Ζώνες είναι υποβύθισης ονομάζονται τα σημεία που οι τεκτονικές πλάκες της Γης βυθίζονται η μία κάτω από την άλλη. Οι ερευνητές ανακάλυψαν υπολείμματα μιας αρχαίας ζώνης υποβύθισης που είναι πιθανότατα ένα κομμάτι μιας μεγάλης τεκτονικής πλάκας που αποκόπηκε και γλίστρησε στα βάθη της Γης πριν από 250 εκατομμύρια χρόνια.
Οι ερευνητές χαρτογράφησαν τη δομή που βρίσκεται στην πλάκα Nazca στα ανοιχτά της δυτικής ακτής της Νότιας Αμερικής περίπου 1,500 χλμ. μακριά από το Χιλή. Διαπίστωσαν ότι η δομή είναι ασυνήθιστα παχύτερη και πιο δροσερή από τις γύρω περιοχές. Αυτή η άγνωστη ζώνη υποβύθισης προκαλεί ρωγμές στις υπάρχουσες θεωρίες σχετικά με την εσωτερική δομή της Γης και παρέχει νέες ιδέες για το πώς εξελίχθηκε η επιφάνεια του πλανήτη μας.
NASA: Πειράματα στη γη για τις «αράχνες» του Κόκκινου Πλανήτη
«Η ανακάλυψή μας ανοίγει νέα ερωτήματα σχετικά με το πώς η βαθιά Γη επηρεάζει αυτό που βλέπουμε στην επιφάνεια σε τεράστιες αποστάσεις και χρονικές κλίμακες», δήλωσε ο Γινγκτσουάν Βανγκ επικεφαλής μεταδιδακτορικός ερευνητής γεωλογίας από το Πανεπιστήμιο του Μέριλαντ στις ΗΠΑ, επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας. Ένα από τα βασικά ευρήματα της μελέτης αμφισβητεί τις κυρίαρχες ιδέες σχετικά με το τι συμβαίνει με τις ωκεάνιες πλάκες όταν υποχωρούν στον μανδύα της Γης.
Οι ερευνητές ανακάλυψαν την περιοχή πάχους 20 χλμ. και μήκους 1,800 χλμ. στη «ζώνη μετάβασης του μανδύα», μια περιοχή που χωρίζει τον άνω μανδύα από τον κάτω μανδύα.
«Αυτή η παχύρρευστη περιοχή είναι σαν ένα απολιθωμένο δακτυλικό αποτύπωμα ενός αρχαίου κομματιού θαλάσσιου πυθμένα που υποχώρησε στη Γη περίπου πριν από 250 εκατομμύρια χρόνια. Η διαδικασία της καταβύθισης συχνά αφήνει πίσω της ορατά στοιχεία κίνησης, όπως ηφαίστεια, σεισμούς και βαθιές θαλάσσιες τάφρους. Αλλά συνήθως, οι πλάκες των ωκεανών απορροφούνται πλήρως από τη Γη σχετικά γρήγορα, χωρίς να αφήνουν διακριτά ίχνη στην επιφάνεια» είπε ο Βανγκ που η έρευνά του αμφισβητεί αυτή την άποψη. Ο Wang και οι συνεργάτες του ανακάλυψαν ότι το υλικό κινούνταν στο εσωτερικό της Γης πολύ πιο αργά από ό,τι πιστεύαμε.
Το ασυνήθιστο πάχος της περιοχής που ανακάλυψε η ομάδα υποδηλώνει την παρουσία ψυχρότερου υλικού σε αυτό το τμήμα της ζώνης μετάβασης του μανδύα και ότι ορισμένες ωκεάνιες πλάκες κολλάνε στα μισά του δρόμου καθώς υποχωρούν μέσω του μανδύα.
«Βρήκαμε ότι σε αυτήν την περιοχή, το υλικό βυθιζόταν με περίπου τη μισή ταχύτητα που περιμέναμε, κάτι που υποδηλώνει ότι η ζώνη μετάβασης του μανδύα μπορεί να λειτουργήσει σαν φράγμα και να επιβραδύνει την κίνηση του υλικού μέσω της Γης» εξηγεί ο Βανγκ.
Τα μοντέλα
Η νέα μελέτη που δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Science Advances» δείχνει ότι οι αρχαίες καταβυθισμένες πλάκες μπορούν να διατηρηθούν βαθιά μέσα στο εσωτερικό της Γης, επηρεάζοντας τις δομές του μανδύα για εκατοντάδες εκατομμύρια χρόνια.
Αυτή η νέα ιδέα θα μπορούσε να ωθήσει τους επιστήμονες να αναθεωρήσουν μοντέλα τεκτονικών πλακών και να αποκτήσουν μια πιο ακριβή κατανόηση του πώς η επιφάνεια της Γης έχει εξελιχθεί σε διάφορες γεωλογικές περιόδους. «Μας δίνει μια ματιά στο παρελθόν της Γης που δεν είχαμε ποτέ πριν» υποστηρίζει ο Βανγκ.
Η ομάδα πιστεύει επίσης ότι ο πυθμένας που ανακαλύφθηκε πρόσφατα θα μπορούσε να εξηγήσει την Επαρχία Μεγάλης Χαμηλής Διάτμησης του Ειρηνικού (LLSVP), μια μυστηριώδη περιοχή του κατώτερου μανδύα με σεισμικά κύματα που ταξιδεύουν πιο αργά από τον μέσο όρο.
Η ασυνήθιστη δομή του LLSVP έχει προβληματίσει εδώ και καιρό τους επιστήμονες. Αλλά τώρα, η μελέτη του Wang αποκάλυψε ότι ο αρχαίος πυθμένας της θάλασσας μπορεί να χώρισε το LLSVP σαν σφήνα καθώς έπεφτε στον μανδύα, προσφέροντας μια πιθανή εξήγηση για το παράξενο σχήμα αυτής της περιοχής.
