Σύμφωνα με αποκλειστικές πληροφορίες του Guardian, ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ παραμένει επιφυλακτικός για την έγκριση μιας επίθεσης με τη βόμβα GBU-57 Massive Ordnance Penetrator (MOP), γνωστή ως «bunker buster», κατά της υπόγειας πυρηνικής εγκατάστασης του Ιράν στο Φορντό.
Η βόμβα, βάρους 13,6 τόνων, θεωρείται η μόνη συμβατική επιλογή ικανή να πλήξει το βαθιά οχυρωμένο συγκρότημα, που βρίσκεται 80-90 μέτρα κάτω από το έδαφος, μέσα σε βουνό κοντά στην πόλη Κομ. Ωστόσο, η αβεβαιότητα για την επιτυχία της επιχείρησης και οι τεράστιοι κίνδυνοι που συνεπάγεται κρατούν τον Τραμπ σε διστακτική στάση, εν μέσω μιας κλιμακούμενης σύγκρουσης που απειλεί να πυροδοτήσει περιφερειακό όλεθρο.
Αμφιβολίες για την αποτελεσματικότητα της GBU-57
Ο Τραμπ έχει εκφράσει σε αξιωματούχους του Πενταγώνου ότι ένα πλήγμα στο Φορντό θα είχε νόημα μόνο αν η καταστροφή της εγκατάστασης ήταν απόλυτα εξασφαλισμένη. Ωστόσο, σύμφωνα με δύο πηγές που γνωρίζουν τις συζητήσεις, η αποτελεσματικότητα της GBU-57 παραμένει αντικείμενο έντονης διαμάχης στο υπουργείο Άμυνας. Οι ενημερώσεις από την Υπηρεσία Μείωσης Απειλών της Άμυνας (DTRA) υποδεικνύουν ότι ακόμα και πολλαπλές βόμβες GBU-57 δεν θα διεισδύσουν αρκετά βαθιά για να εξουδετερώσουν πλήρως το Φορντό. Η εγκατάσταση, προστατευμένη από τόνους βράχου και ενισχυμένου σκυροδέματος, θα μπορούσε να υποστεί μόνο περιορισμένες ζημιές, όπως κατάρρευση σηράγγων, χωρίς να καταστραφεί ο πυρήνας της.
Επικίνδυνη κλιμάκωση! Το Κατάρ καλεί σε "Τζιχάντ" κατά του Ισραήλ- Από πίσω κρύβεται η Τουρκία
Οι αξιωματούχοι ενημέρωσαν τον Τραμπ ότι η ολοκληρωτική καταστροφή του Φορντό θα απαιτούσε αρχικά «μαλάκωμα» του εδάφους με συμβατικές βόμβες, ακολουθούμενο από τη χρήση τακτικού πυρηνικού όπλου από βομβαρδιστικό B-2 – ένα σενάριο που ο Τραμπ έχει απορρίψει κατηγορηματικά, σύμφωνα με δύο πηγές που γνωρίζουν τις συζητήσεις στην Αίθουσα Κρίσεων του Λευκού Οίκου. Ο υπουργός Άμυνας Πιτ Χέγκσεθ και ο πρόεδρος του Γενικού Επιτελείου, στρατηγός Νταν Κέιν, δεν έθεσαν καν το πυρηνικό σενάριο ως επιλογή.
Ο απόστρατος υποστράτηγος Ράντι Μάνερ, πρώην αναπληρωτής διευθυντής της DTRA, δήλωσε ότι η GBU-57 «δεν είναι εφικτή» για την πλήρη καταστροφή του Φορντό, προσθέτοντας ότι η εγκατάσταση θα μπορούσε να ανακατασκευαστεί σε έξι μήνες έως ένα χρόνο. «Ακούγεται εντυπωσιακό για την τηλεόραση, αλλά δεν είναι ρεαλιστικό», τόνισε, υπογραμμίζοντας την πολυπλοκότητα του στόχου.
Επιβεβαίωσε το Ισραήλ! Η Τεχεράνη εξαπέλυσε φονικούς βαλλιστικούς πυραύλους με βόμβες διασποράς
Στρατηγική πίεση και διπλωματικές ελπίδες
Ο Τραμπ φαίνεται να ελπίζει ότι η απειλή χρήσης της GBU-57 θα πιέσει το Ιράν να επιστρέψει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων για το πυρηνικό του πρόγραμμα. Η εγκατάσταση στο Φορντό, όπου η Διεθνής Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας (IAEA) ανέφερε εμπλουτισμό ουρανίου στο 83,7% – κοντά στο 90% που απαιτείται για πυρηνικά όπλα – θεωρείται κρίσιμη για την αποτροπή των φιλοδοξιών του Ιράν. Ωστόσο, η εμπλοκή των ΗΠΑ σε μια τέτοια επίθεση θα μπορούσε να κλείσει οριστικά την πόρτα στη διπλωματία, όπως προειδοποίησε ο Ιρανός υπουργός Εξωτερικών Αμπάς Αραγκτσί: «Αν ο Τραμπ θέλει ειλικρινά διπλωματία, οι επόμενες κινήσεις του είναι καθοριστικές».
Η πίεση από το Ισραήλ, με τον πρωθυπουργό Μπενιαμίν Νετανιάχου να επιμένει για αμερικανική υποστήριξη, εντείνει το δίλημμα του Τραμπ. Το Ισραήλ, που δεν διαθέτει ούτε τη GBU-57 ούτε τα βομβαρδιστικά B-2 για να τη μεταφέρει, έχει περιορισμένες επιλογές. Αν και έχει προτείνει εναλλακτικά σχέδια, όπως επιχείρηση κομάντο για την ανατίναξη του Φορντό, αυτά θεωρούνται εξαιρετικά επικίνδυνα και αβέβαια. Η αεροπορική υπεροχή του Ισραήλ έναντι του Ιράν δεν εγγυάται επιτυχία χωρίς την αμερικανική ισχύ πυρός.
Κίνδυνοι πυρηνικής μόλυνσης και διεθνούς κρίσης
Μια επίθεση με τη GBU-57 στο Φορντό ενέχει σοβαρούς κινδύνους. Η εγκατάσταση, που φιλοξενεί υλικά υψηλού εμπλουτισμού, θα μπορούσε να απελευθερώσει ραδιενεργά υλικά στην ατμόσφαιρα, προκαλώντας περιβαλλοντική και ανθρωπιστική καταστροφή. Ο στρατηγός Τζόζεφ Βότελ, πρώην διοικητής της Κεντρικής Διοίκησης των ΗΠΑ, προειδοποίησε ότι μια τέτοια ενέργεια θα μπορούσε να θεωρηθεί «παράνομη επίθεση κατά της κυριαρχίας του Ιράν», πυροδοτώντας διεθνή κατακραυγή και πιθανές ιρανικά αντίποινα κατά αμερικανικών στόχων στην περιοχή.
Επιπλέον, η τεχνική πολυπλοκότητα της επιχείρησης είναι τρομακτική. Η GBU-57 απαιτεί πολλαπλές ακριβείς βολές στο ίδιο σημείο για να διεισδύσει, ενώ η επιτυχία εξαρτάται από την εξουδετέρωση των ιρανικών αντιαεροπορικών συστημάτων και παρεμβολών GPS. Ο Τραμπ, που έχει δεσμευτεί να αποφύγει νέες στρατιωτικές εμπλοκές στη Μέση Ανατολή, φαίνεται να ζυγίζει τις συνέπειες μιας απόφασης που θα μπορούσε να τον εμπλέξει σε έναν πόλεμο που υποσχέθηκε να αποφύγει.
Το δίλημμα του Τραμπ
Η στάση του Τραμπ αντικατοπτρίζει τη σύγκρουση μεταξύ της «America First» φιλοσοφίας του και της πίεσης από το Ισραήλ και «γεράκια» στο Κογκρέσο για μια σκληρή γραμμή κατά του Ιράν. Ενώ έχει απειλήσει την Τεχεράνη με «βομβαρδισμούς πρωτοφανείς», έχει επίσης εκφράσει ενδιαφέρον για διπλωματική λύση, προτείνοντας συνομιλίες μέσω του απεσταλμένου του, Στιβ Γουίτκοφ. Ωστόσο, η κλιμάκωση της σύγκρουσης, με τις ισραηλινές επιθέσεις να συνεχίζονται και το Ιράν να ανταποδίδει με πυραυλικές επιθέσεις, περιπλέκει κάθε προσπάθεια αποκλιμάκωσης.
Η απόφαση για το Φορντό παραμένει μια βόμβα με χρονοκαθυστέρηση. Αν ο Τραμπ δώσει το «πράσινο φως», οι ΗΠΑ θα γίνουν άμεσος εμπόλεμες, με κίνδυνο να πυροδοτήσουν έναν ευρύτερο πόλεμο. Αν αρνηθεί, το Ισραήλ μπορεί να συνεχίσει τις επιθέσεις του χωρίς να εξουδετερώσει την καρδιά του ιρανικού πυρηνικού προγράμματος, αφήνοντας την περιοχή σε επικίνδυνη αβεβαιότητα.
