Ο Πολ Τόμσεν, διευθυντής του ευρωπαϊκού τμήματος του ΔΝΤ, πέρασε τις τελευταίες ημέρες (ημέρες κρίσιμες στον δρόμο προς το Eurogroup της Μάλτας) ταξιδεύοντας. Πού; Στη μακρινή και εξωτική Τζαμάικα την προηγούμενη εβδομάδα. Και από εκεί, στην κοντινή και διόλου εξωτική ΠΓΔΜ την περασμένη Τετάρτη, για να πάρει μέρος σε συνέδριο «φιλολογικού» (οικονομικά μιλώντας) χαρακτήρα.
Συμπτωματικά, η Τζαμάικα συνέπεσε με την, άκαρπη όπως έμελλε να αποδειχθεί, συνεδρίαση του EuroWorking Group της 30ής Μαρτίου, και τα Σκόπια με την τηλεδιάσκεψη της περασμένης Τετάρτης με τους θεσμούς, μια τηλεδιάσκεψη που τελικώς δεν έγινε. Κι αυτό διότι ένας από τους «θεσμούς», εν προκειμένω ο Δανός επικεφαλής ευρωπαϊκών υποθέσεων του ΔΝΤ, προτίμησε να πάει στα Σκόπια για να μιλήσει σε συνέδριο μακροοικονομικού ενδιαφέροντος, με θέμα εκείνο το πολυθρύλητο «νέο κανονικό» («new normal») προς το οποίο οδεύει η παγκόσμια οικονομία εν μέσω αστάθειας.
Εν αναμονή, ωστόσο, του όποιου «νέου κανονικού», προβληματίζεται κανείς βλέποντας όσα τείνουν να θεωρούνται πλέον «κανονικά» σε μια χώρα όπως η Ελλάδα. Ο προβληματισμός, μάλιστα, πολλαπλασιάζεται εάν αντιπαραβάλει κανείς τη δεινή κατάσταση στην ελληνική αγορά εργασίας με τα χρυσά προνόμια όσων εργάζονται εντός ενός οργανισμού όπως το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Ο λόγος για δύο πραγματικότητες διαφορετικές μεν, αλλά εκ διαμέτρου αντίθετες (σε όλα εκείνα τα σημεία στα οποία μπορούν να συγκριθούν).
Αμύθητα προνόμια
Από τη μία, έχουμε μια χώρα της οποίας οι πολίτες (συνταξιούχοι, μισθωτοί, άνεργοι και λοιποί κολασμένοι) καλούνται να ζήσουν με ολοένα λιγότερα ψίχουλα. Κι από την άλλη, μια γραφειοκρατική ελίτ που κηρύττει μεν τη λιτότητα και αξιώνει περικοπές... αλλά μόνο για τους άλλους, θωρακισμένη η ίδια μέσα σε εβένινους πύργους αμύθητων (για τη σημερινά διεθνή δεδομένα) προνομίων.
Ως επίμονος κομιστής της λιτότητας και διαπρύσιος κήρυκας των θυσιών του ελληνικού λαού, ο κ. Τόμσεν λαμβάνει (σύμφωνα με παλαιότερα ελληνικά δημοσιεύματα τα οποία ωστόσο δείχνουν να επιβεβαιώνονται από τα δεδομένα στις οικονομικές εκθέσεις του ΔΝΤ), αμοιβή μεταξύ 240.000 δολ. και 310.000 δολ. ετησίως. Ως υπάλληλος του ΔΝΤ, μάλιστα, παρά τον παχυλό του μισθό... γλιτώνει κρατήσεις και φόρους. Ζει και εργάζεται μέσα σε ένα καθεστώς όχι μόνο φορολογικής ασυλίας αλλά και άτυπης μονιμότητας (οι απολύσεις δεν συνηθίζονται στο ΔΝΤ), με αστρονομικό μισθό (που αυξάνεται ετησίως, ανάλογα μάλιστα με το κόστος της ζωής στην έδρα του κάθε εργαζόμενου), με εξασφαλισμένη διά βίου σύνταξη και πληρωμένα όλα τα έξοδα: τις διαμονές στα πολυτελή ξενοδοχεία των Αθηνών, τα ταξίδια στο εξωτερικό κ.ά.
Για την κυρία Κριστίν Λαγκάρντ, από την άλλη, τη γενική διευθύντρια του ΔΝΤ, οι απολαβές εκτοξεύονται στα περίπου 550.000 δολ. ετησίως βάσει του συμβολαίου που εκείνη υπέγραψε τον Ιούλιο του 2011 (με 468.000 βασικό μισθό συν 84.000 δολ. επίδομα, όλα απαλλαγμένα από φόρο εισοδήματος).
Πολ Τόμσεν και Κριστίν Λαγκάρντ μπορεί να είναι ιδιαίτερα απαιτητικοί όσον αφορά τις θυσίες των Ελλήνων φορολογουμένων, όμως οι αμοιβές τους δείχνουν πως δεν είναι... φανατικοί της λιτότητας.
Πολ Τόμσεν και Κριστίν Λαγκάρντ μπορεί να είναι ιδιαίτερα απαιτητικοί όσον αφορά τις θυσίες των Ελλήνων φορολογουμένων, όμως οι αμοιβές τους δείχνουν πως δεν είναι... φανατικοί της λιτότητας.
Οι εν λόγω απολαβές, μάλιστα, αναπροσαρμόζονται προς τα πάνω κάθε 1η Ιουλίου. Στην τελευταία του ετήσια έκθεση («IMF Annual Report 2016» με τα στοιχεία για το 2015) το Ταμείο εμφανίζεται να δίνει μισθό 494.660 δολ. ετησίως στη Managing Director (Λαγκάρντ) και 409.650 δολ. στους Deputy Managing Directors (λίγο πιο κάτω από τους οποίους βρίσκεται ο Πολ Τόμσεν ως επικεφαλής του European Department).
Συγκριτικά, ίσως να αξίζει να σημειωθεί ότι ο Μπαράκ Ομπάμα ως πρόεδρος των ΗΠΑ λάμβανε περίπου 400.000 δολ. ετησίως, ενώ η Ανγκελα Μέρκελ ως καγκελάριος της Γερμανίας λαμβάνει σχεδόν 284.000 δολ. Δεν είναι, ωστόσο, μόνο τα χρήματα που προκαλούν το κοινό περί δικαίου αίσθημα. Ενας υπάλληλος του ΔΝΤ μπορεί να αρχίσει να λαμβάνει πρόωρη σύνταξη από την ηλικία των 50 ετών, εάν έχει εργαστεί στο Ταμείο για τουλάχιστον τρία χρόνια, όπως σημειώνεται στην ίδια την ιστοσελίδα του οργανισμού.
Η αντίθεση
Οι κανονικές συντάξεις, από την άλλη, ξεκινούν από την ηλικία των 62 ετών, και σε πολλές περιπτώσεις ξεπερνούν τα 100.000 δολ. τον χρόνο. Κατά τα λοιπά, οι εργαζόμενοι στο ΔΝΤ απολαμβάνουν πλήθος προνομίων - διευκολύνσεων - παροχών (έξοδα εκπαίδευσης τέκνων, εισιτήρια ταξιδίων, έξοδα μετεγκατάστασης κ.ά.), ενώ οι ημέρες της αδείας τους ξεκινούν από 26 εργάσιμες τον χρόνο και αυξάνονται, χωρίς να συνυπολογίζονται σε αυτές και οι 15 ημέρες αναρρωτικής (που μπορούν να μεταφερθούν στην επόμενη χρονιά εάν δεν γίνει χρήση τους). Ολα αυτά ακούγονται ωραία και καλά. Μακάρι να ήταν παντού έτσι. Ολα αυτά, ωστόσο, έρχονται, σε απόλυτη αντίθεση με όσα προτείνει το ΔΝΤ ως «λύσεις διάσωσης» σε χρεωμένα κράτη και κυβερνήσεις: με τους μισθούς και τις συντάξεις της πείνας, με την απελευθέρωση των απολύσεων, με την αύξηση των ορίων συνταξιοδότησης, με τις ακατάσχετες περικοπές, με τη μείωση του αφορολόγητου... Για το ίδιο το ΔΝΤ και τους υπαλλήλους του ισχύουν σε όλες τις περιπτώσεις τα ακριβώς αντίθετα. Κάποιοι θα ισχυριστούν ότι ένας διεθνής οργανισμός οφείλει να προσφέρει πλουσιοπάροχα στους υπαλλήλους του, για να μπορεί να προσελκύει το «καλύτερο» ανθρώπινο δυναμικό της υφηλίου.
Σπέρνουν ‘κόφτες’, θερίζουν... χρυσά μπόνους!
Από την άλλη, ωστόσο, εγείρονται θέματα ηθικά (πώς γίνεται για παράδειγμα να προτείνει κανείς το ακριβώς αντίθετο από εκείνο που υπερασπίζεται ως βέλτιστο για τον ίδιο), αλλά και κοινωνικά, θέματα λογοδοσίας αλλά και δημοσίου ελέγχου. Εγείρεται, δε, και το ζήτημα εάν κανείς αξίζει τα λεφτά που παίρνει.
Κόντρες για τα «προκλητικά προνόμια της γραφειοκρατίας»
Αποτέλεσμα της Διάσκεψης του Μπρέτον Γκουντς του 1944, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο ήρθε στα πράγματα ως πυλώνας του μεταπολεμικού παγκόσμιου συστήματος οικονομικής διακυβέρνησης, με αποστολή να συνδράμει όσους αντιμετωπίζουν δημοσιονομικά προβλήματα υπέρ της αποκατάστασης της διεθνούς σταθερότητας. Οσα, ωστόσο, λέγονται τα τελευταία χρόνια υπό μορφή καταγγελιών για τους παχυλούς μισθούς και τα προκλητικά προνόμια εκείνων που εργάζονται στο ΔΝΤ, λέγονταν και τότε, κατά την ίδρυσή του το δεύτερο μισό της δεκαετίας του 1940.
«Κατά τη διάρκεια της περίφημης οικονομικής συνόδου του Μπρέτον Γουντς, όπου δημιουργήθηκε το ΔΝΤ, Αμερικανοί και Βρετανοί πολιτικοί συγκρούστηκαν για της μισθούς της νέας υπό διαμόρφωση γραφειοκρατίας», σημειώνει σε παλαιότερο άρθρο του στο πρακτορείο Bloomberg, ο Αμερικανός ιστορικός Τζόζεφ Θόρνταϊκ. Από τη μία πλευρά, ήταν οι Αμερικανοί με τον βοηθό υπ. Οικονομικών, Χάρι Ντέξτερ Γουάιτ, να ζητάει μισθούς από 17.500 δολ. έως 30.000 δολ. για τα διευθυντικά στελέχη του ΔΝΤ (από 243.000 δολ. έως 416.000 δολ. σε σημερινά ποσά).
Οι Βρετανοί
Από την άλλη, ωστόσο, στο αντίπαλο στρατόπεδο, ήταν οι Βρετανοί με εκπρόσωπο τότε στο Μπρέτον Γουντς τον πασίγνωστο οικονομολόγο Τζον Μέιναρντ Κέινς.
Ο Κέινς εμφανίζεται, μάλιστα, να είχε αποκηρύξει τους μισθούς που ζητούσαν οι Αμερικανοί για το ΔΝΤ ως «προκλητικά υψηλούς» και να είχε αμφισβητήσει τα ίδια τα κίνητρα του Χάρι Γουάιτ (ο οποίος Γουάιτ στην πορεία έμελλε να λάβει θέση διευθυντικού στελέχους... στο ΔΝΤ).
Τελικώς, εκείνη που επικράτησε ήταν η άποψη των Αμερικανών, με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί μια παράδοση χρυσών προνομίων στο ΔΝΤ η οποία συνεχίζεται μέχρι και σήμερα. Πολλοί είναι εκείνοι, ωστόσο, που έχουν κατά καιρούς εκφράσει δημόσια την αντίδρασή τους, κυρίως από την πλευρά των Ρεπουμπλικάνων στις ΗΠΑ.
Ο Ντάνιελ Ριντ, βουλευτής των Ρεπουμπλικάνων τις δεκαετίες του 1940 και του 1950, είχε επιτεθεί στο ΔΝΤ με την κατηγορία ότι «προσθέτει βάρη στις πλάτες των φορολογουμένων». Είχε, επίσης, καταγγείλει τη μεταπήδηση πολλών στελεχών από τις τάξεις της αμερικανικής κυβέρνησης προς το ΔΝΤ και την Παγκόσμια Τράπεζα. Ανάλογες καταγγελίες έμελλε να ακουστούν και τη δεκαετία του 1990, αλλά και πιο πρόσφατα, με αφορμή τις περιπτώσεις του Στρος Καν και της Λαγκάρντ.
Το γεγονός ότι ο Π. Τόμσεν παίρνει περίπου τα ίδια ή και παραπάνω λεφτά από την Α. Μέρκελ θα έπρεπε μάλλον να μας προβληματίζει. Ας μην ξεχνάμε, άλλωστε, ότι το ΔΝΤ χρηματοδοτείται κατά βάση από τους φορολογούμενους των 189 χωρών που συμμετέχουν σε αυτό (η καθεμιά καταβάλλοντας συγκεκριμένη συνδρομή).
