Η ενίσχυση της πολιτιστικής συνεργασίας μεταξύ της Ελλάδας και των ΗΠΑ βρέθηκε στο επίκεντρο των επαφών που πραγματοποίησε η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη στην Ουάσιγκτον. Η υπουργός Πολιτισμού είχε την ευκαιρία να επισκεφτεί το Στέιτ Ντιπάρτμεντ όπου συναντήθηκε με τον ανώτερο αξιωματούχο για θέματα δημόσιας διπλωματίας Ντάρεν Μπίτι όπου διαπιστώθηκε η πρόθεση των δύο πλευρών να διευρύνουν τη συνεργασία στα θέματα πολιτισμού.
«Ήταν η πρώτη συνάντηση που πραγματοποίησε με ξένο αξιωματούχο. Το θεώρησε σημαδιακό λόγω του γεγονότος ότι αγαπάει πολύ την Ελλάδα και ότι έχει κλασσικές σπουδές. Ήταν ενθουσιώδης και δήλωσε από την αρχή πολύ θερμός όχι απλώς να συνεχίσουμε αλλά να διευρύνουμε τη συνεργασία που έχουμε», σημείωσε η υπουργός Πολιτισμού.
Η κ. Μενδώνη εστίασε και στην ανανέωση του Μνημονίου Κατανόησης για την Καταπολέμηση της Παράνομης Διακίνησης των Πολιτιστικών Αγαθών που έχει υπογραφεί μεταξύ των ΗΠΑ και της Ελλάδας το 2011. Το συγκεκριμένο μνημόνιο λήγει το 2026 και η Αθήνα θα ήθελε να το διευρύνει χρονικά και συγχρόνως να υπάρξει αυστηροποίηση των προβλεπόμενων ποινών. Σε αυτό το πλαίσιο, θα ξεκινήσουν τους επόμενους δύο μήνες διαβουλεύσεις μεταξύ του Κέντρου Πολιτιστικής Κληρονομίας του Στέιτ Ντιπάρτμεντ και της ελληνικής αρμόδιας διεύθυνσης για την τεκμηρίωση και προστασία των πολιτιστικών αγαθών.
Ένα μεγάλο μέρος της συζήτησης αφιερώθηκε επίσης στις ελληνικές εκθέσεις που θα φιλοξενηθούν στις ΗΠΑ. Αυτή τη στιγμή είναι προγραμματισμένη μια έκθεση για τον Πρίγκηπα της Πύλου που περιλαμβάνει θησαυρούς από την Μεσσηνία της μυκηναϊκής περιόδου που θα εκτεθούν στις 24 Ιουνίου στο Λος 'Αντζελες. Η κ. Μενδώνη κάλεσε τον Ντάρεν Μπίτι στα εγκαίνια της έκθεσης και τον ενημέρωση για μια δεύτερη έκθεση που θα φιλοξενηθεί σε μόνιμη βάση στο Κέντρο Ελληνικών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο του Κονέκτικατ.
«Μας είχαν ζητήσει να τους εξασφαλίσουμε εκθέματα από την αρχαία Σπάρτη. Φυσικά δεν μπορούσαν να έρθουν μονίμως αρχαιότητες αλλά αναλάβαμε στο Υπουργείο Πολιτισμού να τους κάνουμε πιστά αντίγραφα σχεδόν 70 αρχαιοτήτων. Το πανεπιστήμιο υπολογίζει να εγκαινιάσει την έκθεση τον Σεπτέμβριο του 2025», σημείωσε η υπουργός Πολιτισμού.
Στο πλαίσιο της προετοιμασίας των Ολυμπιακών Αγώνων, οι δύο πλευρές συζήτησαν την οργάνωση μια μεγάλης έκθεσης για τον αθλητισμό και τους αγώνες στην αρχαία Ελλάδα όπου η χώρα μας θα στείλει πολύ σημαντικά εκθέματα για να εκτεθούν στο Λος 'Αντζελες. Επιπλέον, αναμένεται ότι θα υπάρξει συντονισμός με την Πρεσβεία της Ελλάδας στην Ουάσιγκτον για την λαμπαδηδρομία προκειμένου η φλόγα να περάσει από περιοχές όπου υπάρχουν προξενεία και υπάρχει γενικώς μεγάλη παρουσία της ομογένειας.
Αυτή ήταν η πιο αμαρτωλή πόλη της Αρχαίας Ελλάδας!
Τέλος, ο Ντάρεν Μπίτι πρότεινε τη δημιουργία ενός κοινού προγράμματος για την ενίσχυση των κλασσικών σπουδών, σημειώνοντας ότι οι ΗΠΑ ενδιαφέρονται πολύ για την αρχαία Ελλάδα, την Σπάρτη ειδικότερα, και τις κλασσικές σπουδές.
Η Χαμένη Λήκυθος στην «Πενσυλβάνια»
Κατά τη διάρκεια της παραμονής της στην αμερικανική πρωτεύουσα, η Λίνα Μενδώνη είχε την ευκαιρία να παραλάβει μια λήκυθο από το μουσείο Glencairn στη Πενσυλβάνια. Η συγκεκριμένη αρχαιότητα είχε εντοπιστεί το 1910 στον Κεραμικό στο πλαίσιο των γερμανικών ανασκαφών. Παρόλο που είχε δημοσιευτεί φωτογραφία υπολογίζεται ότι κλάπηκε κάποια στιγμή μεταξύ του 1936 και του 1972, όπου πέρασε μέσω δημοπρασίας στην κυριότητα ενός ιδρύματος το οποίο στη συνέχεια τη δώρισε στο μουσείο.
Ύψους 12 εκ., το ληκύθιο, το οποίο παρέδωσε η επιμελήτρια του Μουσείου Glencairn Wendy Closterman φέρει, επί λευκού βάθους, μελανόμορφη παράσταση μάχης Αθηνάς εναντίον Γίγαντα με δύο οπλίτες εκατέρωθεν του πολεμικού επεισοδίου. Αποτελεί εύρημα από την ανασκαφή του τάφου 14, στο νεκροταφείο του Κεραμεικού της Αθήνας.
Το Μουσείο ενημέρωσε τη Διεύθυνση Τεκμηρίωσης και Προστασίας Πολιτιστικών Αγαθών για την απόφασή του να επιστρέψει το ληκύθιο στην Ελλάδα. Όσο για το αντικείμενο, έπειτα από την απομάκρυνσή του από την Ελλάδα, πωλήθηκε σε δημοπρασία του οίκου Sotheby’s στη Νέα Υόρκη, το Δεκέμβριο 1973, στο πλαίσιο εκποίησης των περιουσιακών στοιχείων του Hagop Kevorkian Fund. Ο ιδιώτης που το αγόρασε από τη δημοπρασία το δώρισε στη συνέχεια, ανώνυμα, στο αμερικανικό Μουσείο.
Όπως εξήγησε η κ. Μενδώνη, «μόλις ανακάλυψαν ότι δεν τους ανήκει, μας ειδοποίησαν αμέσως. Έγινε από κοινού η έρευνα και θεώρησαν ηθική και επιστημονική υποχρέωση τους να την επιστρέψουν. Έγινε συνάντηση στην πρεσβευτική κατοικία στην Ουάσιγκτον με τους εκπροσώπους όπου μας την παρέδωσαν».
