Τα ρούχα που επιλέγουμε να φορέσουμε για να βγούμε από το σπίτι είναι καθαρά προσωπική επιλογή. Αν θέλω να φορέσω ένα εντελώς see through φόρεμα και να περπατήσω στους δρόμους της πόλης, μπορώ να το κάνω. Το ίδιο και αν επιλέξω να βάλω ένα μακρύ φόρεμα, κλειστό από πάνω μέχρι κάτω και να καλύψω το κεφάλι μου με μαντήλα.
Μπορώ, όμως; Μπορούν, πραγματικά, οι γυναίκες να φορέσουν ό,τι επιθυμούν, χωρίς κάποιος να τους το απαγορεύει;
Η απάντηση είναι ναι, αλλά...
Αν ανατρέξουμε στην Ιστορία, θα δούμε πως οι γυναίκες υπόκεινται σε διάφορους κανόνες, που τους υπαγορεύουν τι να βάλουν. Για να το θέσουμε όπως είναι, οι άνδρες έλεγαν στις γυναίκες τι να φορέσουν με την πρακτική να συνεχίζεται μέσα στους αιώνες.
Από την απαγόρευση του μπουρκίνι στη νότια Γαλλία μέχρι τις ειδήσεις πως οι Ιρανές αναγκάζονται να κόψουν τα μαλλιά τους, αν θέλουν να φύγουν από το σπίτι χωρίς μαντίλα, η κοινωνία φαίνεται πως έχει εμμονή να καλύπτει τις γυναίκες.
Το Marie Claire έψαξε και παρουσιάζει την έκταση του θέματος:
2016: Απαγόρευση του μπουρκίνι
Δήμαρχοι της νότιας Γαλλίας αποφάσισαν να απαγορεύσουν το μπουρκίνι στις παραλίες. Μάλιστα, η αστυνομία πραγματοποιούσε περιπολίες για να δει αν τηρείται ο νέος κανόνας. Αν τυχόν εντόπιζαν γυναίκα να φορά μπουρκίνι, την ανάγκαζαν να το βγάλει μπροστά σε εκατοντάδες ανθρώπους. Γυναίκες απ' όλο τον κόσμο διαμαρτυρήθηκαν, με το εν λόγω μέτρο να αναστέλλεται προσωρινά από το ανώτατο δικαστήριο της Γαλλίας.
2014: Το ISIS εκτελεί όσες δεν φοράνε νικάμπ με γάντια
Το Ισλαμικό Κράτος ανέλαβε την ευθύνη για τον λιθοβολισμό γυναικών μέχρι θανάτου, επειδή δεν φορούσαν γάντια με τις νικάμπ τους.
2009: Μαστίγωσαν γυναίκες, επειδή φορούσαν παντελόνι
Δεκατρείς γυναίκες, ανάμεσά τους και η δημοσιογράφος Lubna Al-Hussein, συνελήφθησαν στο Χαρτούμ του Σουδάν, επειδή φορούσαν παντελόνι δημόσια. Δέκα από αυτές τιμωρήθηκαν με πρόστιμο 250 σουδανικών λιρών και 10 μαστιγώματα, ενώ η δημοσιογράφος πλήρωσε μόνο πρόστιμο 200 λιρών.
1998: Ιταλός δικαστής άφησε ελεύθερο βιαστή, επειδή το θύμα του φορούσε στενό τζιν
Εκπαιδευτής οδήγησης κατηγορήθηκε για τον βιασμό 18χρονης, το 1992 και είχε καταδικαστεί. Εξι χρόνια αργότερα, το ιταλικό δικαστήριο ανέτρεψε την απόφαση, υποστηρίζοντας πως το θύμα φορούσε στενό τζιν.
«Είναι γεγονός της κοινής πείρας πως είναι σχεδόν αδύνατο να γλιστρήσει ένα στενό τζιν, χωρίς την συνεργασία του ατόμου που το φοράει», ήταν η πρωτοφανής δήλωση.
1979: Το Ιράν επιβάλλει τη μαντίλα
Τέλος στις φιλελεύθερες νομοθεσίες, που υπήρχαν για 40 χρόνια, έβαλε η Ισλαμική Επανάσταση στο Ιράν, με τις γυναίκες ξαφνικά να απαγορεύεται να εμφανίζονται δημόσια χωρίς μαντίλα. Αντίθετα με αυτό που περιμένει κανείς, η απόφαση γιορτάστηκε από πολλές, καθώς μπορούσαν να φεύγουν από το σπίτι χωρίς τις αντιρρήσεις πατεράδων και συζύγων.
1942: Ο Β' Παγκόσμιος Πόλεμος βάζει περιορισμούς στα γυναικεία ρούχα
Μπορεί τα αντρικά ρούχα να παραμένουν ίδια, αλλά αυτό δεν ισχύει και για τα γυναικεία. Το μήκος της φούστας έπρεπε να είναι στα 43 περίπου εκατοστά από το πάτωμα, ούτε πιο μακρύ, ούτε πιο κοντό.
1936: Το Ιράν απαγορεύει τη μαντίλα
Ο μονάρχης του Ιράν Reza Shah όρισε ως παράνομη τη μαντίλα στους δημόσιους χώρους, έναν νόμο εμπνευσμένο από τον νεοφιλελευθερισμό των ηγετών του Αφγανιστάν και της Τουρκίας. Ωστόσο, ο νόμος συνάντησε αντιστάσεις από την θρησκευτική πλειοψηφία, με πολλούς άνδρες να απαγορεύουν στις γυναίκες τους να βγαίνουν έξω.
1890s: Μέσα τα γυναικεία πόδια και τα πόδια των... τραπεζιών
Στο Ηνωμένο Βασίλειο αποφασίστηκε οι γυναίκες να καλύπτουν ολόκληρο το σώμα τους, όταν βγαίνουν έξω. Η λαιμόκοψη ήταν ακριβώς κάτω από το πηγούνι και ο ποδόγυρος κάτω από τον αστράγαλο. Φυλλάδια απεικόνιζαν ακριβώς πού έπρεπε να είναι το μήκος αναλόγως με την ηλικία. Τα κορίτσια μέχρι 4 ετών μπορούσαν να φορούν τις φούστες λίγο πιο κάτω από το γόνατο, ενώ οι έφηβες μέχρι την γάμπα.
Το πιο περίεργο απ' όλα; Καλύφθηκαν και τα πόδια των τραπεζιών. Μάλλον... προσέβαλαν τον κόσμο.
1800s: Τσέπες στις γυναίκες
Για πρώτη φορά στην ιστορία της Βρετανίας, οι γυναίκες μπορούσαν να έχουν τσέπες. Μέχρι τότε δεν είχαν μιας και θεωρούνταν χυδαίο να κρύβουν τα χέρια τους. Aφού τους δόθηκε... άδεια μπορούσαν να έχουν βάλουν τσέπες στα ρούχα τους. Εν τω μεταξύ, οι άνδρες είχαν τσέπες από το 1600.
1600s: Ανάγκασαν τις πλούσιες να φορούν χιτζάμπ
Κατά τη διάρκεια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, σύμφωνα με τους ιστορικούς, οι λόγιοι άρχισαν να παράγουν τεράστιες ποσότητες ισλαμικών γραφών και νομικές εργασίες για να επανακτηθεί η πατριαρχική εξουσία, που είχα χαθεί μετά τον θάνατο του Μωάμεθ.
Η μαντίλα, λοιπόν, κρίθηκε απαραίτητη ως αντιπροσωπευτικό της γυναικείας σεμνότητας, ενώ αποτέλεσε και σύμβολο της ανώτερης τάξης. Οι φτωχότερες γυναίκες, που ήταν εργάτριες, μπορούσαν να την αποφύγουν, λόγω τους πρακτικού της υπόθεσης.
1550s: «Οχι» στη χοντρή μέση εντός των δικαστηρίων
Γυναίκες, που συμμετείχαν στα δικαστήρια της Γαλλίας, αναγκάστηκαν να φορούν κορσέδες φτιαγμένους από ξύλο ή μπανέλες, ώστε η μέση τους να είναι περίπου 35-40 εκατοστά. Στην είσοδο υπήρχαν ελεγκτές, που μετρούσαν την περιφέρεια της μέσης τους. Η τάση σύντομα επεκτάθηκε και στο εξωτερικό, με τις περισσότερες να φορούν σφιχτούς κορσέδες μέχρι και τον 19ο αιώνα.
1056: Οι Γερμανίδες δεν φόραγαν ασήμι, χρυσό και πολύτιμους λίθους
Εκτός και αν ήταν παντρεμένες με ιππότη.
900 μ.Χ: Οι Κινέζες άρχισαν να δένουν τα πόδια τους
Αυτή είναι μία από τις πιο σκληρές πρακτικές μόδας σε όλη την ιστορία: Οι γυναίκες στην Κίνα άρχισαν να δένουν τα πόδια τους, τα οποία θεωρούνταν σύμβολο ομορφιάς. Ο θρύλος αναφέρει πως ο αυτοκράτορας γοητεύτηκε από τα καλλίγραμμα πόδια μίας εταίρας του και επέβαλε σε όλες τις γυναίκες της αυλής να έχουν μικρά πόδια με καμπύλες. Η πρακτική συνεχίστηκε μέχρι το 1949.
627 μ.Χ: Επιβάλλεται η μαντίλα στις γυναίκες του Μωάμεθ
Η λέξη «χιτζάμπ» σημαίνει «τούλι» ή «απομόνωση». Αυτό ήταν και το επιθυμητό, όταν επισκέπτονταν το τζαμί του Μωάμεθ άντρες: η χιτζάμπ να τους κρατά μακριά από τις γυναίκες του.
Για μεγάλο χρονικό διάστημα, οι ιστορικοί πίστευαν πως η φράση «darabat al-hijab» -φορώντας το πέπλο- ήταν συνώνυμη με το «η σύζυγος του Μωάμεθ».
44 π.Χ: Νόμοι όριζαν τα γυναικεία ρούχα
Νόμος απαγόρευε επίσημα στις γυναίκες να φορούν τήβεννο κάτω από οποιεσδήποτε συνθήκες, με το φόρεμα μέχρι το πάτωμα (stola) να επιβάλλεται. Εκείνη την εποχή, στη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία τα δικαιώματα των γυναικών είχαν περιοριστεί σε μεγάλο βαθμό.
200 π.Χ: Οι έγγαμες ντυνόντουσαν διαφορετικά
Στην αρχαία Ρώμη, οι γυναίκες άρχισαν να φορούν stola, όταν παντρεύονταν. Μέχρι τότε μπορούσαν να φορέσουν και τήβεννο, ωστόσο, θεωρήθηκε επαίσχυντο μια γυναίκα να ντύνεται όπως ο άνδρας ή όπως μία πόρνη.
400-500 π.Χ: Μέσα το στήθος, έξω το κάτω μέρος του σώματος
Κανείς δεν ξέρει γιατί ξαφνικά άρχισε να καλύπτεται το στήθος στην αρχαία Ελλάδα, αλλά τα γλυπτά εκείνη την εποχή, που αναπαριστούσαν θεές, τις παρουσίαζαν να κρύβουν με τα χέρια τους ή με το ντύσιμό τους το στήθος.
Την ίδια, όμως, στιγμή, εξακολουθούσαν να δείχνουν τα γυναίκεια γεννητικά όργανα και το επάνω μέρος των μηρών. Είναι ενδιαφέρον πως οι γυναίκες καλύπτονταν όλο και πιο πολύ, όταν η κοινωνία άρχισε να γίνεται πιο πατριαρχική.
1500 π.Χ: Στήθη παντού
Οι ιστορικοί εκτιμούν πως οι γυναίκες άρχισαν να καλύπτουν το στήθος σε δημόσιους χώρους πριν από περίπου 3.500 χρόνια, όταν και οι άνδρες αποφάσισαν πως τα σεξουαλικά μέρη του σώματος ήταν για τους ιδιωτικούς χώρους.
Στην αρχαία Αίγυπτο, οι μελετητές πιστεύουν πως οι γυναίκες μπορούσαν να επιλέξουν να θα κυκλοφορούν με καλυμμένο το επάνω μέρος του σώματός τους ή όχι.
2.500 π.Χ: Πέπλα για τους πλούσιους και μόνο
Τα πέπλα χρησιμοποιούνταν ως μέσο ταυτοποίησης του ποιες γυναίκες ήταν αξιοσέβαστες και ποιες όχι. Οι γυναίκες των ανώτερων τάξεων έπρεπε να φορούν χαλαρά πέπλα γύρω από τα μαλλιά τους, ενώ στις φτωχότερες δεν επιτρεπόταν. Μάλιστα, όσες τολμούσαν να φορέσουν πέπλα αντιμετώπιζαν σκληρές ποινές.
Πηγή:
