Ο βολιβιανός πρώην πρόεδρος Έβο Μοράλες εξέφρασε ικανοποίηση χθες Δευτέρα για την κινητοποίηση που έφερε κατακόρυφη αύξηση των άκυρων ψήφων, που παρότρυνε υποστηρικτές του να ρίξουν στις κάλπες σε ένδειξη διαμαρτυρίας για τον αποκλεισμό του από τις προεδρικές εκλογές προχθές Κυριακή — διαδικασία στην οποία επικρατέστεροι αναδείχτηκαν δυο υποψήφιοι της δεξιάς.

Τα άκυρα ψηφοδέλτια έφθασαν σε ιστορικό υψηλό στη χώρα, βυθισμένη σε σοβαρή οικονομική κρίση: ανήλθαν στο 19,2% των ψήφων, σύμφωνα με προκαταρκτική καταμέτρηση του ανώτατου εκλογοδικείου (TSE, η εφορευτική επιτροπή).

«Η διαμαρτυρία μας έγινε αισθητή: ψηφίσαμε, αλλά δεν εκλέξαμε, κι ο λαός έκανε ξεκάθαρο πως η δημοκρατία δεν μπορεί να υποβιβάζεται σε απλή διοικητική διαδικασία», σημείωσε ο πρώην αρχηγός του κράτους μέσω X.

Στις εκλογές της Κυριακής επικράτησαν ο γερουσιαστής της κεντροδεξιάς Ροδρίγο Πας (32,1%) και ο πρώην πρόεδρος της δεξιάς Χόρχε Κιρόγα (26,8%), που θα αναμετρηθούν στον δεύτερο γύρο της 19ης Οκτωβρίου.

Στις προηγούμενες έξι προεδρικές εκλογές, από το 2002, τα άκυρα ψηφοδέλτια κυμαίνονταν μεταξύ του 2,4% και του 3,7%.

Ο Έβο Μοράλες, 65 ετών, που κυβέρνησε τη Βολιβία από το 2006 ως το 2019, κερδίζοντας τρεις εκλογικές αναμετρήσεις, ήλπιζε να διεκδικήσει τέταρτη θητεία στο αξίωμα, όμως η δικαιοσύνη, καθώς στο μεταξύ οι θητείες περιορίστηκαν σε δύο, τον απέκλεισε από την κούρσα. Αποδίδει το γεγονός σε χειραγώγηση των θεσμών από τον απερχόμενο πρόεδρο –άλλοτε υπουργό και σύμμαχό του, πλέον αντίπαλό του–, τον Λουίς Άρσε.

Εξάλλου, καθώς εκκρεμεί ένταλμα σύλληψης σε βάρος του, εξαιτίας υπόθεσης εμπορίας ανήλικης, που αμφισβητεί, ο πρώην συνδικαλιστής ηγέτης των καλλιεργητών κόκας, ή κοκαλέρος, έχει αποσυρθεί σε πολιτικό οχυρό του, στην Τσαπάρε, στην επαρχία Κοτσαμπάμπα, στο κεντρικό τμήμα της χώρας.

Εκεί, οι άκυρες ψήφοι έφθασαν το 32,8%.

Αν ο Έβο Μοράλες καταφέρει να αξιοποιήσει την ψήφο διαμαρτυρίας, «πιθανόν θα μπορέσει να αναδημιουργήσει λαϊκή συμμαχία», κάτι που είναι «το πολιτικό του σχέδιο μεσοπρόθεσμα», εκτίμησε μιλώντας στο Γαλλικό Πρακτορείο ο Ντανιέλ Βαλβέρδε, πολιτολόγος του βολιβιανού πανεπιστημίου Γκαμπριέλ Ρενέ Μορένο.

«Θα παραμείνει χωρίς αμφιβολία παράγοντας πρώτης γραμμής την προσεχή περίοδο. Αλλά η πρόσφατη συμπεριφορά του αφήνει να εννοηθεί πως ο ρόλος του δεν θα είναι η προαγωγή της δημοκρατίας, αλλά η παρακώλυση και η παρεμπόδιση» της επόμενης κυβέρνησης, σύμφωνα με τον ίδιο αναλυτή.