Σε μια κρίσιμη συγκυρία για τη Μέση Ανατολή, ο Γερμανός καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς πραγματοποίησε την πρώτη του επίσκεψη στο Ισραήλ, φτάνοντας στο Τελ Αβίβ το βράδυ του Σαββάτου. Η άφιξή του ακολούθησε μια σαφή προτροπή προς τον Παλαιστίνιο πρόεδρο, Μαχμούντ Αμπάς, να προχωρήσει σε «επειγόντως απαραίτητες μεταρρυθμίσεις», ώστε η Παλαιστινιακή Αρχή να μπορέσει να αναλάβει έναν εποικοδομητικό ρόλο στη Λωρίδα της Γάζας μετά το πέρας του πολέμου.
Προερχόμενος από την Ιορδανία και τη συνάντησή του στην Άκαμπα με τον Βασιλιά Αμπντάλα Β’, ο κ. Μερτς προσγειώθηκε στο αεροδρόμιο Μπεν Γκουριόν. Εκεί τον υποδέχθηκε ο Ισραηλινός υπουργός Εξωτερικών, Γκίντεον Σάαρ, ο οποίος χαρακτήρισε τον Καγκελάριο «φίλο του Ισραήλ» και το Βερολίνο ως έναν «σημαντικό εταίρο». Το πρόγραμμα του Γερμανού ηγέτη περιελάμβανε συναντήσεις με τον Πρόεδρο Ισαάκ Χέρτζογκ στην Ιερουσαλήμ, καθώς και με τον Πρωθυπουργό Μπέντζαμιν Νετανιάχου την Κυριακή.
Η λεπτή ισορροπία του Βερολίνου
Σκοπός της επίσκεψης είναι η ενίσχυση της προνομιακής σχέσης των δύο χωρών, παρά την πρόσφατη ψυχρότητα που προκλήθηκε από την κριτική του Βερολίνου στις ευρείας κλίμακας στρατιωτικές επιχειρήσεις στη Γάζα. Η Γερμανία, αν και στενός σύμμαχος, έχει εκφράσει την ανησυχία της για τον επιθετικό πόλεμο του Ισραήλ. Σε τηλεφωνική επικοινωνία με τον Μαχμούντ Αμπάς, ο Μερτς κατήγγειλε τη «μεγάλη αύξηση της βίας των εποίκων κατά Παλαιστινίων» στην κατεχόμενη Δυτική Όχθη.
Παράλληλα, σύμφωνα με τον εκπρόσωπο της γερμανικής κυβέρνησης, Στέφαν Κορνίλιους, ο Καγκελάριος εξήρε τη συνεργατική στάση της Παλαιστινιακής Αρχής απέναντι στο ειρηνευτικό σχέδιο του Ντόναλντ Τραμπ και επανέλαβε την προσήλωση του Βερολίνου στη λύση των δύο κρατών. Κατά τη στάση του στην Άκαμπα, ζήτησε επίσης την αύξηση της ανθρωπιστικής βοήθειας στη Γάζα και τον αφοπλισμό της Χαμάς.
Ο οδικός χάρτης του Νετανιάχου
Στην κοινή συνέντευξη Τύπου, ο Μπέντζαμιν Νετανιάχου εμφανίστηκε αισιόδοξος, δηλώνοντας ότι η πρώτη φάση της εκεχειρίας στη Γάζα έχει σχεδόν ολοκληρωθεί. Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός εκτιμά ότι οι ευκαιρίες για ειρήνη είναι πλέον πιο κοντά, μετά τα πλήγματα που δέχθηκε ο «Άξονας της Αντίστασης» του Ιράν σε Γάζα και Λίβανο.
Ο Νετανιάχου αποκάλυψε ότι θα συζητήσει με τον Ντόναλντ Τραμπ τρόπους για τον οριστικό τερματισμό της κυριαρχίας της Χαμάς, στοιχείο που θεωρεί απαραίτητο για το μέλλον της περιοχής. Μετά την επιστροφή της σορού του ομήρου Ραν Γκβίλι, αναμένεται η μετάβαση στη δεύτερη φάση των επιχειρήσεων, η οποία προβλέπεται πιο δύσκολη. Αναφορικά με την τρίτη φάση, ο Νετανιάχου μίλησε για την «αποριζοσπαστικοποίηση της Γάζας», παραλληλίζοντάς την με τη διαδικασία που ακολούθησε η Γερμανία μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Κλείνοντας, τόνισε τη σημασία των ειλικρινών συζητήσεων με τον Μερτς, ακόμη και όταν υπάρχουν διαφωνίες.
Η συνάντηση Μερτς – Χέρτζογκ: Η δέσμευση στο «DNA» της Γερμανίας και το δίλημμα του πολέμου
Εγκαινιάζοντας την πρώτη του επίσκεψη στο Ισραήλ υπό την ιδιότητα του καγκελαρίου, ο Φρίντριχ Μερτς έσπευσε να επαναβεβαιώσει την αδιατάρακτη δέσμευση του Βερολίνου προς το εβραϊκό κράτος. Κατά τη διάρκεια της συνάντησής του με τον Πρόεδρο Ισαάκ Χέρτζογκ στην Ιερουσαλήμ, ο Γερμανός ηγέτης προέβη σε βαρυσήμαντες δηλώσεις, υπογραμμίζοντας πως «είναι στον πυρήνα του DNA μας να σταθούμε στο πλευρό του Ισραήλ».
Αναγνωρίζοντας τη συγκυρία, ο Μερτς παραδέχθηκε πως η συνάντηση πραγματοποιείται σε «καιρούς δύσκολους και περίπλοκους», ειδικά μετά την επίθεση της Χαμάς την 7η Οκτωβρίου 2023. Ωστόσο, χαρακτήρισε τη διαρκή φιλία των δύο χωρών ως «θαύμα», τονίζοντας ότι η Γερμανία στέκεται σταθερά δίπλα στο Ισραήλ.
Το δίλημμα και το δικαίωμα στην άμυνα
Σε μια στιγμή ειλικρίνειας σχετικά με τις πρόσφατες εντάσεις, ο Καγκελάριος αναφέρθηκε στο γεγονός ότι οι στρατιωτικές επιχειρήσεις και οι κυβερνητικές αποφάσεις έφεραν το Βερολίνο «αντιμέτωπο με ένα δίλημμα». Η φράση αυτή ερμηνεύεται ως έμμεση αναφορά στον προσωρινό περιορισμό των γερμανικών εξαγωγών όπλων. Παρ' όλα αυτά, ο Μερτς ήταν σαφής: «Έπρεπε να αντιδράσουμε σε αυτό, αλλά να είστε σίγουροι ότι εξακολουθούμε να είμαστε στο πλευρό σας». Επανέλαβε δε ρητά πως «το Ισραήλ έχει το δικαίωμα στη νόμιμη άμυνα και το δικαίωμα να υπάρχει», δηλώνοντας τη στήριξη της Γερμανίας στις προσπάθειες της χώρας.
Ο οδικός χάρτης για την επόμενη μέρα
Αναφορικά με το σχέδιο του Ντόναλντ Τραμπ για τη Γάζα, ο Μερτς δεσμεύτηκε για γερμανική βοήθεια καθώς οι διαπραγματεύσεις περνούν σε νέα φάση. Έθεσε όμως μια σαφή προϋπόθεση για τον τερματισμό των εχθροπραξιών: «Ο πόλεμος θα τελειώσει μόλις η Χαμάς καταθέσει όλα τα όπλα της».
Παράλληλα, το Βερολίνο προσβλέπει σε θετικές εξελίξεις στη Δυτική Όχθη, με τον Καγκελάριο να χαρακτηρίζει τη λύση των δύο κρατών ως «σημαντικό παράγοντα» για την ειρηνική συνύπαρξη, την ασφάλεια και την αξιοπρέπεια Ισραηλινών, Παλαιστινίων και του αραβικού κόσμου. Από την πλευρά του, ο Ισαάκ Χέρτζογκ εξέφρασε την ελπίδα ότι το νέο σχέδιο θα ανοίξει έναν νέο ορίζοντα για την περιοχή, αναγνωρίζοντας τον κομβικό ρόλο που καλείται να διαδραματίσει η Γερμανία.
Αμυντική συνεργασία και ιστορική ευθύνη
Ιδιαίτερη μνεία έγινε στην αμυντική συνεργασία, με τον Ισραηλινό πρόεδρο να χαρακτηρίζει «μοναδική και συγκινητική» την ανάπτυξη του συστήματος πυραυλικής άμυνας Arrow 3 στη Γερμανία, τονίζοντας το γεγονός ότι προϊόντα ισραηλινής κατασκευής θωρακίζουν πλέον την Ευρώπη.
Κλείνοντας την επίσκεψη στο Προεδρικό Μέγαρο, ο Μερτς άφησε το στίγμα του στο βιβλίο επισκεπτών, περιγράφοντας τη φιλία των δύο κρατών ως «σπουδαίο θησαυρό». Οκτώ δεκαετίες μετά το Ολοκαύτωμα, υπογράμμισε την ιστορική ευθύνη για την ενίσχυση αυτού του δεσμού, δηλώνοντας προσωπικά έτοιμος να εκπληρώσει το καθήκον του απέναντι σε αυτή την κληρονομιά.
