Απάντηση δίνει ο Μητροπολίτης Πατρών κ.κ. Χρυσόστομος στην ανοιχτή επιστολή με ημερομηνία 30 Δεκεμβρίου 2021 του δικηγόρου και προέδρου της Εταιρείας Λογοτεχνών Νοτιοδυτικής Ελλάδος Λεωνίδα Μαργαρίτη αναφέροντας κατ’ αρχάς πως τον εξέπληξε ο τρόπος και το ύφος της επικοινωνίας που επέλεξε ο κ. Μαργαρίτης καθώς θα μπορούσε να είχε επικοινωνήσει προσωπικά μαζί του και να συζητήσουν τα θέματα που αναφέρονται στην επιστολή.

Σε άλλο σημείο της επιστολής ο κ.κ. Χρυσόστομος υπογραμμίζει πως στη Μητρόπολη Πατρών τα υγειονομικά μέτρα τηρήθηκαν από τους ιερείς και τους χριστιανούς τα υγειονομικά μέτρα ενώ προσθέτει πως “ὁ Μητροπολίτης δέν εἶναι «δικτάτωρ», ὣστε διά σπάθης νά ἐπιβάλει ὁ,τιδήποτε, σέ οἱονδήποτε, ἀλλά νουθετεῖ μετ’ ἐπιστήμης, ἐπιμονῆς καί μεγίστης ὑπομονῆς σεβόμενος τήν ἐλευθερία τοῦ ἀνθρώπου, τήν ὁποία ἐσεβάσθη καί ὁ ἲδιος ὁ Θεός”.

Αναλυτικά το απαντητικό κείμενο του κ.κ. Χρυσοστόμου προς τον συμπολίτη Λεωνίδα Μαργαρίτη είναι το εξής:

Ὀφειλομένη ἀπάντηση στόν κ. Λεωνίδα Μαργαρίτη.

Ἐπίτιμον Δικηγόρον

Ἀντιπρόεδρον τῆς Ἀνωτάτης

Συνομοσπονδίας Πολυτέκνων Ἑλλάδος

Πρόεδρον τῆς Ἑταιρείας Λογοτεχνῶν Ν.Δ.Ἑλλάδος

Ἀγαπητέ μου κ. Μαργαρίτη, εὐλογημένο παρά Κυρίου τό νέον ἒτος, ἒτη πολλά.

Ἀνέγνωσα τήν, ἀπό 30.12.2021 ἀνοιχτή ἐπιστολή σας πρός τήν ἐλαχιστότητά μου καί αἰσθάνομαι τήν ἀνάγκην, ἀλλά καί τήν ὑποχρέωση νά σᾶς ἀπαντήσω.

Μέ ἐξέπληξε βεβαίως ὁ τρόπος καί τό ὓφος τῆς μετ’ ἐμοῦ ἐπικοινωνίας σας, ἀφοῦ θά μπορούσατε νά ἐπικοινωνήσετε προσωπικῶς μαζί μου, νά μοῦ θέσετε τά θέματα πού σᾶς ἀπασχολοῦν καί νά σᾶς εἲπω τά σχετικά.

Δέν ἀπήντησα ἂμεσα λόγῳ τῶν ἁγίων ἡμερῶν καί τῆς ἐνασχολήσεώς μου μέ τούς ἀδελφούς μας τούς ἐλαχίστους καί τό ποίμνιόν μου γενικώτερα. Ἒρχομαι λοιπόν, νά σᾶς ἀπαντήσω τώρα.

Ἂριστα γνωρίζετε, ἀγαπητέ, ἂσχετα ἂν γιά λόγους μᾶλλον ἐντυπωσιασμοῦ δέν τό ἀναφέρετε, ὃτι ἡ στάσις μου ἀπέναντι στό θέμα τῆς πανδημίας τοῦ κορωνοϊοῦ, ἦτο κρυσταλλίνη ἐξ’ ἀρχῆς καί πάντοτε σύμφωνος μέ τίς ξεκάθαρες θέσεις τῆς Ἱερᾶς Συνόδου τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος καί τῆς Ἰατρικῆς Ἐπιστήμης.

Ὁ λόγος μου ἦτο καί εἶναι πάντοτε ἑνωτικός καί πατρικός, παρηγορητικός καί συνετός, ὣστε νά γίνεται πειστικός πρός ἃπαντας. Ἀνατρέξατε στό ἀρχεῖο τοῦ τηλεοπτικοῦ σταθμοῦ μας «ΛΥΧΝΟΣ», ὁμιλίες κ.λ.π. καί στίς Ἐγκυκλίους μου καί θά διαπιστώσετε πάντα ταῦτα.

Γνωρίζετε ἐπίσης, ὃτι καί τό ἐμβόλιο ἒκαμα καί ὃτι ὃταν ἠσθένησα, ἀπευθυνόμενος πρός τό ποίμνιό μου, Κλῆρον καί Λαόν  συνέστησα καί πάλιν μετ’ ἐπιμονῆς καί ἐπιτάσεως καί πάντα μέ πλησμονήν ἀγάπης τά δέοντα γιά τήν ἀντιμετώπιση τῆς πανδημίας, μέ πρώτιστη ἐνέργειά μας τήν προσευχή, τήν μετάνοια καί τήν μυστηριακή ζωή τῆς Ἐκκλησίας καί ὓστερα μέ τήν ἐφαρμογή τῶν ὃσων συνιστᾶ ἡ Ἰατρική Ἐπιστήμη.

Θά ἐνθυμῆσθε ἐπίσης, ἂσχετα καί πάλιν ἐάν δέν τό ἀναφέρετε, ὃτι ἒγινα στόχος τῶν λεγομένων ἀντιεμβολιαστῶν, οἱ ὁποῖοι ἦλθαν ἒξω ἀπό τό Ἐπισκοπεῖο μέ τήν γνωστή ἀνάρμοστη συμπεριφορά τους.

Πιστεύω νά μή διαφεύγει τῆς προσοχῆς σας, ὃτι στήν Ἱερά Μητρόπολη τῶν Πατρῶν, ἐτηρήθησαν ἀπό τούς Ἱερεῖς, μέ πόνο ψυχῆς καί ἀπό τούς Χριστιανούς βεβαίως, τά μέτρα καθ’ ὑπόδειξιν τῶν ἁρμοδίων ὑγιειονομικῶν ἀρχῶν καί τῶν ὃσων περιλαμβάνονταν στίς Κ.Υ.Α., κατά καιρούς. Σέ ὃλους τούς χώρους ὑπῆρξαν, ὡς καλῶς γνωρίζετε, προβλήματα. Στόν χῶρο τῆς ἰδικῆς μας πνευματικῆς δικαιοδοσίας, ἐκάναμε ὃ,τι ἦτο δυνατόν νά πείσωμε, νά βοηθήσωμε καί νά προφυλάξωμε, ἀκόμη καί αὐστηρῶς νά ἐλέγξωμε, ὃπου παρέστη ἀνάγκη.

Ὃμως, κ. Μαργαρίτη, ὁ Μητροπολίτης δέν εἶναι «δικτάτωρ», ὣστε διά σπάθης νά ἐπιβάλει ὁ,τιδήποτε, σέ οἱονδήποτε, ἀλλά νουθετεῖ μετ’ ἐπιστήμης, ἐπιμονῆς καί μεγίστης ὑπομονῆς σεβόμενος τήν ἐλευθερία τοῦ ἀνθρώπου, τήν ὁποία ἐσεβάσθη καί ὁ ἲδιος ὁ Θεός. Ἐξ’ ἂλλου ἐκ τῆς, ἐπί τόσα ἒτη, συναναστροφῆς μας γνωρίζετε τόν τρόπον συμπεριφορᾶς μου, γνωρίζετε καί τόν τρόπον ἀντιμετωπίσεως τῶν προβλημάτων Ἐκκλησιαστικῶν καί ἂλλων, τά ὁποῖα παρουσιάστηκαν στήν τοπική μας κοινωνία καί διά τήν λύση τῶν ὁποίων, τά μέγιστα συμβάλαμε καί πολύ ἐκοπιάσαμε καί κοπιάζομε.

Πλανᾶσθε, ἂν νομίζετε ὃτι θά διοικήσωμε δικτατορικῷ τῷ τρόπῳ καί θά ἐπιβάλλωμε ἐτσιθελικά ὁ, τιδήποτε στούς Ἱερεῖς μας καί στό ποίμνιό μας. Αὐτός ὁ τρόπος τά ἀντίθετα ἀποτελέσματα ἐπιφέρει, ἀπό αὐτά πού ἐπιθυμοῦμε.

Ἐπειδή ἀναφέρεσθε εἰδικῶς σέ ἐπιτίμια πού βάζουν οἱ Ἱερεῖς σέ πιστούς, σχέσιν ἒχοντα μέ τήν πανδημία, σᾶς παρακαλῶ νά μᾶς τούς ὑποδείξετε ὀνομαστικῶς, ὣστε νά πράξωμε τά δέοντα, ὃπως ἒχομε ἢδη ἐνεργήσει σέ παρόμοιες περιπτώσεις.

Ὡς πρός τό θέμα τῆς περικοπῆς ἀποδοχῶν καί περί τῆς ἐπιβολῆς του καί στούς Ἱερεῖς, ἐπιθυμῶ νά γνωρίζετε, ἂν καί ὡς νομικός τό ξέρετε, ὃτι ὁ νόμος δέν μᾶς ἐπιτρέπει, καί καλῶς, νά πράττωμε αὐθαιρέτως ὁ,τιδήποτε εἰς βάρος τῶν Ἱερέων μας.

Ἂν πιστεύετε ὃτι ζοῦμε σέ τέτοιους καιρούς σᾶς παραδίδω οὐχί μόνον στήν κρίση τοῦ Θεοῦ, ἀλλά καί τοῦ Λαοῦ, ὁ ὁποῖος ἒχει ἀλάνθαστο κριτήριο καί γνωρίζει τόν καθ’ ἓνα μας καί ἐν προκειμένῳ τόν Μητροπολίτη.

Ἐσεῖς πάντοτε ὑπερασπίζεσθε τήν ἐλευθερία τοῦ προσώπου καί εἶστε ἀντίθετος (ἐξ’ ὃσων τοὐλάχιστον διακηρύττετε) μέ ὃποιαν ἂλλην τοποθέτησιν ἢ πρακτικήν.

Δέν σᾶς κάνει ἐντύπωση ὃτι οὐδείς εὑρέθη νά κατηγορήσῃ τόν Μητροπολίτη , δι’ ὃ,τιδήποτε καί ἐν προκειμένῳ διά τό ἐν λόγῳ θέμα;

Ἀντιθέτως οἱ ἁρμόδιες ὑγιειονομικές Ἀρχές καί γενικώτερα οἱ τοπικές Ἀρχές, ἀλλά καί ἀκόμα παρά πάνω, ἐπήνεσαν ἐπανειλημμένως τήν στάση τῆς τοπικῆς Ἐκκλησίας ἀπέναντι στό θέμα τῆς πανδημίας τοῦ κορωνοϊοῦ. Μπορεῖτε νά ἀνατρέξετε στίς πηγές, ὣστε νά διαπιστώσετε τά παραπάνω.

Ὃσο γιά τά περί ἐπιστήμης ὡς δῶρον Θεοῦ καί τά ὑπόλοιπα, πάλιν καθυστερήσατε νά μᾶς τά ὑποδείξετε, διότι ἢδη καί ἐκηρύξαμε πάντοτε τά περί τῆς ὑγιοῦς ἐπιστήμης καί περί τῆς σχέσεως Ὀρθοδόξου πίστεως καί ἐπιστήμης καί τά κηρύττομε μέ παρρησία, τόσον προφορικά ὃσον καί γραπτά.

Ὁ Πατραϊκός Λαός γνωρίζει ὃτι ὁ Μητροπολίτης ἒπραξε καί πράττει τό χρέος του ἒναντι Θεοῦ καί ἀνθρώπων καί αὐτῆς ταύτης τῆς ἱστορίας, ἡ ὁποία καταγράφει τό ἒργο καί τήν συμπεριφορά τοῦ καθενός.

Ἐφθάσατε καθυστερημένος νά μᾶς ὑποδείξετε τό χρέος μας ἒναντι τοῦ Λαοῦ μας. Ὃμως καί πάλιν σᾶς εὐχαριστοῦμε διά τό ἐνδιαφέρον σας.

Ἐπειδή στήν ἀνοιχτή ἐπιστολή σας θέτετε κάποια σοβαρά θέματα, περί τῆς φθινούσης πορείας τοῦ Ἑλληνισμοῦ μέ τήν ἐπιδείνωση τοῦ Δημογραφικοῦ κ.λ.π, ὑψώνοντας φωνήν διαμαρτυρίας καί ἀπογνώσεως, ἀπευθυνόμενος, ὡς σημειώνετε, στήν κεφαλή τῆς τοπικῆς Ἐκκλησίας, σᾶς ὑπενθυμίζω ὃτι τά ζητήματα αὐτά περί τῶν ὁποίων ὁμιλεῖτε, ὂχι ἁπλῶς μᾶς ἒχουν ὡς τοπικήν Ἐκκλησία ἀπασχολήσει, ἀλλά καί γενικώτερα ὡς Ἐκκλησία τά ἒχομε ἀντιμετωπίσει, μάλιστα μέ τέτοια προσοχή καί σύνεση, ὃσον οὐδείς ἂλλος (Βλέπε ἐνέργειες τῆς Ἐκκλησίας γιά τρίτο τέκνο Χριστιανικῶν οἰκογενειῶν τῆς Θράκης-ἐκδηλώσεις- ὁμιλίες- κείμενα γιά δημογραφικό κ.λ.π, διαμαρτυρίες μας γιά τήν ἠθική σήψη καί κατάπτωση κ.λ.π.) Διά τοῦτο σᾶς συνιστῶμεν ἀλλοῦ νά ἀπευθυνθῆτε διαμαρτυρόμενος διά τήν δραματικήν, ὂντως, κατάστασιν στήν ὁποίαν εὑρίσκεται ἡ Πατρίδα μας ἢ ἂς ἒλθετε ἀρωγός στίς τόσες δικές μας κατά καιρούς διαμαρτυρίες πρός πᾶσαν κατεύθυνσιν. Οἱ πάντες γνωρίζουν γιά τήν στεντορεία φωνή μας καί στάση μας γιά τήν ἠθική καί ἐν γένει κατάπτωση τῆς κοινωνίας μας.

                Γιά τό θέμα βεβαίως τῆς πανδημίας καί οἱ λίθοι κεκράξονται διά τήν κένωση, τό ἂδειασμα δηλ. τῆς Ἐκκλησίας προκειμένου νά προστατεύσῃ τά παιδιά της. Ἃπαντες, πλήν ὑμῶν μᾶλλον, γνωρίζουν τήν μετ’αὐστηρότητος τήρηση στήν Μητρόπολή μας τοῦ ὑγειονομικοῦ πρωτοκόλλου γιά τήν ἀντιμετώπιση τῆς πανδημίας (Βλέπε πέρυσι, ἑορτή τοῦ Ἁγίου Ἀνδρέου, Πάσχα, κ.λ.π.) Τήρηση γενικῶς τῶν μέτρων στούς Ἱερούς Ναούς καί σύσταση ἐκ μέρους μας γιά τήν αὐστηρή τήρηση τῶν μέτρων.

                Στά ὃσα περί ἀγάπης γράφετε, νομίζω ὃτι πρέπει εἰδικῶς νά ἐμβαθύνετε στήν οὐσία της, ἀφοῦ ἡ ἀγάπη δέν εἶναι ἰδεολόγημα, ἀλλά ὁ ἲδιος ὁ Κύριος (Ὁ Θεός ἀγάπη ἐστί, κατά τόν Εὐαγγελιστήν Ἰωάννην τόν Θεολόγον). Ἡμεῖς κατ’ αὐτόν τόν τρόπον καί θυσιαστικῶς βιώνομε τήν ἀγάπη.

Ὃσο γιά τό μάθημα πού ἐπιχειρεῖτε νά κάνετε πρός τόν Ἐπίσκοπο γιά τό πῶς θά ἀντιμετωπίσει ὃσους ἒχουν ἐπιφυλάξεις  ἢ ἀρνοῦνται τά ἐμβόλια καί ἂλλα σχετικά μέ τήν πανδημία, σᾶς γνωρίζομεν ὃτι δέν ἀναμέναμε ἐσᾶς νά μᾶς τό ὑποδείξετε καί μάλιστα κατά τόν τρόπον πού ἐσεῖς θέλετε. Πάντοτε πράττομε μέ αἲσθημα εὐθύνης ἒναντι Θεοῦ καί ἀνθρώπων. Ἡ στάση μας γνωστή τοῖς πᾶσι.

 Τό καλύτερον θά ἦταν νά ἀπευθυνθῆτε πρός τήν Κυβέρνηση, ὣστε ἂν ἢθελε, νά υἱοθετήσῃ τίς θέσεις σας γιά τήν ἀντιμετώπιση τῆς πανδημίας, κατά τά δικά σας μέτρα καί μάλιστα ἒναντι τῶν, καθ’ οἱονδήποτε τρόπον, ἀντιδρώντων.

                Ἐμεῖς ἀπό τήν πλευρά μας ἐφαρμόζομε τόν νόμον τῆς ἀγάπης, τήν ὁποίαν τόσο ἐπικαλεῖσθε. Ἐπίσης καί τόν διάλογον ἐφαρμόζομε καί καλοῦμεν ἃπαντας εἰς σεβασμόν καί προστασία τῆς ὑγιείας καί τῆς ἰδίας τῆς ζωῆς, πού εἶναι δῶρον Θεοῦ καί τήν αὐστηρότητά μας ἐν ἀγάπῃ ἐπιστρατεύομε.

                Γιά τά περί «διχασμοῦ» πού ἀναφέρετε, ἒχω νά σᾶς εἲπω ὃτι ἡ Ἐκκλησία εἶναι ἐκείνη πού δρᾶ ἑνωτικά καί οὐδέποτε διχαστικά. Ὃποια ἂλλη συμπεριφορά, μᾶς εὑρίσκει ἀντιθέτους καί τήν καταδικάζομε, ὃπως καί τούς ὃποιους «θύλακες» στούς ὁποίους ἐπίσης ἀναφέρεσθε, ἀπ’ ὃπου καί ἂν προέρχονται καί κατευθύνονται.

Ὃσο γιά τήν εὐθύνη τῆς προστασίας τοῦ πληρώματος τῆς Ἐκκλησίας μόνον ὁ Θεός γνωρίζει τί ἒκαμε καί τί κάμει ὁ Μητροπολίτης καί οἱ εὐσυνείδητοι Ἱερεῖς μας γιά τήν σωτηρία τοῦ Λαοῦ μας. Μόνο ὁ Θεός γνωρίζει πόσο πονάει ὁ Μητροπολίτης, ὃταν στερῆται ἑνός μέλους τῆς τοπικῆς μας Ἐκκλησίας, εἲτε ἀπό τόν κορωνοϊό, εἲτε ἀπό ἂλλην αἰτίαν. Καί δέν ὁμιλῶ μόνο διά τούς Ἱερεῖς, ἀλλά καί διά οἱονδήποτε ἂλλον ἀδελφόν.

Θά ἀναμέναμε ἀπό ἐσᾶς τήν ἒκφραση εὐχῶν, ἀπό καρδίας κατά τάς ἡμέρας αὐτάς καί ὂχι νά κατολογίζετε εὐθύνας ἐκεῖ μάλιστα πού δέν ὑπάρχουν, ὡς νά εἶσθε κριτής τῆς οἰκουμένης.

 Ἀγαπητέ μου κ. Μαργαρίτη,

 Λυποῦμαι βαθύτατα διά τήν μομφήν πού προσάπτετε στήν Ἐκκλησία γιά τό θέμα τῆς πανδημίας. Ἀνατρέξατε ἀλλοῦ νά εὓρητε τήν αἰτίαν τῆς διασπορᾶς τοῦ ἰοῦ, ἂν πραγματικά σᾶς ἐνδιαφέρει τό θέμα αὐτό.

Θά γνωρίζετε, τέλος, ὃτι ἡ ἀρνητική κριτική γιά νά εἶναι ἐποικοδομητική πρέπει νά συνοδεύεται ἀπό στοιχεῖα θετικῆς ἀντιπροσφορᾶς (Ἦτο κάποτε θέμα ἐκθέσεως στίς Πανελλαδικές).

Καταληκτικά γράφετε στήν ἀνοιχτή ἐπιστολή σας, ὃτι ἐστείλατε αὐτή τήν ἐπιστολή ὡς πιστός Χριστιανός θιασώτης τῆς ἀγάπης τοῦ Εὐαγγελίου πράττοντας τό ἐλάχιστο πού θά μπορούσατε νά πράξετε...Θά μοῦ ἐπιτρέψετε νά ἒχω ἐπιφυλάξεις, ἂν ὂχι νά διαφωνήσω πλήρως. Ἡ φωτογραφία τήν ὁποία ἒχετε ἀνεβάσει στό ἂρθρο σας (ἂν τήν ἀνεβάσατε ἐσεῖς), φανερώνει τήν οἰκειότητα μεταξύ μας. Δυστυχῶς οὐδέποτε ἐθέσατε ὑπ’ ὃψη μου τίς θέσεις σας, περί τοῦ θέματος προσωπικῶς, ἀλλά δι’ ἀνοιχτῆς ἐπιστολῆς, ὣστε νά προκαλέσετε ἐντυπώσεις.

Καί ἡ ἐλαχιστότητά μου κλείνοντας αὐτή τήν ἐπιστολή, πράττοντας ὡς Ἱεράρχης τό χρέος μου ἐν προκειμένῳ ἀπέναντί σας, ἐπειδή «οἱ καιροί οὐ μενετοί» (πιστεύω γνωρίζετε τό βάθος αὐτῶν τῶν λόγων), ἐπιθυμῶ ἐν πατρικῇ ἀγάπῃ νά σᾶς συστήσω νά ἀσχοληθῆτε  εἰς βάθος μέ τόν ἑαυτό σας καί μέ τόν εὐτρεπισμό τοῦ ἐσωτερικοῦ σας κόσμου μέ ἀγάπη, τήν ὁποίαν τόσον ἐπικαλεῖσθε καί μέ ἑτοιμασία μετανοίας, ὃπως πρέπει νά πράττωμεν ὃλοι μας, ἀσχέτως ἡλικίας, διότι οὐδέ τήν ἡμέραν γνωρίζομεν, οὐδέ τήν ὣραν, ἐν ᾗ ὁ Κύριος θά καλέσῃ ἡμᾶς. Καί ἐπειδή, κύριε Μαργαρίτη, σᾶς διέφυγε ὃτι εἶναι ἃγιες ἡμέρες, καί τό κατανοῶ διότι δέν  σᾶς τό ἐπέτρεψε ὁ «οἶστρος» σας προκειμένου νά ἀποτυπώσετε ἐπί χάρτου τάς σκέψεις σας, εἰδ’ ἂλλως θά ἐκφράζατε, ἒστω καί τυπικά κάποιαν εὐχή, σᾶς τό ὑπενθυμίζω ἐν ἀγάπῃ βαθείᾳ, εὐχόμενος ἒτη πολλά, εὐλογημένα παρά Κυρίου, δι’  ὑμᾶς καί τούς οἰκείους σας, εὐλογημένο κατά πάντα τό νέον ἒτος, ἐν ὑγιείᾳ ψυχῆς τε καί σώματος.

Ἡ ζωή εἶναι λίγη, φροντίσατε νά ἀξιοποιήσετε, ὃσο τό δυνατόν κατά τόν καλύτερο τρόπο γιά τόν ἑαυτό σας, τόν χρόνο.

Αὐτό πού μπορῶ νά κάνω καί τό πράττω, ὃ,τι καλύτερο δηλαδή δι’ ὑμᾶς (εἶμαι βέβαιος ὃτι τό γνωρίζετε καί τό προσλαμβάνετε), εἶναι νά προσεύχωμαι θερμῶς.

Σᾶς ἀσπάζομαι μέ ἀγάπη Κυρίου.

Εὐλογημένο τό νέον ἒτος.

+Ο ΠΑΤΡΩΝ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ