«Συνειδητοποίησα ότι είμαι ένα τίποτα. Απλά ένας αριθμός», μία τραγική διαπίστωση Ουκρανών στρατιωτών που βρέθηκαν στην πρώτη γραμμή του πολέμου, πολλοί από τους οποίους εθελοντικά, και στη συνέχεια....λιποτάκτησαν.
Το κλίμα στις τάξεις του ουκρανικού στρατού μετά από τρία χρόνια πολέμου με τη Ρωσία, αποτυπώνει ο Guardian, φιλοξενώντας δηλώσεις λιποτακτών, αλλάζοντας τα ονόματά τους, οι οποίοι περιγράφουν όλους εκείνους τους λόγους που τους οδήγησαν από την υπεράσπιση της πατρίδας στη λιποταξία.
Ο Βίκτρον, προσφέρθηκε εθελοντικά να υπερασπιστεί το Κίεβο όταν εμφανίστηκαν τα εχθρικά τανκς και εντάχθηκε στις ένοπλες δυνάμεις της Ουκρανίας. Την άνοιξη του 2023 πολεμούσε στο χωριό Tonenke, κοντά στην ανατολική πόλη Avdiivka. "Όταν έφτασα ήμουν εξαιρετικά κινητοποιημένος. Αν χρειαζόταν, θα έδινα τη ζωή μου", θυμάται.
Σταδιακά, ωστόσο, απογοητεύτηκε. Η μάχη ήταν λυσσαλέα. "Οι Ρώσοι κατέστρεφαν τις θέσεις μας στο έδαφος", είπε. Ανώτεροι Ουκρανοί διοικητές έδιναν μη ρεαλιστικές εντολές. Τότε, ενώ υπερασπιζόταν ένα ερειπωμένο κτίριο, ένα πάνελ έπεσε στον ώμο του. Αφού έκανε ενέσεις για να μειώσει τον πόνο, του είπαν να επιστρέψει στο μέτωπο.
Τον Μάιο του ίδιου έτους, ο Βίκτορ εγκατέλειψε τη θέση του για να αναζητήσει περαιτέρω ιατρική περίθαλψη. Δεν επέστρεψε. Ο διοικητής του τον σημείωσε ως απών. Ο Βίκτορ είναι ένας από τους χιλιάδες Ουκρανούς στρατιώτες που εγκατέλειψαν τις μονάδες τους. Ο ακριβής αριθμός είναι στρατιωτικό μυστικό, αλλά οι αξιωματούχοι παραδέχονται ότι ο αριθμός είναι μεγάλος. Λένε ότι είναι κατανοητό, όταν οι κουρασμένοι στρατιώτες υπηρετούν επί μήνες χωρίς κανονικό διάλειμμα.
Το θέμα της λιποταξίας έχει γίνει πρωτοσέλιδο στην Ουκρανία. Την περασμένη εβδομάδα η κυβέρνηση ξεκίνησε έρευνα για την 155η μηχανοκίνητη ταξιαρχία. Πενήντα έξι στρατιώτες εξαφανίστηκαν ενώ εκπαιδεύονταν στη Γαλλία. Εκατοντάδες άλλοι λέγεται ότι αγνοούνται. Ο διοικητής της μονάδας, Dmytro Riumshyn, συνελήφθη και αντιμετωπίζει ποινή κάθειρξης 10 ετών .
Μετά από τρία χρόνια πολέμου, η Ουκρανία έχει απελπιστική έλλειψη στρατιωτών, ιδίως πεζικού. Αυτό έχει διευκολύνει τον ρωσικό στρατό να προελαύνει στα ανατολικά. Υπάρχουν επίσης διαρθρωτικά ζητήματα. Νέες ταξιαρχίες έχουν δημιουργηθεί από το μηδέν. Οι επιδόσεις τους ήταν κακές. Ο πρόεδρος της Ουκρανίας, Βολοντιμίρ Ζελένσκι, διέταξε πρόσφατα αλλαγή πολιτικής, με την ενσωμάτωση άπειρων νεοσύλλεκτων στα υπάρχοντα τάγματα.
Κάποιοι που εγκαταλείπουν διατηρούν χαμηλό προφίλ. Άλλοι ζουν και εργάζονται ανοιχτά. Ο Βίκτορ όταν επέστρεψε στην ταξιαρχία του τον Αύγουστο του 2023, του είπαν ότι ήταν ανεπιθυμητός. Κάποτε ήταν εκπαιδευμένος ελεύθερος σκοπευτής, τώρα διευθύνει ένα συνεργείο στη δυτική Ουκρανία, όπου επισκευάζει στρατιωτικά οχήματα δωρεάν. Είχε σκοτώσει Ρώσους; "Πολλούς", απάντησε. "Όλοι είναι κουρασμένοι. Η διάθεση έχει αλλάξει. Οι άνθρωποι αγκάλιαζαν τους στρατιώτες στους δρόμους. Τώρα ανησυχούν μήπως τους επιστρατεύσουν".
Ο Βίκτορ πρόσθεσε ότι υπάρχει σοβαρή έλλειψη ανθρώπινου δυναμικού στην πρώτη γραμμή. Τον Φεβρουάριο του 2023 του δόθηκε 10ήμερη άδεια - μόνο και μόνο για να ανακληθεί μια μέρα αφότου επέστρεψε στο σπίτι του, καθώς η Avdiivka δέχθηκε επίθεση. Δύο άτομα από τον λόχο του είχαν σκοτωθεί, είπε. Οι υπόλοιποι είχαν τραυματιστεί. "Ένας τύπος έχασε το χέρι του. Ένας άλλος ένα πόδι. Κάποιοι είχαν τραύματα από σφαίρες. Κανείς δεν είναι εντελώς καλά. Ακόμα κι έτσι, καταφέραμε να επιτύχουμε κάποια καθήκοντα", δήλωσε.
Ένας άλλος λιποτάκτης, ο Ολένσκι, δήλωσε ότι συμμετείχε σε ουκρανικές επιθέσεις στις νότιες περιοχές Mykolaiv και Kherson. Περιέγραψε μια μάχη ως χαοτική, με σφαίρες να πετούν, όλμους να προσγειώνονται σε ένα δασικό ξέφωτο και ανεπαρκή υποστήριξη από το πυροβολικό. Κατά τη διάρκεια του χειμώνα του 2022 διαπληκτίστηκε με έναν νέο διοικητή, ζήτησε ανεπιτυχώς μετάθεση και τραυματίστηκε. "Έφτασα σε σημείο βρασμού. Έτσι αποφάσισα να πάω εκεί όπου κανείς δεν μπορεί να με βρει", είπε.
Όρμπαν: Απαράδεκτο το ότι η Ουκρανία δεν είναι πρόθυμη να αφήσει το ρωσικό φυσικό αέριο να περάσει από το έδαφός της
Από τότε, κρύβεται. "Θα δούμε τι θα συμβεί. Ίσως με πιάσουν και με στείλουν στην πρώτη γραμμή", είπε. Πρόσθεσε ότι θα έπαιρνε ξανά τα όπλα αν οι Ρώσοι έμπαιναν στην πόλη του ή αν ο ουκρανικός στρατός γινόταν μια πραγματικά μεταρρυθμισμένη δύναμη τύπου ΝΑΤΟ, με καλύτερους στρατηγούς. Ερωτηθείς αν είναι ευτυχισμένος, απάντησε: "Είμαι ζωντανός. Όσο περισσότερο διαρκεί ο πόλεμος τόσο περισσότεροι άνθρωποι σαν εμένα θα υπάρχουν".
Απέναντι σε αυτή την «αιμορραγία» στρατιωτών, η Ουκρανία προσπαθεί να μετριάσει τη δυσαρέσκεια ορίζοντας επιτροπές και καταργώντας κυρώσεις.
Το κοινοβούλιο της Ουκρανίας, έχει συζητήσει πώς να φέρει περισσότερους νεοσύλλεκτους. Οι λιποτάκτες αντιμετωπίζουν 12 έως 15 χρόνια φυλάκισης. Το περασμένο καλοκαίρι, οι βουλευτές κατήργησαν τις ποινικές κυρώσεις για όσους επιστρέφουν οικειοθελώς στα παλιά τους τάγματα, με πλήρη αποκατάσταση των παροχών. Έχει επίσης ψηφιστεί ένα νομοσχέδιο που επιτρέπει στα μέλη της υπηρεσίας να μετατίθενται σε διαφορετικές μονάδες - ξεπερνώντας τις παρατεταμένες συγκρούσεις μεταξύ κατώτερων και ανώτερων βαθμών.
Η κυβέρνηση επεξεργάζεται μια λύση, επιτρέποντας την υποβολή αιτήσεων μέσω της εφαρμογής Army+ του υπουργείου Άμυνας. Εν τω μεταξύ, σχεδιάζονται αλλαγές για την προσέλκυση των 18 έως 25 ετών, οι οποίοι επί του παρόντος εξαιρούνται. Περιλαμβάνουν εγγυήσεις εκπαίδευσης και μέτρα για τη διασφάλιση του διαλόγου μεταξύ στρατιωτών και διοικητών.
Ο Andrii Hrebeniuk, αρχιλοχίας ενός τάγματος πεζικού, που μάχεται στην πόλη Velyka Novosilka της περιφέρειας Ντονέτσκ, δήλωσε ότι οι στρατιώτες χάνονται "αρκετά συχνά". "Κάποιοι επιστρέφουν. Κάποιοι όχι", είπε. "Πρόκειται περισσότερο για το ηθικό παρά για τον τραυματισμό. Χρειάζονται μια ψυχολογική επανεκκίνηση. Πηγαίνουν να δουν τις οικογένειές τους και επανεμφανίζονται μετά από μερικούς μήνες".
Τους κατάλαβε; "Δεν τους καταλαβαίνω και δεν τους καταδικάζω", απάντησε.
Η μηχανοκίνητη ταξιαρχία του Hrebeniuk, η 110η, έκανε την περασμένη εβδομάδα το ασυνήθιστο βήμα να δηλώσει ότι είχε κρίσιμες ελλείψεις προσωπικού. Είχε αρκετά μη επανδρωμένα αεροσκάφη και πυροβολικό, αλλά καθόλου πεζικό, σε μια περίοδο συνεχών ρωσικών επιθέσεων. "Πρέπει να σπάσουμε το στερεότυπο ότι αν καταταγείς θα είσαι νεκρός σε πέντε λεπτά", δήλωσε ο Hrebeniuk. Και πρόσθεσε: "Απλά πράγματα σε κρατούν ζωντανό, όπως το να σκάβεις, να καθαρίζεις τα όπλα σου και να δίνεις προσοχή κατά τη διάρκεια της εκπαίδευσης πρώτων βοηθειών".
