Οι πολίτες μπορούν πλέον μέχρι τις 31/12/2020 να διεκδικήσουν εκ νέου τις περιουσίες τους. Πρόκειται για τις 21 περιοχές που η προθεσμία έληξε το 2017 αλλά και για τις 14 που έληξαν μεταξύ 2 Οκτωβρίου και 19 Νοεμβρίου 2018. Παράλληλα, δίνεται οριζόντια παράταση ενός έτους για όσες κτηματογραφήθηκαν από το 2008 και έπειτα. Τα συγκεκριμένα προγράμματα χαρακτηρίζονταν ως «ορφανά» όταν συμπληρώνονταν 7 έτη από την έναρξη λειτουργίας του Κτηματολογικού Γραφείου, ωστόσο με τη ρύθμιση πλέον θα λήγουν κάθε 31 Δεκεμβρίου όπου και θα συμπληρώνονται τα 8 χρόνια.

Στο… μισό

Όπως σημειώνεται στην εφημερίδα Ελεύθερος Τύπος, για τα προγράµµατα κτηµατογράφησης της περιόδου 1997-1999 ο χαρακτηρισµός «αγνώστου ιδιοκτήτη» προσδίδεται σε ένα ακίνητο εφόσον δεν δηλώθηκε για 15 χρόνια (14 της αρχικής προθεσµίας συν 1 της παράτασης), ενώ για τα προγράµµατα από το 2008 και µετά ως «αγνώστου» χαρακτηρίζονται όσα δεν έχουν δηλωθεί 7 χρόνια (τώρα 8) µετά την έναρξη της λειτουργίας του Κτηµατολογικού Γραφείου σε κάθε περιοχή.

Από τον Αύγουστο έως τον Δεκέμβριο του 2017 περίπου 9.850 ακίνητα που είτε δεν δηλώθηκαν στο Κτηματολόγιο είτε δηλώθηκαν με σφάλματα περιήλθαν τυπικά στο Δημόσιο. Το ίδιο συνέβη και το επόμενο έτος, αφού τουλάχιστον 5.000 ακίνητα έμειναν μετέωρα και αυτό γιατί η τότε νομοθετική ρύθμιση που έκανε η προηγούμενη ηγεσία του υπουργείου Περιβάλλοντος δεν συμπεριελάμβανε τα συγκεκριμένα προγράμματα. Μάλιστα, κύκλοι του ΥΠΕΝ διαμήνυαν ότι δεν μπορούσε να δοθεί αναδρομική παράταση για τις περιοχές που έμεναν εκτός, παρά το γεγονός πως υπήρχε από το 2017 δέσμευση του πρώην υπουργού ΠΕΝ Πάνου Σκουρλέτη πως το ζήτημα θα επιλυθεί.

Από το Κτηματολόγιο πάλι σημείωναν πως ήταν κυρίως ορεινές περιοχές και δεν είχαν ιδιαίτερες αξιώσεις οι ιδιοκτήτες τους, με δεδομένο ότι όλο το επόμενο διάστημα ελάχιστοι πολίτες είχαν επικοινωνήσει με τον Φορέα προκειμένου να εξεταστούν οι εναλλακτικές τους. Μεταξύ αυτών, πάντως, περιλαμβάνονται τα Βριλήσσια και η Ελευσίνα από την Αττική, το Αστρος και διάσπαρτες περιοχές, κυρίως πιλοτικά προγράμματα σε Κιλκίς, Δράμα, Φθιώτιδα, Ξάνθη, Θεσσαλονίκη, Κομοτηνή, Καλαμάτα, Καβάλα, Αρτα, Τρίκαλα, Αμαλιάδα, Βέροια, Θεσπρωτία, Λάρισα και Πιερία.

Αποζημιώσεις

Σε περίπτωση που οι εν λόγω ιδιοκτήτες δεν εκμεταλλευτούν αυτή τη φορά την ευκαιρία που τους δίνεται, μετά το πέρας της προθεσμίας θα έχουν το δικαίωμα δικαστικής προσφυγής αλλά µόνο για να διεκδικήσουν αποζημίωση και όχι για την επιστροφή της κυριότητας του ακινήτου.

Υπενθυμίζεται ότι μια ανάσα πριν τις κάλπες, είχε δοθεί πίστωση χρόνου και συγκεκριμένα ενός έτους μέσω Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου, για τη διόρθωση των αρχικών κτηματολογικών εγγράφων η οποία αφορούσε περίπου 35.000 ακίνητα σε 111 περιοχές από 34 νομούς, που κινδύνευαν να χαρακτηριστούν ως «Αγνώστου Ιδιοκτήτη Ακίνητα».

Στο κόκκινο βρίσκονταν 20 περιοχές της Αττικής και της Θεσσαλονίκης αλλά και 91 ακόμα σε όλη τη χώρα. Μεταξύ αυτών, κίνδυνος υπήρχε σε Αιτωλοακαρνανία, Αργολίδα, Αρκαδία, Αρτα, Πάτρα, Δράμα, Πάτμο, Αλεξανδρούπολη, Χαλκίδα, Ζάκυνθο, Ηλεία, Ημαθία, Θεσπρωτία, Καβάλα, Καστοριά, Κεφαλληνία, Κιλκίς, Κοζάνη, Κυκλάδες, Λακωνία, Λάρισα, Λευκάδα, Μαγνησία, Μεσσηνία, Ξάνθη, Πιερία, Πρέβεζα, Ροδόπη, Τρίκαλα, Φθιώτιδα και Φλώρινα.

Σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία, ο αριθµός των ακινήτων που εμφανίζονται ως ορφανά ή έχουν δηλωθεί µε σφάλµατα ανέρχεται σε 171.552, εκ των οποίων τα περίπου 35.000 είναι κτίσµατα. Τα περισσότερα από τα ακίνητα που περιλαµβάνονται στη λίστα «Αγνώστου Ιδιοκτήτη» είναι µικρής έκτασης, µε το 58% να µην ξεπερνά το 1 στρέµµα. Παράλληλα, εντάσσονται και γεωτεµάχια µεγάλης έκτασης, τα οποία εκτιμάται πως είναι νεκροταφεία, γήπεδα κ.τ.λ. και φτάνουν τα 24.500 στρέμματα.

Εκκρεμότητες

Αυτή τη στιγμή, το Κτηματολόγιο είναι επί της ουσίας ακέφαλο και, όπως τονίζουν πηγές στον Ελεύθερο Τύπο, η παράταση ήταν κάτι περισσότερο από απαραίτητη προκειμένου να ξεκαθαρίσει το τοπίο και να κλείσουν οι εκκρεμότητες που παρέλαβε η νέα ηγεσία του υπουργείου Περιβάλλοντος.

Έτερο ζήτημα που θα κληθεί να επιλύσει η νέα κυβέρνηση είναι τα χρήματα από προηγούμενα προγράμματα που δεν έχουν συλλεχθεί, τα οποία είναι το αναλογικό τέλος της κτηματογράφησης του 2008 και τα 35 ευρώ ανά δικαίωμα για την περίοδο 1997 – 1999.

Για τα παλαιότερα χρέη, το Κτηματολόγιο είχε κάνει σχετικές συζητήσεις με το ΥΠΕΝ, προκειμένου τα ανωτέρω ποσά να εισπραχθούν το επόμενο διάστημα. Για τα προγράμματα του 2008 ο νόμος προβλέπει η καταβολή του αναλογικού τέλους να πραγματοποιείται από τους δικαιούχους κυριότητας και επικαρπίας που έχουν καταχωρηθεί στους κτηματολογικούς πίνακες. Το αναλογικό τέλος κτηματογράφησης καταβάλλεται από τους κύριους ή επικαρπωτές και καθορίζεται σε ποσοστό ένα επί τοις χιλίοις επί της πέραν των 20.000 ευρώ αξίας του δικαιώματος που προκύπτει από την τιμή ζώνης, την παλαιότητα και τον όροφο. Στην περίπτωση συνδικαιούχων οι 20.000 ευρώ εξαιρούνται από κάθε έναν δικαιούχο και το ποσό που προκύπτει επιμερίζεται μεταξύ τους. Παράλληλα το ανώτατο ποσό που θα κληθούν να πληρώσουν είναι τα 900 ευρώ.

Ο λόγος πάντως που δεν έχουν μέχρι στιγμής εισπραχθεί είναι ότι επί της ουσίας το κόστος ορίζεται με βάση την αντικειμενική αξία, η οποία ανά περιοχή και ιδιοκτησία διαφέρει – φέρνοντας στην πράξη μια σχετική δυσκολία. Ταυτόχρονα, πρόθεση του Κτηματολογίου ήταν να εισπραχθούν και τα 35 ευρώ ανά δικαίωμα για τα παλαιά προγράμματα 1997 – 1999, κάτι που, όπως έλεγαν, είχε δρομολογηθεί να γίνει πιθανότατα στις αρχές του επόμενου έτους, όπου και θα γινόταν η τροποποίηση της ΚΥΑ, έτσι ώστε να πάψει η πληρωμή να πραγματοποιείται μέσω μετρητών.