Ο ιός Κοξάκι (Coxsackie) είναι ένα μέλος της οικογένειας των ιών Picornaviridae στο γένος των εντεροϊών. Οι ιοί κοξάκι έχουν έναν μόνο κλώνο ριβονουκλεϊκού οξέος (RNA) στο γενετικό τους υλικό. Οι εντεροϊοί αναφέρονται επίσης ως πικορναϊών (pico σημαίνει "μικρό", και το “ρνα” στην λέξη αντιστοιχεί στο “RNA”). Ο ιός Coxsackie απομονώθηκε για πρώτη φορά από ανθρώπινα περιττώματα στην πόλη Coxsackie της Νέας Υόρκης το 1948 από τον G. Dalldorf.
Τα πιο συχνά συμπτώματα των ιογενών λοιμόξεων από κοξάκι είναι αρχικά ο πυρετός και στη συνέχεια μια μειωμένη όρεξη και αναπνευστική δυσκολία, μαζί με πονόλαιμο, βήχα και αίσθημα κόπωσης.
Αυτή η περίοδος επώασης διαρκεί περίπου μία έως δύο ημέρες. Μικρά έλκη (σαν σπυράκια) στη συνέχεια δημιουργούνται στο στόμα σε περίπου 1 ή 2 ημέρες μετά τον αρχικό πυρετό και κάποιες από αυτές τις μικρές φουσκάλες μπορεί να έχουν και υγρό.
Οι περισσότεροι ασθενείς με κοξάκι (συνήθως παιδιά ηλικίας 10 ετών και κάτω) εκδηλώνουν ένα εξάνθημα με έντονη φαγούρα στις παλάμες των χεριών και τα πέλματα των ποδιών. Άλλα σημεία στο σώμα, όπως οι γλουτοί και τα γεννητικά όργανα μπορεί επίσης να εμφανίσουν παρόμοια σημάδια, αλλά είναι πιο σπάνιο. Μερικοί ασθενείς με κοξάκι αναπτύσσουν και επιπεφυκίτιδα.
Αυτά τα συμπτώματα συνήθως διαρκούν περίπου 7 έως 10 ημέρες, προτού το πρόσωπο του ασθενούς να συνέλθει εντελώς. Οι ασθενείς με κοξάκι είναι πιο μεταδοτικοί για περίπου μια εβδομάδα αφότου αρχίσουν τα συμπτώματα, αλλά επειδή ο ιός μπορεί να μεταφερθεί από το μολυσμένο άτομο μερικές φορές ακόμα και εβδομάδες αφότου έχουν υποχωρήσει πλήρως τα συμπτώματα, ο ασθενής μπορεί να είναι ήπια μεταδοτικός/ή για αρκετές εβδομάδες.
Θεραπεία
Δεν υπάρχει ειδική θεραπεία για αυτήν τη -συνήθως- αυτοπεριοριζόμενη νόσο (τα συμπτώματα υποχωρούν χωρίς ειδική αντιική θεραπεία σε περίπου 2 έως 10 ημέρες). Ωστόσο, η θεραπεία των συμπτωμάτων με ακεταμινοφαίνη μειώνει τον πυρετό και τη δυσφορία και συνιστάται στις περισσότερες περιπτώσεις.
Οι πλύσεις στο στόμα με ειδικά διαλύματα μπορεί να μειώσουν την ταλαιωπρία στο συγκεκριμένο σημείο. Επίσης συνιστάται η αυξημένη λήψη υγρών για να αποτραπεί η αφυδάτωση, ωστόσο, οι όξινοι χυμοί μπορεί να ερεθίσουν τα στοματικά έλκη. Το κρύο γάλα έχει διαπιστωθεί ότι καταπραΰνει τη δυσφορία του στόματος.
Ορισμένοι γιατροί χρησιμοποιούν τοπικά διφαινυδραμίνη στην μορφή τζελ ή υγρών για τη θεραπεία σε χέρια και πόδια.
Οι σχετικά σπάνιες επιπλοκές της λοίμωξης από τον ιό κοξάκι (για παράδειγμα, στην καρδιά ή μια λοίμωξη του εγκεφάλου) απαιτούν ειδική εξατομικευμένη θεραπεία (πιθανώς με ανοσοσφαιρίνη ή κάποιο ειδικό αντιικό, αν και τέτοιες θεραπείες είναι σπάνιες και δεν έχουν ακόμη αποδειχθεί ότι είναι ασφαλείς και αποτελεσματικές σε σοβαρές λοιμώξεις σε χέρια, πόδια και στόμα). Αυτές οι θεραπείες συχνά χορηγούνται από ειδικό γιατρό λοιμωδών νόσων.
