Μία μάχη επιρροής βρίσκεται σε εξέλιξη στον νότιο Ειρηνικό, με την Αυστραλία να απευθύνει έκκληση στα κράτη της περιοχής να απωθήσουν την επίθεση γοητείας του Πεκίνου που δεν κρύβει τις προθέσεις για την δραματική αύξηση της περιφερειακής σφαίρας επιρροής του.

Η υπουργός Εξωτερικών της Αυστραλίας Πένι Γουόνγκ βρέθηκε για επίσημη επίσκεψη στα Νησιά Φίτζι σε μία προσπάθεια προσέγγισης των νησιωτικών κρατών της περιοχής, μετά την υπογραφή της διμερούς συμφωνίας ασφαλείας ανάμεσα στην Κίνα και τα Νησιά του Σολομώντος που αιφνιδίασε την Καμπέρα.

«Εκφράσαμε δημόσια τις ανησυχίες μας για αυτή την συμφωνία ασφαλείας », δήλωσε η Πένι Γουόνγκ στην πρωτεύουσα Σούβα. «Όπως και άλλα νησιά του Ειρηνικού, θεωρούμε ότι υπάρχουν συνέπειες. Πιστεύουμε ότι είναι σημαντικό η ασφάλεια της περιοχής να καθορίζεται από την περιοχή», πρόσθεσε.

Επιδιώκοντας να δείξει ότι η ζώνη του νοτίου Ειρηνικού αποτελεί προτεραιότητα για την εξωτερική πολιτική της Καμπέρας, η υπουργός Εξωτερικών της νέας κυβέρνησης της Αυστραλίας δήλωσε ότι η χώρα της είναι καλύτερη επιλογή από την Κίνα. «Θέλουμε να είμαστε εταίρος κατ’ επιλογήν», είπε.

«Θέλουμε να δείξουμε στην χώρα σας και στις άλλες χώρες της περιοχής ότι είμαστε ένας εταίρος που αξίζει την εμπιστοσύνη, που μπορεί να είναι αξιόπιστος. Και ιστορικά, το έχουμε δείξει», είπε υπενθυμίζοντας την αναπτυξιακή βοήθεια της Καμπέρας προς τα κράτη της ζώνης. «Θέλουμε να συνεργασθούμε με άξονα τις δικές σας προτεραιότητες. Θέλουμε να συνεργασθούμε ως μέλη της οικογένειας του Ειρηνικού», είπε προσθέτοντας ότι η νέα κυβέρνηση του Αντονι Αλμπανέζι έχει ως στόχο να κερδίσει την «χαμένη δεκαετία» σε ό,τι αφορά την κλιματική αλλαγή, θέμα επιβίωσης για τις χώρες του νότιου Ειρηνικού που απειλούνται άμεσα από την υπερθέρμανση και την άνοδο της στάθμης των θαλασσών.

Ταυτόχρονα, ο Κινέζος υπουργός Εξωτερικών Γουάνγκ Γι έχει ξενικήσει μαραθώνια περιοδεία στην ζώνη του Νοτίου Ειρηνικού που θα διαρκέσει μέχρι τις 4 Ιουνίου για την διεύρυνση της συνεργασίας των κρατών της περιοχής με την Κίνα στους τομείς του ελευθέρου εμπορίου και της ασφάλειας. Ο Κινέζος υπουργός Εξωτερικών κατήγγειλε από τα Νησιά του Σολομώντα «τα ψέματα και τις επιθέσεις» κατά της διμερούς συμφωνίας ασφαλείας κατά την διάρκεια συνέντευξης Τύπου στην πρωτεύουσα Χονιάρα από την οποία είχαν αποκλεισθεί ορισμένοι δημοσιογράφοι.

Ο Γουάνγκ Γι βρίσκεται στο Κιριμπάτι και θα ακολουθήσουν τα Νησιά Σαμόα, η Παπούα-Νέα Γουινέα και τα Νησιά Φίτζι. Η Κίνα προωθεί μία τεράστια συμφωνία ελευθέρου εμπορίου και συνεργασίας στον τομέα της ασφάλειας με τις χώρες του νότιου Ειρηνικού προωθεί η Κίνα, σε μία κίνηση που θα αύξανε δραματικά την περιφερειακή σφαίρα επιρροής της και ήδη καταγγέλλεται από τις μεγάλες δυνάμεις της περιοχής, όπως η Αυστραλία και οι Ηνωμένες Πολιτείες. Το σχέδιο συμφωνίας και το πενταετές πρόγραμμα δράσης που το συνοδεύει είναι το αντικείμενο της καμπάνιας προώθησης του υπουργού Εξωτερικών της Κίνας Γουάνγκ Γι κατά την περιοδεία του στις χώρες του νοτίου Ειρηνικού.

Το Πεκίνο θα προτείνει σε δέκα νησιωτικές χώρες του νότιου Ειρηνικού εκατομμύρια δολάρια οικονομικής βοήθειας, την προοπτική συμφωνίας ελευθέρου εμπορίου, καθώς και την δυνατότητα πρόσβασης στην γιγάντια κινεζική αγορά του 1,4 δισεκατομμυρίου κατοίκων. Σε αντάλλαγμα, η Κίνα θα αναλάβει την εκπαίδευση των δυνάμεων της αστυνομίας, την οργάνωση της κυβερνοσφάλειας, θα αναπτύξει στενή συνεργασία σε ευαίσθητους τομείς όπως η θαλάσσια χαρτογράφηση και θα εξασφαλίσει ευρεία πρόσβαση στους τοπικούς φυσικούς πόρους. Το «Κοινό Αναπτυξιακό Όραμα» μπορεί να υιοθετηθεί στις 30 Μαΐου, με την ευκαιρία της προγραμματισμένης συνάντησης του Γουάνγκ Γι με τους υπουργούς Εξωτερικών των χωρών της περιοχής στα νησιά Φίτζι.

Μία ελκυστική συμφωνία σε σκοτεινό πλαίσιο

Η ζώνη του νοτίου Ειρηνικού έχει εξελιχθεί τους τελευταίους μήνες σε θέατρο σφοδρού ανταγωνισμού ανάμεσα στην Κίνα και τις Ηνωμένες Πολιτείες, την ισχυρότερη δύναμη της περιοχής κατά τις τελευταίες δεκαετίες. Το Πεκίνο επιδιώκει την επέκταση της στρατιωτικής, πολιτική και οικονομικής του παρουσίας, αλλά τα σχέδια που είχε παρουσιάσει μέχρι στιγμής ήταν περιορισμένα, αποσπασματικά και άνισα. Το «Κοινό Αναπτυξιακό Όραμα», αν γίνει αποδεκτό, μπορεί να αποδειχθεί σημαντικό σημείο καμπής, διευκολύνοντας μία σειρά αστυνομικών και στρατιωτικών επιχειρήσεων της Κίνας στις χώρες της περιοχής του νοτίου Ειρηνικού. Επιπλέον, οι πτήσεις ανάμεσα στην Κίνα και τα νησιά του Ειρηνικού θα πολλαπλασιασθούν, το Πεκίνο θα ορίσει τοπικό απεσταλμένο, θα εκπαιδεύσει ειδικό διπλωματικό σώμα του νότιου Ειρηνικού, θα χορηγήσει 2.500 κυβερνητικές υποτροφίες…

Η Κίνα υπέγραψε τον περασμένο μήνα διμερή συμφωνία ασφαλείας με τα Νησιά του Σολομώντα, η οποία καλύπτει σειρά τομέων όπως το εμπόριο, η χρηματοδότηση και οι επενδύσεις, ο τουρισμός, η δημόσια υγεία και η υποστήριξη για την αντιμετώπιση της Covid, η προώθηση της κινεζικής γλώσσας και των πολιτιστικών ανταλλαγών, η πρόληψη και αντιμετώπιση των φυσικών καταστροφών…και δίνει μία ιδέα των επιδιώξεων που μπορεί να προωθήσει το Πεκίνο μέσω του «Κοινού Αναπτυξιακού Οράματος».

Όμως ήδη οι δυνάμεις της περιοχής σήμαναν συναγερμό. Το σχέδιο δείχνει μία «Κίνα που επιδιώκει να επεκτείνει την επιρροή της στην περιοχή του κόσμου όπου η Αυστραλία υπήρξε προνομιακός εταίρος στον τομέα της ασφάλειας από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο», προειδοποίησε σήμερα ο νέος Αυστραλός πρωθυπουργός Αντονι Αλμπανέζι. Ο Αυστραλός πρωθυπουργός ανακοίνωσε εντατικότερη δέσμευση της Αυστραλίας στον Ειρηνικό, με την χορήγηση 500 εκατομμυρίων για την εκπαίδευση στην άμυνα και την ναυτική ασφάλεια, καθώς και για την χρηματοδότηση υποδομών για την αντιμετώπιση της κλιματική αλλαγής. Στην Ουάσινγκτον, ο εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ Νεντ Πράις συμβούλευσε τις χώρες του νοτίου Ειρηνικού να είναι καχύποπτες απέναντι στην «σκοτεινή» συμφωνία που προτείνει το Πεκίνο.

«Ανησυχούμε για το γεγονός ότι οι συμφωνίες αυτές μπορεί να συζητηθούν σε εσπευσμένο και αδιαφανές πλαίσιο», δήλωσε χθες υπενθυμίζοντας ότι οι ενδιαφερόμενες χώρες θα πρέπει να κάνουν την επιλογή τους. Και η πρωθυπουργός της Νέας Ζηλανδίας Τζασίντα Αρντερν δήλωσε ότι θεωρεί «τον Ειρηνικό οικογένειά μας και, κατά συνέπεια, όταν υπάρχουν ανάγκες (ασφαλείας), είμαστε έτοιμοι και διατεθειμένοι να ανταποκριθούμε στην έκκληση». Σε επιστολή του που απευθύνεται στους ομολόγους του στον νότιο Ειρηνικό, ο πρόεδρος των Ομόσπονδων Πολιτειών της Μικρονησίας Ντέιβιντ Πανουέλο προειδοποίησε ότι με την πρώτη ματιά η κινεζική πρόταση φαίνεται «ελκυστική», αλλά μπορεί να δώσει στην Κίνα τα μέσα «για να αποκτήσει πρόσβαση και έλεγχο στην περιοχή μας».

«Έλεγχος και παρακολούθηση»

Ο Ντέιβιντ Πανουέλο χαρακτήρισε «ανειλικρινείς» τις προτάσεις του Πεκίνου. «Θα εξασφαλίσουν κινεζική επιρροή στην κυβέρνηση, κινεζικό οικονομικό έλεγχο σε ορισμένες βιομηχανίες κλειδιά, καθώς και μαζική παρακολούθηση» των τηλεφωνικών και των ηλεκτρονικών επικοινωνιών. Ο πρόεδρος Ομόσπονδων Πολιτειών της Μικρονησίας βλέπει στο σχέδιο της Κίνας απόπειρα για την «αδιάρρηκτη μαζί της σύνδεση των οικονομιών και των κοινωνιών μας» για την εξυπηρέτηση του μακροπρόθεσμου στόχου της : «κατάληψη της Ταϊβάν, ει δυνατόν ειρηνικά, εν ανάγκη με πόλεμο».

Η Μικρονησία – ομοσπονδία τεσσάρων κρατών που σχηματίζονται από 600 μικρά νησιά και ατόλες στο ύψος του Ισημερινού – απολαμβάνει από το 1980 καθεστώς ελεύθερης σύνδεσης με τις ΗΠΑ, το οποίο της εγγυάται συνεργασία στον αναπτυξιακό τομέα και στρατιωτική προστασία. Όμως, άλλες χώρες της περιοχής μπορεί να θέλγονται από τα θετικά σημεία του σχεδίου συμφωνίας με την Κίνα. Η συμφωνία ανάμεσα στα Νησιά του Σολομώντα και την Κίνα εισάγει μία σύμπραξη ασφαλείας, αορίστου πλαισίου, που οδήγησαν στην Ουάσινγκτον και την Καμπέρα να ανησυχούν για μόνιμη στρατιωτική παρουσία της Κίνας στο αρχιπέλαγος.