Στο πανέμορφο νησί της Τήνου βρισκόταν το γυναικείο μοναστήρι της Κοιμήσεως της Θεοτόκου στα βόρεια της χώρας, στο Κεχροβούνιο. Στο ασκητήριο αυτό διαβιούσαν περίπου 80 θεοσεβούμενες μοναχές, ασκώντας βίο μοναστικό, αφιερωμένο στις προσευχές και στις νηστείες. Βιοπορίζονταν εργαζόμενες ή από τα ελέη των Χριστιανών.Οι μοναχές αυτές δεν είχαν κοινωνικές επαφές με τους υπόλοιπους νησιώτες και εξέρχονταν από το μοναστήρι παρά μόνον εάν υπήρχε κάποια μεγάλη ανάγκη, με την απαραίτητη άδεια της Ηγουμένης.Σε τούτο το ιερό καταφύγιο μόναζε, μεταξύ των άλλων, από την παιδική της ηλικία ακόμη, μια νεαρή μοναχή, η Πελαγία, εξασκούμενη βίο σεμνό κι ενάρετο, αφοσιωμένο στον Θεό.Κατά το έτος 1822, λοιπόν, τον μήνα Ιούλιο και την ώρα του όρθρου της Κυριακής, εμφανίστηκε στον ύπνο της Πελαγίας μια γυναίκα περιβεβλημένη με δόξα και λαμπρότητα και την πρόσταξε να βρει τον Επίτροπο του Μοναστηρίου, ονόματι Σταματέλο Καγκάδη και να οργανώσει ανασκαφές στον αγρό του Αντωνίου Δοξαρά, στη χώρα της Τήνου, προκειμένου να αποκαλυφθεί ο Οίκος Της, ο οποίος θα ανεγειρόταν λαμπρώς και μεγαλοπρεπώς.Όταν ξύπνησε η Πελαγία, έπεσε στα γόνατά της και ξεκίνησε να προσεύχεται στη Μεγαλόχαρη, αλλά επειδή θεώρησε το όνειρο ως πιθανό αποκύημα της φαντασίας της, δεν αποκάλυψε τίποτε σε κανέναν.Πέρασαν έτσι επτά ημέρες και είχε πάλι το ίδιο ακριβώς όνειρο την ίδια ημέρα και ώρα. Ούτε και τότε εκμυστηρεύθηκε το όραμά της.Κατά την τρίτη Κυριακή, όμως, η γυναίκα στο όνειρο της Πελαγίας την πρόσταξε να μην την παρακούσει ξανά.-Και ο άνθρωπος στον οποίο με στέλνεις, θα θέλει να χτίσει για σένα έναν οίκο λαμπρό και μεγαλοπρεπή, όπως τον επιθυμείς; ρώτησε η Πελαγία, δίχως να αντιλαμβάνεται ακόμη σε ποια απευθυνόταν.-Κάνε όπως σε προστάζω και μη γυρεύεις παραπάνω, αποκρίθηκε η γυναίκα.-Και ποια είστε εσείς, κυρία μου, που οργίζεστε εναντίον μου και με προστάζετε να πράξω όσα εσείς επιθυμείτε;-Ευαγγελίζου γη χαράν μεγάλη, απάντησε η γυναίκα.Ακούγοντας αυτά τα λόγια, η μοναχή ένιωσε τα γόνατά της να λυγίζουν και ανέκραξε εκστατική και περιδεής:-Αινείτε, Ουρανοί, Θεού δόξαν!Έτρεξε απευθείας στην Ηγουμένη του μοναστηριού και της διηγήθηκε με κάθε λεπτομέρεια το όραμά της. Η Ηγουμένη, γνωρίζοντας πολύ καλά την αρετή και τη θεοσέβεια της νεαρής μοναχής, κατάλαβε πως το όνειρό της ήταν εναργή εμφάνεια της Υπεραγίας Θεοτόκου και ζήτησε από την Πελαγία να βρει τον Επίτροπο, του οποίου το όνομα της είχε φανερώσει η Παναγία και να του εξιστορήσει τα πάντα λεπτομερώς.Η μοναχή Πελαγία υπάκουσε στην παραγγελία της Ηγουμένης και μετέβη στο κοντινό χωριό Καρυά, προκειμένου να συναντήσει τον Επίτροπο. Του αφηγήθηκε τα πάντα σχολαστικά και δεν παρέλειψε να προσθέσει πως η γυναίκα του οράματός της είχε απειλήσει πως θα έπεφτε πάνω στο νησί η οργή του Υιού της, εάν δεν εκτελούσαν με προθυμία τις προσταγές της.Ο Επίτροπος, όμως, ανήμπορος και να απαντήσει, αλλά και να πιστέψει το όνειρο της μοναχής, την παρέπεμψε στον Μητροπολίτη της Τήνου, Γαβριήλ, ώστε να κρίνει ο ίδιος τι έπρεπε να γίνει επ’ αυτού.Ο Μητροπολίτης Γαβριήλ, ακούγοντας με μεγάλη προσήλωση τη διήγηση της μοναχής και γνωρίζοντας καλά τη θεία ευλάβειά της, έκρινε πως το όραμά της δεν ήταν ένα σκοτεινό όνειρο, αλλά μια έμφαση νοερής ψυχής, φωτιζόμενης από θεϊκή έκλαμψη. Δε χωρούσε ουδεμία αμφιβολία για εκείνον. Η γυναίκα στο όραμα της μοναχής Πελαγίας ήταν βεβαιωμένα η Υπεραγία Θεοτόκος.Ο Μητροπολίτης ήταν αποφασισμένος να βρεθεί η εικόνα της Μεγαλόχαρης πάση θυσία. Θα έκανε τα πάντα για αυτόν τον τρανό σκοπό, για το ύψιστο τούτο καθήκον. Έτσι, συγκάλεσε τους προκρίτους και τον κλήρο του νησιού και διηγήθηκε σε όλους το όραμα της Πελαγίας, παρόντος και του Επιτρόπου, όπως είχε ζητηθεί στο όνειρο.Ταυτοχρόνως, εξέδωσε εγκύκλιο σε όλες τις εκκλησίες της Τήνου, παρακινώντας τους Χριστιανούς να συνδράμουν με κάθε μέσο.Πράγματι, ξεκίνησε η ανασκαφή κατά τον μήνα Σεπτέμβριο του έτους 1822, όπου έφερε στο φως τα ερείπια του παλαιού ναού του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου.Στις 30 Ιανουαρίου του 1823, όμως, η αξίνα του εργάτη Δημητρίου Βλάσση από τον Φαλατάδο έσπασε στα δύο την εικόνα του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου, ανάμεσα στην Παναγία και τον Αρχάγγελο Γαβριήλ.Η θαυματουργή εικόνα της Παναγίας της Τήνου βρέθηκε με αυτόν τον θαυμαστό τρόπο και έμελλε έκτοτε να σκορπίζει στον κόσμο τη χάρη Της και να αποτελεί εσαεί το μέγα προσκύνημα των Χριστιανών.Η είδηση δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα “ΧΡΟΝΟΣ”, στις 25/03/1905…
