Στις 19/10/1987, οι δείκτες της Γουόλ Στριτ κατέρρευσαν και μια «μαύρη» σελίδα γράφτηκε στην ιστορία της Γουόλ Στριτ.

Μπορεί τα αίτια της «Μαύρης Δευτέρας» όπως ονομάζεται, να είναι αδιεκρίνηστα ακόμη αλλά η συγκεκριμένη ημέρα αποτέλεσε ένα από τα πιο σκληρά γεγονότα καθώς υπήρξαν άνθρωποι που έχασαν τη ζωή τους από τον παροξυσμό!

Η «Μαύρη Δευτέρα» έχει χαραχθεί στη μνήμη του χρηματιστή Λούις Σαλσέντι. Τότε ήταν γύρω στα 25 και «το παιδί για όλες τις δουλειές», όπως λέει ο ίδιος. «Ήμουν εκείνος που μετέφερε τις εντολές από τον κάτω όροφο πάνω στα γραφεία των χρηματιστών», θυμάται χαρακτηριστικά.

Η μια εντολή ακολουθούσε την επόμενη. Οι δείκτες εκείνη τη μοιραία μέρα βρίσκονταν σε ελεύθερη πτώση. «Μου είχαν αναθέσει να πουλήσω 300.000 μετοχές. Στην αρχή 50.000 για σαράντα δολάρια, μετά 50.000 για τριάντα και 100.000 για 28 δολάρια. Ήταν γελοίο», λέει ο Σαλσέντι.

Το χρονικό της πτώσης

Μέχρι εκείνη την ημέρα η χρονιά του ’87 είχε εξελιχθεί καλά για τον Dow Jones. Μέχρι τον Αύγουστο ο δείκτης είχε φθάσει τις 2.700 μονάδες. Λίγες εβδομάδες πριν το κραχ έπεσε στις 2.200. «Η επιπλέον απώλεια των 500 μονάδων που σημειώθηκε τη 'Μαύρη Δευτέρα' ισοπέδωσε τα ετήσια κέρδη», εξηγεί ο ιστορικός οικονομίας του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης Ρίτσαρντ Σίλα. Ήταν η μεγαλύτερη ποσοστιαία ημερήσια απώλεια στην ιστορία του Dow Jones.

Σύμφωνα με τον Σίλα, εκτός από τις διεθνείς οικονομικές εξελίξεις και η νέα για εκείνη την εποχή τεχνολογία έπαιξε σημαντικό ρόλο, αρνητικό στην περίπτωση αυτή. «Οι δικλείδες ασφαλείας των χαρτοφυλακίων έπρεπε να προστατεύσουν τους κατόχους από μεγάλες απώλειες. Όμως το σύστημα πουλούσε αυτόματα μετοχές όταν έπεφταν οι δείκτες. Έτσι η μέθοδος που υποτίθεται θα έπρεπε να είχε δράσει προστατευτικά για τις συναλλαγές, τελικά έβλαψε τους επενδυτές».

Κόσμος συγκεντρωμένος έξω από το χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης

Ο ρόλος της Ομοσπονδιακής Τράπεζας

Ο τότε πρόεδρος της Ομοσπονδιακής Τράπεζας Άλαν Γκρίνσπαν έδωσε εντολή για άμεση μείωση των επιτοκίων αναφοράς και χαλάρωση της νομισματικής πολιτικής. «Η Ομοσπονδιακή Τράπεζα ήρθε σε επαφή με τις τράπεζες της Νέας Υόρκης και έκανε σαφές ότι οι χρηματιστές της Γουόλ Στριτ χρειάζονται επειγόντως χρήματα. Ζητήθηκε από τις τράπεζες να συνεχίσουν να δίνουν δάνεια στους χρηματιστές και εκείνη από την πλευρά της εξασφάλισε τη χρηματοδότηση των τραπεζών».

Όμως ο Dow Jones μπόρεσε να ανακάμψει και σε ετήσια προοπτική να σημειώσει μάλιστα άνοδο της τάξης του 3%. «Η αγορά είναι το μόνο αφεντικό», λέει ο χρηματιστής. «Μπορεί να υπάρχουν διάφορες γνώμες για την οικονομία, τις μετοχές και τις επιχειρήσεις, αλλά τελικά η ίδια η αγορά χαράζει τη δική της πορεία».

Εκείνη την ημέρα ο δείκτης Dow Jones έχασε το 22% της αξίας του. Κάποιοι χρηματιστές αυτοκτόνησαν, πηδώντας από το μπαλκόνι του αμερικανικού χρηματιστηρίου...