Τι είναι τελικά αυτό που καθορίζει την τιμή του χρυσού; Για μεγάλο μέρος της τελευταίας δεκαετίας η απάντηση ήταν εύκολη: η τιμή του χρήματος. Όσο χαμηλότερα υποχωρούσαν τα επιτόκια, τόσο υψηλότερα ανέβαινε ο χρυσός και το αντίστροφο.
Στις διεθνείς αγορές ο χρυσός θεωρείτο ως το «αντι-δολάριο» κυρίως ως αντιστάθμισμα κινδύνου σε χαλεπούς οικονομικούς καιρούς, ένα asset στο οποίο στρέφονταν όσοι εμπιστεύονταν ένα νόμισμα fiat. Έτσι φαινόταν φυσικό οι τιμές να αυξάνονται σε έναν κόσμο χαμηλών πραγματικών επιτοκίων και φθηνού δολαρίου.
Αλλαγή τάσης
Αυτό όμως φαίνεται να αλλάζει.
Όπως υπογραμμίζει το Bloomberg, μπορεί τα επιτόκια φέτος να έχουν εκτιναχθεί σε πολυετή υψηλά επίπεδα, ωστόσο ο χρυσός δεν έχει αντιδράσεις όπως θα αναμενόταν. Οι πραγματικές αποδόσεις —που μετρώνται από τους 10ετής τίτλους του αμερικανικού δημοσίου που προστατεύονται από τον πληθωρισμό, ή TIPS, — εκτινάχθηκαν ξανά την Πέμπτη στα υψηλότερα από το 2009, ενώ ο χρυσός σποτ υποχώρησε μόλις 0,5% την ίδια ημέρα. Την τελευταία φορά που τα πραγματικά επιτόκια ήταν τόσο υψηλά, ο χρυσός ήταν περίπου στην μισή τιμή.
Ο ΟΗΕ προειδοποιεί: Για να σωθεί ο πλανήτης η ανθρωπότητα πρέπει να εγκαταλείψει τα ορυκτά καύσιμα το συντομότερο
Η αποκάλυψη της σχέσης μεταξύ του χρυσού και των πραγματικών επιτοκίων θα μπορούσε να είναι μια αλλαγή τάσης για το πολύτιμο μέταλλο, με τους επενδυτές να προσπαθούν να υπολογίσουν την «εύλογη αξία» του σε έναν κόσμο όπου οι παλιές εξισώσεις δεν φαίνεται να ισχύουν. Επίσης, εγείρει ερωτήματα σχετικά με το εάν και πότε η παλιά δυναμική θα μπορούσε να επιβεβαιωθεί εκ νέου – ή αν έχει ήδη επιβεβαιωθεί, απλώς από μια νέα βάση.
Τι κρατά λοιπόν τις τιμές ψηλά;
Σύμφωνα με το Bloomberg, oι αναλυτές αναφέρουν ως αιτία αφενός τη φρενίτιδα αγορών χρυσού από τις κεντρικές τράπεζες – με επικεφαλής την Κίνα – και αφετέρου το γεγονός ότι οι επενδυτές εξακολουθούν να στοιχηματίζουν ότι η επιβράδυνση της οικονομίας των ΗΠΑ θα είναι καλή για τον χρυσό, ακόμα και όταν ο «κανόνας» λέει ότι είναι ώρα για πώληση.
«Τα μοντέλα μας μάς είπαν ότι είναι 200 δολάρια πιο ακριβός ο χρυσός», υπογράμμισε ο Marco Hochst, διαχειριστής χαρτοφυλακίου στην Berenberg. Ωστόσο, το multi asset balanced fund της εταιρείας, ύψους 319 εκατομμυρίων ευρώ (340 εκατομμυρίων δολαρίων), το οποίο βοηθά στη διαχείριση εξακολουθεί να κατέχει περίπου το 7% του ενεργητικού της σε χρυσό. «Κατά την άποψή μας το μέλλον φαίνεται πολύ πιο ελκυστικό για τον χρυσό».
Διαφορετικά μοντέλα
Υπάρχουν διαφορετικά μοντέλα ή υπολογισμοί για την αξιολόγηση της εύλογης αξίας του χρυσού – πολλοί αναλυτές δημιουργούν τη δική τους – αλλά στην ουσία τα περισσότερα αντικατοπτρίζουν τις βασικές αρχές του: η σχέση του πολύτιμου μετάλλου με τις πραγματικές αποδόσεις των αμερικανικών ομολόγων και το δολάριο.
Αλλά πλέον αυτό δεν συμβαίνει στην κλίμακα που θα περίμενε κανείς, δημιουργώντας ένα μεγάλο «premium» στην τιμή, με βάση πάντα τα μοντέλα που έως τώρα γνωρίζαμε.
Το «premium» έχει διαρκέσει για περισσότερο από ένα χρόνο, καθώς το ρεκόρ αγορών από τις κεντρικές τράπεζες βοήθησε το μέταλλο να αντέξει στη σύσφιγξη της νομισματικής πολιτικής παγκοσμίως.
Υπάρχουν κάποιες αρχικές ενδείξεις ότι η δημόσια ζήτηση αρχίζει να επιβραδύνεται, καθιστώντας τον χρυσό πιο ευάλωτο στις πτώσεις.
Επαναρρύθμιση
Ωστόσο, ορισμένοι αναλυτές υποστηρίζουν ότι αντί να καταρρεύσει εντελώς, η σχέση του χρυσού με τους βασικούς μοχλούς του απλώς επαναρυθμίστηκε σε υψηλότερη βάση.
Μια λυδία λίθος μπορεί να ήταν η αναταραχή που κατέκλυσε τον χρηματοπιστωτικό τομέα των ΗΠΑ τον Μάρτιο. Οι πραγματικές αποδόσεις και το δολάριο υποχώρησαν καθώς η Silicon Valley Bank έπεσε στο χείλος του γκρεμού, προκαλώντας νέες εισροές σε αμοιβαία κεφάλαια που διαπραγματεύονται με χρηματιστήριο.
Παρά το γεγονός ότι διαπραγματεύεται ήδη με υψηλό premium, το μέταλλο έφτασε σε κοντινή απόσταση από το ρεκόρ που σημείωσε κατά τη διάρκεια της πανδημίας, αλλά τελικά κατρακύλησε καθώς η κρίση εκτονώθηκε και οι επενδυτές πούλησαν στις υψηλότερες τιμές.
Αυξημένη ζήτηση
Η φρενίτιδα που καταγράφεται από το 2022 μεταξύ των κεντρικών τραπεζών ανά τον κόσμο, να συσσωρεύουν χρυσό, έχει επηρεάσει και τους επενδυτές, ανέφερε σε σημείωμά της JPMorgan στις αρχές του μήνα.
Παρά το γεγονός ότι η αμερικανική τράπεζα εντοπίζει ότι παρατηρούνται μειωμένες τοποθετήσεις σε εμπορεύματα εκτός χρυσού, η έκθεσή τους στο πολύτιμο μέταλλο έχει εκτιναχθεί στο υψηλότερο επίπεδο από το 2012.
«Με άλλα λόγια, η έκθεση των επενδυτών σε χρυσό φαίνεται μάλλον υψηλή με ιστορικά πρότυπα αυτή τη στιγμή και πρέπει να υποθέσει κανείς μια διαρθρωτική αύξηση της ζήτησης των κεντρικών τραπεζών πέρα από τα ιστορικά πρότυπα (λόγω του φόβου των κυρώσεων ή της γενικής διαφοροποίησης από τα κρατικά ομόλογα της G7) ώστε να είναι bullish έναντι του χρυσού», έγραψε η JPMorgan.
Οι κεντρικές τράπεζες
Από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία στις αρχές του 2022, οι ξένες κεντρικές τράπεζες έχουν αυξήσει σημαντικά τα αποθέματά τους σε χρυσό σε μια προσπάθεια να εξαρτώνται λιγότερο από το αμερικανικό δολάριο.
Ωστόσο, ενώ οι κεντρικές τράπεζες πρόσθεσαν 228,4 τόνους χρυσού το πρώτο τρίμηνο – αύξηση 176% από το προηγούμενο έτος – η JPMorgan δήλωσε ότι η συνεχιζόμενη δυναμική είναι αβέβαιη.
Το σημείωμα ανέφερε μια επιβράδυνση στο δεύτερο τρίμηνο, κατά το οποίο οι καθαρές αγορές ομαλοποιήθηκαν σε περίπου 100 τόνους.