Επί σειρά ετών, ξένες εταιρείες επένδυαν τα κέρδη που έβγαζαν στην Κίνα ξανά στην ίδια τη χώρα, χρησιμοποιώντας τα μετρητά για να χρηματοδοτήσουν νέες προσλήψεις και επενδύσεις, καθώς η γιγάντια οικονομία της επεκτάθηκε γρήγορα. Τώρα, καθώς η ανάπτυξη επιβραδύνεται και οι εντάσεις μεταξύ Πεκίνου και Ουάσιγκτον αυξάνονται, πολλές από αυτές τις εταιρείες αποσύρουν τα κεφάλαιά τους.

Οι ξένες εταιρείες απέσυραν περισσότερα από 160 δισεκατομμύρια δολάρια από την Κίνα κατά τη διάρκεια έξι διαδοχικών τριμήνων έως το τέλος Σεπτεμβρίου, σύμφωνα με ανάλυση κινεζικών δεδομένων. Πρόκειται για μια ασυνήθιστης διάρκειας εκροή κεφαλαίων που δείχνει πόσο μειώνεται η ελκυστικότητα της χώρας για ξένα κεφάλαια, όπως αναφέρει ο 

Στο «κόκκινο» οι ξένες επενδύσεις

Ο χείμαρρος των κεφαλαίων που εγκατέλειψε την Κίνα ώθησε τις συνολικές άμεσες ξένες επενδύσεις στη δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου στο κόκκινο το τρίτο τρίμηνο για πρώτη φορά σε ένα τέταρτο του αιώνα.

Οι εκροές κεφαλαίων εντείνουν την πίεση στο νόμισμα της Κίνας, το γιουάν, καθώς η κεντρική τράπεζα της χώρας παλεύει ήδη να επιβραδύνει την πτώση του, ενώ και οι νέες επενδύσεις στην Κίνα είναι σπάνιες. Το γιουάν έχει υποτιμηθεί κατά 5,7% έναντι του δολαρίου ΗΠΑ φέτος και άγγιξε το χαμηλότερο επίπεδό του εδώ και πάνω από μια δεκαετία τον Σεπτέμβριο.

Μια σειρά παραγόντων έχουν συμβάλει στη φυγή των κερδών, λένε οικονομολόγοι και στελέχη επιχειρήσεων. Όπως το διευρυνόμενο χάσμα μεταξύ των επιτοκίων της Κίνας και των επιτοκίων στις ΗΠΑ και την Ευρώπη που έχει καταστήσει πιο ελκυστική την επιστροφή των κερδών στη Δύση.

Ενώ η Fed και άλλες κεντρικές τράπεζες αυξάνουν τα επιτόκια για την καταπολέμηση του πληθωρισμού, η Κίνα τα μειώνει καθώς οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής προσπαθούν να περιορίσουν την παρατεταμένη ύφεση στην αγορά ακινήτων της.

Ωστόσο, πολλές ξένες εταιρείες αναζητούν καλύτερες επενδυτικές λύσεις για τα κεφάλαιά τους, καθώς η οικονομία της Κίνας επιβραδύνεται και οι γεωπολιτικές εντάσεις αυξάνονται. Οι ψυχρές σχέσεις μεταξύ του Πεκίνου και της Δύσης – υπό την ηγεσία των ΗΠΑ- έχουν ωθήσει τις διεθνείς εταιρείες να επανεξετάσουν τις αλυσίδες εφοδιασμού και την έκθεσή τους στην Κίνα.

«Οι εταιρείες αρχίζουν να απομακρύνουν τον κίνδυνο από την παρουσία τους στην Κίνα», δήλωσε ο Peter Kinsella, παγκόσμιος επικεφαλής στρατηγικής συναλλάγματος στην Union Bancaire Privé.

Ο ρόλος της έντασης μεταξύ ΗΠΑ – Κίνας

Η Firan Technology Group, μια εταιρεία ηλεκτρονικών αεροδιαστημικής με έδρα το Τορόντο, απέσυρε από την Κίνα περίπου 2,2 εκατομμύρια δολάρια Καναδά, που ισοδυναμούν με 1,6 εκατομμύρια δολάρια (ΗΠΑ), κατάτη διάρκεια του 2022 και του πρώτου τριμήνου του 2023, δήλωσε ο διευθύνων σύμβουλος Brad Bourne. Η εταιρεία επένδυσε μεταξύ 8 και 10 εκατομμυρίων καναδικών δολαρίων για να επεκτείνει τις δραστηριότητές της στην Κίνα την τελευταία δεκαετία.

Ο κύριος λόγος για την απόσυρση κεφαλαίων από την Κίνα ήταν η χρηματοδότηση δύο πρόσφατων εξαγορών στις ΗΠΑ, είπε ο Bourne. Ωστόσο, πρόσθεσε ότι η επιδείνωση των σχέσεων μεταξύ Ουάσιγκτον και Πεκίνου ανησυχεί την εταιρεία. «Σίγουρα, υπάρχουν περισσότερες αβεβαιότητες ως προς το τι θα συμβεί σχετικά με τις εντάσεις μεταξύ Κίνας και Δύσης/ΗΠΑ», είπε. «Έχοντας λοιπόν μεγάλα χρηματικά ποσά εντός Κίνας υπάρχει κάποιος κίνδυνος».

Σε αντίθεση με τις περισσότερες άλλες μεγάλες οικονομίες, η Κίνα δεν κάνει διάκριση μεταξύ των επανεπενδυμένων κεφαλαίων και των νέων ή «πράσινων» ξένων επενδύσεων στο ισοζύγιο πληρωμών της.

Τα στοιχεία δείχνουν ότι για όλα τα τρίμηνα εκτός από δύο, από το 2014 έως τα μέσα του περασμένου έτους, οι ξένες εταιρείες επανεπένδυαν περισσότερα στην Κίνα από ό,τι μετέφεραν στο εξωτερικό. Το 2021, για παράδειγμα, οι εταιρείες επανεπένδυσαν καθαρά 170 δισεκατομμύρια δολάρια.

Το 2022 χρονιά ορόσημο

Αυτό άλλαξε στα μέσα του 2022, όταν η Κίνα βρισκόταν σε σποραδικά lockdown και η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ άρχισε να αυξάνει τα επιτόκια για την καταπολέμηση του εκτοξευόμενου πληθωρισμού. Οι εκροές συνεχίστηκαν σε κάθε τρίμηνο έκτοτε.

«Θα μπορούσε αυτό να είναι σαν το καναρίνι στο ανθρακωρυχείο για μελλοντικές επενδυτικές προθέσεις; Είναι δυνατό», δήλωσε ο Alex Etra, ανώτερος μακροστρατηγός στην Exante Data, η οποία παρακολουθεί τις παγκόσμιες ροές κεφαλαίων.

Πρόσφατες έρευνες αμερικανικών, ευρωπαϊκών και ιαπωνικών εταιρειών στην Κίνα δείχνουν ότι τα στελέχη επιζητούν νέες επενδύσεις εκεί, θορυβημένα από την προοπτική σύγκρουσης με την Ταϊβάν και τις προσπάθειες της Κίνας να αυστηροποιήσει την εποπτεία ξένων εταιρειών που δραστηριοποιούνται εντός των συνόρων της.

Οι συνολικές άμεσες ξένες επενδύσεις στην Κίνα ήταν αρνητικές το τρίτο τρίμηνο, με τις εκροές κεφαλαίων να υπερβαίνουν τις εισροές κατά 11,8 δισεκατομμύρια δολάρια—η πρώτη αρνητική τριμηνιαία εκροή που καταγράφηκε στα στοιχεία του ισοζυγίου πληρωμών που ξεκινά το 1998.

Οι ΗΠΑ έχουν επιβάλει περιορισμούς στις αμερικανικές επενδύσεις στην Κίνα σε ευαίσθητους τομείς όπως η τεχνητή νοημοσύνη και έχουν απαγορεύσει την εξαγωγή στην Κίνα τσιπ υπολογιστών υψηλής τεχνολογίας, φοβούμενοι ότι θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν από τον στρατό τους.

Η Κίνα έχει επιβάλει απαγορεύσεις εξόδου σε ορισμένους υπαλλήλους ξένων εταιρειών και νωρίτερα φέτος έκανε έφοδο στα γραφεία ορισμένων συμβουλευτικών εταιρειών που παρέχουν υπηρεσίες σε πολυεθνικές εταιρείες. Η κυβέρνηση έχει επίσης διευρύνει τους νόμους της κατά της κατασκοπείας για να αντιμετωπίσει τις ξένες απειλές με τρόπους που θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν τις συνήθεις εταιρικές δραστηριότητες.

Ομόλογα

Ξένα ιδρύματα έχουν μειώσει τις κατοχές τους σε κινεζικά ομόλογα που εκφράζονται σε γιουάν κατά περισσότερο από 110 δισεκατομμύρια δολάρια από τις αρχές του 2022, αφού συσσώρευσαν τους τίτλους για χρόνια. Η έξοδος ξεκίνησε τον ίδιο μήνα που η Ρωσία εισέβαλε στην Ουκρανία και οι συμμετέχοντες στην αγορά έχουν επισημάνει τους γεωπολιτικούς κινδύνους από την επένδυση σε κινεζικά περιουσιακά στοιχεία ως κύριο λόγο.

Οι αποδόσεις των κινεζικών κρατικών ομολόγων πέρυσι έπεσαν επίσης κάτω από το συγκρίσιμο χρέος του αμερικανικού Δημοσίου για πρώτη φορά σε περισσότερο από μια δεκαετία. Αυτό το χάσμα από τότε διευρύνθηκε.

Πιο πρόσφατα, πολλοί διεθνείς επενδυτές έγιναν επίσης καθαροί πωλητές μετοχών που είναι εισηγμένες στην ηπειρωτική Κίνα. Από τον Αύγουστο έως τον Οκτώβριο, άντλησαν περισσότερα από 23 δισεκατομμύρια δολάρια από μετοχές σε γιουάν μέσω μιας διαπραγμάτευσης μεταξύ του Χονγκ Κονγκ και των χρηματιστηρίων στη Σαγκάη και στο Σενζέν, σύμφωνα με τον πάροχο δεδομένων Wind.

Αυτές οι εκροές έχουν επιβαρύνει το γιουάν. Το πιο αδύναμο νόμισμα έχει παρακινήσει τις εταιρείες να επαναπατρίσουν τα κέρδη τους νωρίτερα παρά αργότερα, δήλωσε ο Ju Wang, επικεφαλής της στρατηγικής συναλλάγματος και επιτοκίων της Μείζονος Κίνας στην BNP Paribas.