτές οι εισφορές θα λείψουν, οι συντάξεις πληρώνονται από τις εισφορές», είπε ο πρωθυπουργός προσθέτοντας ότι υπάρχει σκεπτικισμός για τη ρύθμιση αυτής της τεχνολογίας σε όλο τον κόσμο. Αποκάλυψε ότι υπάρχει στην ΕΕ ένα προσχέδιο διασφάλισης αυτής της τεχνολογίας, ώστε να σέβεται τις αρχές της Ευρώπης.

Το λόγο πήρε ξανά ο κ. Ατζέμογλου, ο οποίος είπε ότι η ΑΙ είναι ένα μονοπάτι το οποίο τροφοδοτείται από την επιθυμία που έφερε τον αυτοματισμό των κοινωνικών διαδικασιών. Με την ΑΙ, οι θέσεις γραφείου θα έχουν επιπτώσεις όταν μπει στο παιχνίδι και η Γενική ΑΙ, θα εξαλειφθούν πολλές δουλειές γραφείου, αλλά θα δημιουργηθούν άλλου είδους θέσεις. Χρειάζεται, είπε, ρυθμιστικό πλαίσιο από τις κυβερνήσεις να μειωθούν οι επιπτώσεις.

«Εχουν μεγάλες ευθύνες οι κυβερνήσεις, και κάθε κυβέρνηση μπορεί να κάνει σημαντικά βήματα γιατί δεν είμαστε ακόμη στο αποκορύφωμα της ενδυνάμωσης της ΑΙ, ενώ -είπε- ότι χρειαζόμαστε τη συνεργασία της Κίνας σε πολλά θέματα, αλλά σήμερα η συζήτηση για την ΑΙ μας οδηγεί σε ένα συγκρουσιακό περιβάλλον.

Ο κ. Μητσοτάκης αναφέρθηκε στο θέμα των δασμών, και πώς επηρεάζουν τη σχέση ΗΠΑ-Ευρώπης και Κίνας, και εκτίμησε ότι «τα περιεχόμενα μιας συμφωνίας Ευρώπης και ΗΠΑ θα ολοκληρωθούν μέχρι τις 9 Ιουλίου». Είπε ότι θα ήταν πολύ αισιόδοξο να ελπίζουμε σε μηδενικούς δασμούς, «αλλά είμαι βέβαιος ότι θα είναι αρνητικός για όλους ένας οικονομικός πόλεμος πλήρους κλίμακας». Όπως είπε, πρέπει να διασφαλίσουμε ότι η συμφωνία θα είναι επωφελής και για εμάς, και δεν έχουμε λόγο να σκύβουμε το κεφάλι στις ΗΠΑ.

«Τα εμπόδια εντός Ευρώπης για ενιαία αγορά ισοδυναμούν με ένα είδος δασμού. Να δούμε πώς πρέπει να λειτουργεί η εσωτερική αγορά. Πρέπει να επικεντρωθούμε για συμφωνία με την Ινδία. Η έκθεση Ντράγκι αναφέρει τη διάβρωση της ευρωπαϊκής ανταγωνιστικότητας και πρέπει να επανέλθουμε σε ανταγωνιστικότητα και άμυνα, επειδή κατανοούμε ότι η ασφάλεια των πολιτών μας είναι η πρώτη μας προτεραιότητα που συνοδεύεται από δύσκολους συμβιβασμούς», είπε ο κ.Μητσοτάκης. Προσέθεσε ότι «τα οικονομικά μας μας επιτρέπουν να δαπανήσουμε 3% για την άμυνα αλλά δεν μπορούν όλοι», ενώ επισήμανε την ακρίβεια στον τομέα της ενέργειας.

«Πρέπει να δούμε τις τιμές ενέργειας δεν μπορούμε να είμαστε ανταγωνιστικοί με τέτοιες τιμές. Να επικεντρωθούμε σε πιο φθηνή ενέργεια μέσω επενδύσεων με πολλούς τρόπους, για να οικοδομήσει την δική της αυτάρκεια η Ευρώπη. Πρέπει να κινηθούμε πιο γρήγορα», είπε και εξέφρασε την εμπιστοσύνη του στη νέα ηγεσία της Γερμανίας. Τέλος, έθιξε το θέμα των αποφάσεων στην Ευρώπη και είπε ότι αν πρέπει να πάρουμε δύσκολες αποφάσεις «ποιο καπέλο θα φοράμε; Της Ευρώπης ή των εγχώριων συμφερόντων; Ένας πρωταθλητής σε μια χώρα μπορεί να μην τα καταφέρει σε ευρωπαϊκό τοπίο. Είμαστε έτοιμοι να παραδεχθούμε ότι αυτό είναι καλό;» αναρωτήθηκε και είπε ότι κάποιες αποφάσεις στην ΕΕ συγκρούονται με τα συμφέροντα μεγάλων κοινωνικών ομάδων και δύσκολα μπορούν να τις στηρίξουν οι κυβερνήσεις στις χώρες τους. Όταν μας επηρεάζουν οι αποφάσεις στη χώρα μας θέλουμε φρένο, όταν όχι, συμφωνούμε με αυτές, είπε ο κ. Μητσοτάκης.

Ανέφερε ότι το Ταμείο Ανάκαμψης είναι επιτυχημένο στην Ελλάδα και χρειαζόμαστε περισσότερα οικονομικά εργαλεία, ενώ τόνισε ότι η πρόκληση θα είναι πολύ μεγάλη για την κυβέρνηση που θα προκύψει μετά τις επόμενες εκλογές. «Κανείς δεν μπορεί να προβλέψει ποιος θα είναι», είπε.

Συνεχίζοντας, ο πρωθυπουργός τόνισε με έμφαση ότι σε ένα αβέβαιο περιβάλλον το πρώτο που πρέπει να κάνει μια κυβέρνηση είναι να διατηρήσει τη χώρα ασφαλή, κάτι που έγινε, ενώ στη 2η τετραετία τιμά την εμπιστοσύνη των ανθρώπων που τον ανέδειξαν.

Και ο κ. Μητσοτάκης κατέληξε λέγοντας:

«Εάν το 2027 υλοποιήσουμε το πρόγραμμα μας παραδεχόμενοι ότι κάναμε λάθη, θα είμαστε επιτυχημένη κυβέρνηση γιατί δεν κάναμε το αντίθετο από αυτό που λέγαμε. Σήμερα, στις δημοκρατίες έχουμε μια κρίση εμπιστοσύνης, οι νεότερες ηλικίες δεν είναι αισιόδοξες και πρέπει να οικοδομηθούν σχέσεις εμπιστοσύνης. Θέλω να υλοποιήσω όσο το δυνατόν περισσότερα γιατί αυτό είπα το 2023 ότι θα κάνω. Λογοδοσία σημαίνει να είσαι συνεπής με τις υποσχέσεις σου. Όλα αυτά σχετίζονται με την οικονομία με καλούς μισθούς, να αντιμετωπίσουμε την ακρίβεια, να κάνουμε τους ανθρώπους να σκεφτούν ότι είναι σε καλύτερη θέση πριν από μερικά χρόνια».