Ο Καιάδας είναι ένα μεγάλο βάραθρο που έχει συνοδευτεί με την ιστορία της εναπόθεσης εκεί παιδιών που δεν θεωρούνταν αρτιμελή στην Αρχαία Σπάρτη.
Υπάρχουν πολλές πληροφορίες που πιθανόν δεν γνωρίζεις για τον Καιάδα ενώ εντυπωσιακές είναι και οι εικόνες αν τον δεις από ψηλά.
Ο μυθικός Καιάδας υπάρχει και βρίσκεται στο χωριό Τρύπη της Λακωνίας, λίγα χιλιόμετρα έξω από την πόλη της Σπάρτης. Στην πραγματικότητα μοιάζει σαν να είναι ενσωματωμένος με ένα φαράγγι της περιοχής και δεν είναι ένας τεράστιος λάκκος ή κρατήρας όπως πολλοί μπορεί να φαντάζονται. Το σκηνικό είναι πράγματι εντυπωσιακό αλλά όχι όπως πιθανόν το φτιάχνει κάποιος στο μυαλό του ακούγοντας την ιστορία και τον μύθο.
Το σημείο στο οποίο βρίσκεται ο Καιάδας, αρχικά μοιάζει με μια σχισμή σε ένα κονικό ύψωμα στο τελείωμα του χωριού Τρύπη. Η είσοδός του Καιάδα έχει πλέον επιχωματωθεί και σήμερα έχει διάμετρο μισό μέτρο. Τα πράγματα γίνονται πιο εντυπωσιακά όταν πλησιάσεις περισσότερο από κοντά. Κι αυτό γιατί εκεί, στη βάση της σχισμής δημιουργείται μια διπλή είσοδος με κάθετη ροή από όπου βγαίνει πολύ έντονος και κρύος αέρας. Η αίσθηση είναι μοναδική για όποιον έχει την ευκαιρία να το ζήσει. Είναι τέτοια η εικόνα που έχεις, όσο μπορείς να διακρίνεις που σου δίνει την εντύπωση ότι οδηγεί στα τάρταρα.
Η ιστορία και ο μύθος
Αυτό που είναι εξίσου σημαντικό, πέρα από την τοποθεσία του Καιάδα είναι η ιστορία του. Πολλοί πιστεύουν ότι χρησιμοποιούταν στην αρχαιότητα για τον καταποντισμό όλων των παιδιών που δεν ήταν αρτιμελή στη Σπάρτη. Αυτό όμως δεν είναι ακριβώς η πραγματικότητα. Αυτή η αναφορά γίνεται από τον Πλούταρχο και μόνο από αυτόν στον βίο του Λυκούργου. Ωστόσο, πολλοί σύγχρονοι ερευνητές οποίοι υποστηρίζουν ότι αυτή την τύχη είχαν μόνο τα παιδιά με βαριές δυσμορφίες αλλά και παιδιά από ανεπιθύμητες εγκυμοσύνες. Δεν αποθέτονταν δηλαδή εκεί παιδιά με ελαφρές αναπηρίες.
Το σίγουρο είναι ότι υπάρχουν αρχαίες μαρτυρίες για τον καταποντισμό στον Καιάδα των εχθρών των Σπαρτιατών ή και άλλων καταδίκων. Σύμφωνα με ιστορικές αναφορές στον Καιάδα ρίχτηκαν από τους Σπαρτιάτες ο ήρωας του Β’ Μεσσηνιακού πολέμου Αριστομένης μαζί με 50 αιχμαλώτους Μεσσηνίους. Όπως επίσης και το σώμα του βασιλιά τους Παυσανία που είχε καταδικαστεί σε θάνατο για προδοσία.
