Η επίτευξη του στόχου για το 2030 είναι ζωτικής σημασίας για την ικανότητα της ΕΕ να επιτύχει τον φιλόδοξο στόχο του καθαρού μηδενισμού των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου έως το 2050 και να τερματίσει τη συμβολή της στην κλιματική κρίση και υπερθέρμανση του πλανήτη.

Η έκθεση προειδοποίησε ότι η έλλειψη χρηματοδότησης για το κλίμα επιβραδύνει τη κλιματική μετάβαση.

Η έκθεση βασίζεται σε στοιχεία από το 2022, όταν η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία ώθησε την ΕΕ σε ενεργειακή κρίση.

Εκείνη τη χρονιά, η ΕΕ κατέγραψε έλλειμμα επενδύσεων ύψους 406 δισ. ευρώ μόνο για τους τομείς της ενέργειας, των κτιρίων και των μεταφορών σε σύγκριση με αυτό που απαιτείται για την επίτευξη του στόχου για το κλίμα το 2030, διαπίστωσαν οι ερευνητές.

Η ΕΕ έχει δεσμευτεί να μειώσει τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου κατά τουλάχιστον 55% έως το 2030 σε σύγκριση με τα επίπεδα του 1990.

Για να ευθυγραμμιστεί με τον κλιματικό της στόχο, οι ετήσιες επενδύσεις στους εν λόγω τομείς πρέπει να διπλασιαστούν στα 800 δισ. ευρώ.

Η ανάλυση συνέκρινε τις επενδυτικές ανάγκες με τις δαπάνες των νοικοκυριών, των εταιρειών και των κυβερνήσεων στα 27 κράτη μέλη της ΕΕ το 2022.

Την ίδια χρονιά, οι επιδοτήσεις ορυκτών καυσίμων τριπλασιάστηκαν από τα επίπεδα του 2021 και έφτασαν τα 190 δισ. ευρώ, καθώς οι κυβερνήσεις προσπάθησαν να στηρίξουν τα νοικοκυριά και τις εταιρείες που αντιμετώπιζαν τις αυξημένες τιμές ενέργειας.

Στάσιμη η πρόοδος στον τομέα της αγροδιατροφής

Κλιματική αλλαγή: Καύσωνες στην Ευρώπη και πυρκαγιές στον Αρκτικό Κύκλο

Μεταξύ άλλων κλάδων, η έκθεση του Παρατηρητηρίου εξέτασε και την πρόοδο του τομέα των γεωργικών προϊόντων διατροφής της ΕΕ προς την κλιματική ουδετερότητα κρίνοντας πως είναι πολύ αργή.

Οι προοπτικές για τη συνολική μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου οριακά βελτιώθηκε από την περσινή αξιολόγηση, ωστόσο οι μειώσεις δεν ήταν ακόμη αρκετά γρήγορες και απαιτούν επιτάχυνση.

Σύμφωνα με την έρευνα, τα επίπεδα κατανάλωσης του κρέατος βοοειδών παρέμειναν πολύ υψηλά, ενώ τίθεται εν αμφιβόλω η επίτευξη των στόχων της ΕΕ για το 2030 για τη χρήση αζωτούχων λιπασμάτων, την επέκταση της βιολογικής γεωργίας και τη μείωση των αποβλήτων τροφίμων.

Η ένταση των εκπομπών από τη διαχείριση των βοοειδών και ο συνολικός αριθμός του ζωικού κεφαλαίου προσανατολίστηκαν αμφότεροι σε λάθος κατεύθυνση.

Σημειώνεται πως από το 2020, το καθοδηγητικό πλαίσιο της ΕΕ για τον μετριασμό των εκπομπών του αγροδιατροφικού συστήματος είναι η στρατηγική «Από το αγρόκτημα στο πιρούνι» (F2F). Εντωμεταξύ, αναθεωρημένη το 2021, η Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ) είναι ο κύριος χρηματοδοτικός μηχανισμός για τον γεωργικό τομέα.

Η αναθεώρηση διατείνεται ότι διοχετεύει το 40% του προϋπολογισμού για την παροχή «σχετικής με το κλίμα» στήριξης, αλλά μια σοβαρή μείωση των εκπομπών είναι απίθανη – ιδίως δεδομένου ότι, μετά από τις διαμαρτυρίες σε επίπεδο ΕΕ από τους αγρότες, η Κομισιόν πρότεινε χαλάρωση βασικών περιβαλλοντικών κανονισμών στο πλαίσιο της ΚΑΠ και αφαίρεσε την αναφορά του στόχου μείωσης κατά 25% των εκπομπών του αγροδιατροφικού τομέα από την επικαιροποίηση του στόχου του 2040.

Η έρευνα σημειώνει πως η δομή χρηματοδότησης της ΚΑΠ θα μπορούσε να ενθαρρύνει ένα βιώσιμο σύστημα διατροφής αντί να ενθαρρύνει την προβληματική σε εκπομπές, ζωική γεωργία.

Όπως υπογραμμίζουν οι πρόσφατες διαμαρτυρίες των Ευρωπαίων αγροτών, αυτή η στροφή θα απαιτήσει προσεκτικό σχεδιασμό και ενσωμάτωση σε μια μακροπρόθεσμη, δίκαιη στρατηγική μετάβασης.