Το Ιράν προειδοποιεί για αντίδραση σε περίπτωση που επανέλθουν οι κυρώσεις του ΟΗΕ που σχετίζονται με το πυρηνικό του πρόγραμμα, σύμφωνα με δηλώσεις του εκπροσώπου του ιρανικού Υπουργείου Εξωτερικών, Εσμαΐλ Μπαγαεΐ. Αν και δεν διευκρίνισε τη φύση των πιθανών ενεργειών της Τεχεράνης, η τοποθέτησή του έρχεται σε μια περίοδο αυξημένης διπλωματικής έντασης.

Την περασμένη εβδομάδα, γαλλική διπλωματική πηγή ανέφερε στο πρακτορείο Reuters ότι οι ευρωπαϊκές δυνάμεις ενδέχεται να αναγκαστούν να ενεργοποιήσουν τον λεγόμενο «μηχανισμό snapback», επαναφέροντας τις κυρώσεις του ΟΗΕ, εφόσον δεν υπάρξει συμφωνία που να διασφαλίζει τα ευρωπαϊκά συμφέροντα ασφαλείας.

Ο «μηχανισμός snapback» προβλέπεται από τη συμφωνία του 2015 για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν – γνωστή ως Κοινό Ολοκληρωμένο Σχέδιο Δράσης (ΚΟΣΔ) – και επιτρέπει την επαναφορά των κυρώσεων σε περίπτωση σοβαρής παραβίασης των όρων της συμφωνίας.

Ο Μπαγαεΐ, σε συνέντευξη Τύπου, χαρακτήρισε την απειλή ενεργοποίησης του μηχανισμού ως «νομικά και πολιτικά αβάσιμη», προειδοποιώντας ότι θα υπάρξει «κατάλληλη και αναλογική απάντηση» από την Ισλαμική Δημοκρατία του Ιράν.

Η συμφωνία του 2015 είχε συναφθεί μεταξύ του Ιράν και των Ηνωμένων Πολιτειών, Βρετανίας, Γαλλίας, Γερμανίας, Ρωσίας και Κίνας. Προέβλεπε την άρση των κυρώσεων με αντάλλαγμα περιορισμούς στο πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης. Σε περίπτωση που κάποιο από τα μέρη θεωρήσει ότι υπάρχει «σημαντική αποτυχία» συμμόρφωσης, μπορεί να ζητήσει την ενεργοποίηση του μηχανισμού snapback μέσω του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ.

Ο εκπρόσωπος του ιρανικού ΥΠΕΞ κατηγόρησε τα ευρωπαϊκά μέρη για «σοβαρές και θεμελιώδεις παραβιάσεις» των υποχρεώσεών τους στο πλαίσιο του ΚΟΣΔ, υποστηρίζοντας ότι «δεν έχουν νομική ή ηθική βάση» για να προσφύγουν στον μηχανισμό.

Οι δυτικές χώρες κατηγορούν το Ιράν ότι επιδιώκει την κατασκευή πυρηνικού όπλου. Αυτή την κατηγορία η Τεχεράνη την απορρίπτει κατηγορηματικά.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες αποσύρθηκαν μονομερώς από τη συμφωνία το 2018, κατά την πρώτη προεδρική θητεία του Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος είχε χαρακτηρίσει τη συμφωνία «αδύναμη». Ο Τραμπ, που ξεκίνησε τη δεύτερη θητεία του τον Ιανουάριο, έχει καλέσει την Τεχεράνη να επιστρέψει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων για μια νέα συμφωνία, μετά την πρόσφατη κατάπαυση του πυρός που έθεσε τέλος σε έναν 12ήμερο πόλεμο μεταξύ Ιράν και Ισραήλ.

Σε ερώτηση για το ενδεχόμενο συνάντησης του Ιρανού Υπουργού Εξωτερικών Αμπάς Αραγτσί με τον ειδικό απεσταλμένο του Τραμπ για τη Μέση Ανατολή, Στιβ Γουίτκοφ, ο Μπαγαεΐ απάντησε ότι δεν έχει οριστεί ακόμη ημερομηνία ή τόπος για την επανέναρξη των διαπραγματεύσεων ΗΠΑ–Ιράν για το πυρηνικό πρόγραμμα.